თი

Laz

Etymology

From Proto-Kartvelian *taw-.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈtʰi/
• Hyphenation: თი

Noun

თი • (ti) (plural თიფე, Latin spelling ti)

1. head

   Synonym: დუდი (dudi)

   თი მაწკუნენ

   ti maǯǩunen

   My head hurts

2. -self

   ჰემუქ მითი ვარ-იდუშუნამს. თი-მუში ოშლეთინამს

   hemuk miti var-iduşunams. ti-muşi oşletinams

   He doesn't think about anyone. He is rescuing himself

   1. on their own: by oneself

      თი-სკანი შკალა ნა-ტკვარე მითი ვა-დვაგუნ

      ti-sǩani şǩala na-ťǩvare miti va-dvagun

      No one hears what you say by yourself

3. (dialectal, Vizha, Arkabi) top

   ნჯაში თი მოჲაკვათუმს

   ncaşi ti moyaǩvatums

   S/he cuts the top of the tree

4. (dialectal, Chanapeti) beginning

   ხასანიქ ქჲოჲიში თიზ არ დიდი ოხორი დოდგუმს

   xasanik kyoyişi tiz ar didi oxori dodgums

   Khasan is building a big house at the beginning of the village

5. (dialectal, Chanapeti) forehead

   Synonyms: კოპა (ǩop̌a), ოჶრინდითი (ofrinditi), კვა (ǩva), ყვა (qva)

   თიზ ნა-მეგანჭარასენ უკაჩხე ვარ-ნიჟილენ

   tiz na-meganç̌arasen uǩaçxe var-nijilen

   What is written in your destiny cannot be changed

   (literally, “What is written in your forehead cannot be changed”)

Derived terms

• თიჯინ (ticin)
• თითვა (titva)
• თიჟილე (tijile)
• თიჟინი (tijini)
• თიგალე (tigale)
• თიბიზი (tibizi)
• თიწალე (tiǯale)
• თიმელე (timele)
• თიჯილე (ticile)
• თიპიჯი (tip̌ici)
• თიტანი (tiťani)
• თითუდე (titude)
• თიმოლე (timole)
• თიხინჯი (tixinci)
• თიდოლოხე (tidoloxe)
• თითუდეშა (titudeşa)
• თიკუპალა (tiǩup̌ala)
• თიკოპალი (tiǩop̌ali)
• თიკოპელა (tiǩop̌ela)
• თიკუპენი (tiǩup̌eni)
• თიწალეში (tiǯaleşi)
• თიჯერიში (ticerişi)
• თიჯედვაშე (ticedvaşe)
• თიხინჯობა (tixincoba)
• თიჯეთვალე (ticetvale)
• თიგოთვალა (tigotvala)
• თიჯეჟინაშე (ticejinaşe)
• თიილაქთერი (tiilakteri)
• თიშენ მეუხთამს (tişen meuxtams)
• თიშენ გოლუხთამს (tişen goluxtams)
• თიშენ მეჲუხთამს (tişen meyuxtams)
• თიზ ედუმერს (tiz edumers)
• თიზ გოიწკამს (tiz goiǯǩams)
• თიზ მეჲუხთამს (tiz meyuxtams)
• თიზ ვარმუხთამს (tiz varmuxtams)
• თი იმხოჲ (ti imxoy)
• თი კუპენი (ti ǩup̌eni)
• თი ოწონამს (ti oǯonams)
• თი გუქთამს (ti guktams)
• თი გედუმერს (ti gedumers)
• თი განცორენ (ti ganʒoren)
• თი ნუკორამს (ti nuǩorams)

 

Related terms

• თუდელე (tudele)

Mingrelian

FWOTD – 20 August 2016

Alternative forms

• თიი (tii)

Etymology

From Proto-Kartvelian *taw-.

Pronunciation

• IPA^(key): /tʰi/

Noun

თი • (ti)

1. family
2. house, residence, abode, homestead, home

Pronoun

თი • (ti)

1. he, she, it (third-person singular personal pronoun)

Related terms

• თუდოლე (tudole)

Further reading

• Kajaia, Otar (2005) “თი”, in Megrul-kartuli leksiḳoni [Mingrelian–Georgian Dictionary], online version prepared by Joost Gippert, Frankfurt am Main, published 2001–2004, page 592