မွေး
Appearance
Burmese
[edit]Pronunciation
[edit]- IPA(key): /mwé/
- Romanization: MLCTS: mwe: • ALA-LC: mveʺ • BGN/PCGN: mwe: • Okell: mweì
Etymology 1
[edit]From Proto-Sino-Tibetan *s/r-m(u/i/ja)l (“hair, fur, feather”). Cognate with Lolopo me (“body hair”), Drung meul (“body hair”), Jingpho mun (“feather”), Old Chinese 眉 (OC *mril, “eyebrow”) (STEDT).
Noun
[edit]မွေး • (mwe:)
Derived terms
[edit]- ကြက်မွေး (krakmwe:)
- ခြေမွေးမီးမလောင်လက်မွေးမီးမလောင် (hkre-mwe:mi:ma.launglakmwe:mi:ma.laung)
- စောင်းမွေး (caung:mwe:)
- တစ်သွေးတစ်မွေး (tacswe:tacmwe:)
- နှုတ်ခမ်းမွေး (hnuthkam:mwe:)
- ပါးမြိုင်းမွေး (pa:mruing:mwe:)
- ပါးမုန်းမွေး (pa:mun:mwe:)
- ပါးသိုင်းမွေး (pa:suing:mwe:)
- ပိုးမွေးစုတ် (pui:mwe:cut)
- ဘုတ်မွေး (bhutmwe:)
- မျက်ခုံးမွေး (myakhkum:mwe:)
- မျက်စိစပါးမွေးစူး (myakci.ca.pa:mwe:cu:)
- မျက်တောင်မွေး (myaktaungmwe:)
- မျက်မွေးစူး (myakmwe:cu:)
- မျက်မွေးတစ်ဆုံး (myakmwe:tachcum:)
- မွေးကျွတ်နာ (mwe:kywatna)
- မွေးစုတ်တဘက် (mwe:cutta.bhak)
- မွေးဆိုးတောင်ညစ် (mwe:hcui:taungnyac)
- မွေးညင်း (mwe:nyang:)
- မွေးညင်းပေါက် (mwe:nyang:pauk)
- မွေးညှပ် (mwe:hnyap)
- မွေးတွင်း (mwe:twang:)
- မွေးရှင်တော် (mwe:hrangtau)
- လူမွေးလူတောင် (lu-mwe:lutaung)
- သားမွေး (sa:mwe:)
- သိုးမွေး (sui:mwe:)
- အမွေး (a.mwe:)
- ဥဏ္ဏလုံမွေးရှင် (unna.lummwe:hrang)
Etymology 2
[edit]Inherited from Old Burmese မုယ် (muy), from Proto-Tibeto-Burman *mun ~ *mul (“to give birth, conceive, create”); cognate with Kiranti *mun- (“to be created”) (STEDT). Note similarities to Old Chinese 育 (OC *luɡ, “to give birth to; to raise, educate”), particularly with the Baxter-Sagart reconstruction of the Old pronunciation.
Verb
[edit]မွေး • (mwe:)
- to give birth
- to be born
- (of pets) to keep
- (of fowl and other animals) to raise
- to bring up or rear, nurture, culture, cultivate, foster
Derived terms
[edit]- ကျွေးမွေး (kywe:mwe:)
- ငယ်မွေးခြံပေါက် (ngai-mwe:hkrampauk)
- ဆရာမွေး (hca.ra-mwe:)
- နှစ်ပါးစုံမွေး (hnacpa:cummwe:)
- နှမစုံမွေး (hna.ma.cummwe:)
- ပျားမွေးမြူရေး (pya:mwe:mrure:)
- မပိုင်ဝက်မွေး (ma.puing-wakmwe:)
- မျောက်မွေး (myaukmwe:)
- မွေးကင်းစ (mwe:kang:ca.)
- မွေးကျေးဇူး (mwe:kye:ju:)
- မွေးချင်း (mwe:hkyang:)
- မွေးစား (mwe:ca:)
- မွေးစာရင်း (mwe:carang:)
- မွေးတိုင်းကိုယ် (mwe:tuing:kuiy)
- မွေးနံ (mwe:nam)
- မွေးနံဂြိုဟ် (mwe:namgruih)
- မွေးနေ့ (mwe:ne.)
- မွေးပုလဲ (mwe:pu.lai:)
- မွေးဖက် (mwe:hpak)
- မွေးဖက်ပေး (mwe:hpakpe:)
- မွေးဖွား (mwe:hpwa:)
- မွေးမြူ (mwe:mru)
- မွေးမြူရေး (mwe:mrure:)
- မွေးရက် (mwe:rak)
- မွေးရပ် (mwe:rap)
- မွေးလ (mwe:la.)
- မွေးလက်မှတ် (mwe:lakhmat)
- မွေးလူနာ (mwe:luna)
- မွေးသက္ကရာဇ် (mwe:sakka.raj)
- မွေးသင်္ချေ (mwe:sanghkye)
- မွေးသစ်စ (mwe:sacca.)
- မွေးသဖခင် (mwe:sa.hpa.hkang)
- မွေးသမိခင် (mwe:sa.mi.hkang)
- မိမွေးတိုင်းဖမွေးတိုင်း (mi.mwe:tuing:hpa.mwe:tuing:)
- မောင်စုံနှမစုံမွေး (maungcumhna.ma.cummwe:)
- ရှင်မွေးလွန်း (hrangmwe:lwan:)
- ရောဂါမွေး (rau:ga-mwe:)
- လက်သပ်မွေး (laksapmwe:)
- လင်နေသားမွေး (langnesa:mwe:)
- လျှောမွေး (hlyau:mwe:)
- လူမွေး (lu-mwe:)
- သက်မွေးဝမ်းကျောင်းပညာ (sakmwe:wam:kyaung:pa.nya)
- သမင်မွေး (sa.mangmwe:)
- သွေးကြီးမွေးကြီး (swe:kri:mwe:kri:)
- အသက်မွေး (a.sakmwe:)
- အသက်မွေးဝမ်းကျောင်း (a.sakmwe:wam:kyaung:)
- အသားမွေး (a.sa:mwe:)
- အားမွေး (a:mwe:)
- အိမ်ထောင်သားမွေး (imhtaungsa:mwe:)
Further reading
[edit]- “မွေး” in Myanmar–English Dictionary (Myanmar Language Commission 1993). Searchable online at SEAlang.net.
Categories:
- Burmese terms with IPA pronunciation
- Burmese terms inherited from Proto-Sino-Tibetan
- Burmese terms derived from Proto-Sino-Tibetan
- Burmese lemmas
- Burmese nouns
- Burmese terms inherited from Old Burmese
- Burmese terms derived from Old Burmese
- Burmese terms inherited from Proto-Tibeto-Burman
- Burmese terms derived from Proto-Tibeto-Burman
- Burmese verbs