ရောင်
See also: ရောင်း
Burmese
[edit]Pronunciation
[edit]- IPA(key): /jàʊɴ/
- Romanization: MLCTS: raung • ALA-LC: roṅʻ • BGN/PCGN: yaung • Okell: yauñ
Etymology 1
[edit]Probably from a Proto-Sino-Tibetan *rwa(m/ŋ) (“to swell; swollen, fat”) (STEDT root #5951; lexical entries like "jɑ̃u²² 'swell (of tissue)'" aren't linked to the root page), with cognates in Qiangic/rGyalrongic, Kuki-Chin, Tangkhuli, Tamangic, and Kiranti. Whether the root is allofamically related to *s-bʷa(m/p) (“swell, fat, rounded part, mountain”) (whence Old Chinese 胖 (OC *pʰaːns, “fat, plump”)) or *ʔ-b(r)um (“fruit; smallpox”) (whence perhaps Proto-Tani *bum (“smallpox”)) is uncertain.
Verb
[edit]ရောင် • (raung)
- to swell
Derived terms
[edit]- နှာရောင် (hnaraung)
- ပသိရောင်နာ (pa.si.raungna)
- ပါးချိတ်ရောင်နာ (pa:hkyitraungna)
- ပိန်းပြဲကိုယ်ရောင် (pin:prai:kuiyraung)
- ဖူးဖူးရောင် (hpu:hpu:raung)
- ဖောရောင် (hpau:raung)
- မြွေသံရောင် (mrwesam-raung)
- ရောင်ရမ်း (raung-ram:)
- ဝမ်းဖောဝမ်းရောင် (wam:hpau:wam:raung)
- ဝမ်းရောင် (wam:raung)
- သံရောင်လိုက် (sam-raungluik)
- အဆုတ်ရောင်ရောဂါ (a.hcutraung-rau:ga)
- အူရောင်ငန်းဖျား (uraungngan:hpya:)
Etymology 2
[edit]An areal word (Schuessler (2007)); see Old Chinese 朗 (OC *raːŋʔ, “clear, bright”) for more. Older comparisons by Luce to 色 (OC *srɯɡ, “color”) and 光 (OC *kʷaːŋ, *kʷaːŋs, “ray of light”) appear outdated.[1]
Noun
[edit]ရောင် • (raung)
Derived terms
[edit]- ကြက်သွေးရောင် (krakswe:raung)
- ကြည်ပြာရောင် (kranypraraung)
- ခရမ်းရောင် (hka.ram:raung)
- ခရမ်းလွန်ရောင်ခြည် (hka.ram:lwanraunghkrany)
- ခိုပြာရောင် (hkui-praraung)
- ထုံးခြောက်ရောင် (htum:hkrauk-raung)
- နံ့သာရောင် (nam.saraung)
- နက်ပြာရောင် (nakpraraung)
- နှင်းဆီရောင် (hnang:hciraung)
- နို့နှစ်ရောင် (nui.hnacraung)
- နေရောင် (neraung)
- ပန်းနုရောင် (pan:nu.raung)
- ပန်းရောင် (pan:raung)
- ပယင်းရောင် (pa.yang:raung)
- ပြောင်ပြောင်ရောင်ရောင် (praungpraung-raung-raung)
- ပိတုန်းရောင် (pi.tun:raung)
- ပိန္နဲရောင် (pinnai:raung)
- ဖက်ဖူးရောင် (hpakhpu:raung)
- မရန်းစေ့ရောင် (ma.ran:ce.raung)
- မရန်းရောင် (ma.ran:raung)
- မှန်ရောင်ဟင်းချို (hmanraunghang:hkyui)
- မီးခိုးရောင် (mi:hkui:raung)
- မဲနယ်ရောင် (mai:nairaung)
- ယောဂီရောင် (yau:giraung)
- ရွှေဒင်္ဂါးရောင် (hrwedangga:raung)
- ရွှေဖလားရောင် (hrwehpa.la:raung)
- ရှားရောင် (hra:raung)
- ရေညှိရောင် (rehnyi.raung)
- ရေနံရောင် (renam-raung)
- ရောင်ခြည် (raunghkrany, “ray, beam”)
- ရောင်ခြည်တော် (raunghkranytau)
- ရောင်စဉ် (raungcany)
- ရောင်စုံ (raungcum)
- ရောင်စုံခဲတံ (raungcumhkai:tam)
- ရောင်တော်ဖွင့် (raungtauhpwang.)
- ရောင်နီ (raungni)
- ရောင်ပြန် (raungpran)
- ရောင်ပြား (raungpra:)
- ရောင်ပြုသလွင် (raungpru.sa.lwang)
- ရောင်ပြေး (raungpre:)
- ရောင်ဖြူ (raunghpru)
- ရောင်လျှံတော် (raunghlyamtau)
- လရောင် (la.raung)
- လရောင်ခြည် (la.raunghkrany)
- လိမ္မော်ရောင် (limmauraung)
- လေးညှင်းရောင် (le:hnyang:raung)
- သပြေညိုရောင် (sa.pre-nyuiraung)
- သပြေသီးမှည့်ရောင် (sa.presi:hmany.raung)
- သပိတ်ရောင် (sa.pitraung)
- သောက်ရောင် (sauk-raung)
- အနီအောက်ရောင်ခြည် (a.niauk-raunghkrany)
- အရောင် (a.raung, “color; glow”)
- အလင်းရောင် (a.lang:raung)
- အုန်းခွံရောင် (un:hkwam-raung)
References
[edit]- ^ Luce, G. H. (1981) “-OṄ Finals (71. Colour; Rays)”, in A Comparative Word-List of Old Burmese, Chinese and Tibetan, London: School of Oriental and African Studies, University of London, →ISBN, page 88
Further reading
[edit]- “ရောင်” in Myanmar–English Dictionary (Myanmar Language Commission 1993). Searchable online at SEAlang.net.