ပိုး

See also: ပို, ပို့, and ပုံး

Burmese

Pronunciation

• IPA^(key): /pó/
• Romanization: MLCTS: pui: • ALA-LC: puiʺ • BGN/PCGN: po: • Okell: poù

Etymology 1

Inherited from Old Burmese ပိုဝ်း (puiw), from Proto-Lolo-Burmese *bəw² (“insect, vermin, bug, snake”), from Proto-Sino-Tibetan *bəw (“insect, snake, vermin, bug”). Cognate with Old Chinese 蜉 (OC *bu, “mayfly”); see there for more (STEDT).

Noun

ပိုး • (pui:)

1. insect, pest
2. germ, microbe
3. poisonous snake
4. maggot
5. silkworm
6. silk yarn (fine, soft cloth woven from silk fibers)
7. silk cloth
8. (slang) obsession, interest

Synonyms

• (insect): အင်းဆက် (ang:hcak)

Derived terms

• ကြံ့ပိုး (kram.pui:)
• ကြံပိုး (krampui:)
• ကြမ်းပိုး (kram:pui:)
• ကွက်နာပိုး (kwaknapui:)
• ချိပ်ပိုး (hkyippui:)
• ချေးပိုးထိုး (hkye:pui:htui:)
• ခွေးလှေးကြမ်းပိုး (hkwe:hle:kram:pui:)
• စပါးအူလျှောက်ပိုး (ca.pa:uhlyaukpui:)
• စားပိုးနင့် (ca:pui:nang.)
• ဆင်ပိုး (hcangpui:)
• ဆစ်ပိုး (hcacpui:)
• ဆန်ပိုး (hcanpui:)
• ဆူးကြမ်းပိုး (hcu:kram:pui:)
• တွင်းပိုး (twang:pui:)
• ဒီပိုး (dipui:)
• နွားချေးပိုး (nwa:hkye:pui:)
• နှံဖြတ်ပိုး (hnamhpratpui:)
• နောက်ပိုးတက် (naukpui:tak)
• ပင်ဖြတ်ပိုး (panghpratpui:)
• ပိုးကျ (pui:kya.)
• ပိုးကောင် (pui:kaung)
• ပိုးကောင်ကြော် (pui:kaungkrau)
• ပိုးချ (pui:hkya.)
• ပိုးချင်းမ (pui:hkyang:ma.)
• ပိုးစပ်ကောင် (pui:capkaung)
• ပိုးစာ (pui:ca)
• ပိုးစား (pui:ca:)
• ပိုးစိမ်းကောင် (pui:cim:kaung)
• ပိုးစုန်းကြူး (pui:cun:kru:)
• ပိုးစေးနှဲ (pui:ce:hnai:)
• ပိုးဇောက်ထိုး (pui:jaukhtui:)
• ပိုးတီ (pui:ti)
• ပိုးတုံးလုံး (pui:tum:lum:)
• ပိုးတောက် (pui:tauk)
• ပိုးတောင့်တဲ (pui:taung.tai:)
• ပိုးတောင်မာ (pui:taungma)
• ပိုးထွေး (pui:htwe:)
• ပိုးထိ (pui:hti.)
• ပိုးထိုး (pui:htui:)
• ပိုးထိုးလောက်ကိုက် (pui:htui:laukkuik)
• ပိုးနံကောင် (pui:namkaung)
• ပိုးနဂါး (pui:na.ga:)
• ပိုးနားသန် (pui:na:san)
• ပိုးပရန် (pui:pa.ran)
• ပိုးဖျင် (pui:hpyang)
• ပိုးဖလံ (pui:hpa.lam)
• ပိုးမည်းတောင်စာ (pui:many:taungca)
• ပိုးမမည် (pui:ma.many)
• ပိုးမျိုးရှစ်ဆယ် (pui:myui:hrachcai)
• ပိုးမြည်မြူး (pui:mranymru:)
• ပိုးမွေးစုတ် (pui:mwe:cut)
• ပိုးရုပ်ဖုံး (pui:ruphpum:)
• ပိုးလောက်လမ်း (pui:lauklam:)
• ပိုးလောင်း (pui:laung:)
• ပိုးလောင်မီး (pui:laungmi:)
• ပိုးသတ်ဆေး (pui:sathce:)
• ပိုးဟပ် (pui:hap)
• ပိုးဟပ်ဖြူ (pui:haphpru)
• ပိုးအရိုးကောင် (pui:a.rui:kaung)
• ပိုးအိမ် (pui:im)
• ပေါင်ပိုးခု (paungpui:hku.)
• ပေါင်ပိုးစမ (paungpui:ca.ma.)
• ပဲပိုးတီ (pai:pui:ti)
• ဖြုတ်စိမ်းပိုး (hprutcim:pui:)
• မျက်နှာပိုးသတ် (myakhnapui:sat)
• မျက်နှာပိုးသေ (myakhnapui:se)
• မြွေပွေးပိုးထိ (mrwe-pwe:pui:hti.)
• ရွက်ဖြတ်ပိုး (rwakhpratpui:)
• ရွက်လိပ်ပိုး (rwaklippui:)
• ရွပိုးထိုး (rwa.pui:htui:)
• ရွှေပိုးကောင် (hrwepui:kaung)
• ရှောက်ဆူးပိုး (hraukhcu:pui:)
• ရေပိုးရေမွှား (repui:rehmwa:)
• ရောဂါပိုး (rau:gapui:)
• လင်ကောင်ပိုးငှက် (langkaungpui:hngak)
• ဝါးပိုး (wa:pui:)
• ဝါးပိုးမျက်ဆန်ကျယ် (wa:pui:myakhcankyai)
• သင်ပေါင်းပိုး (sangpaung:pui:)
• သစ်ကြံပိုး (sackrampui:)
• အင်းဆက်ပိုး (ang:hcakpui:)
• အစေ့ဖောက်ပိုး (a.ce.hpaukpui:)
• အုန်းပိုး (un:pui:)
• အူလျှောက်ပိုး (uhlyaukpui:)

 

Etymology 2

(This etymology is missing or incomplete. Please add to it, or discuss it at the Etymology scriptorium.)

Noun

ပိုး • (pui:)

1. Pwo (one of the Kayin dialects and the people who speak it as their mother tongue)

Derived terms

• ပိုးကရင် (pui:ka.rang)

 

Etymology 3

From Proto-Lolo-Burmese *bəw² (“to carry on back”), from Proto-Sino-Tibetan *bəw (“to carry (on back or shoulders)”). Cognate with Old Chinese 抱 (OC *buːʔ, “to heft, hug”) (STEDT).

Verb

ပိုး • (pui:)

1. to carry on the back, carry pickaback, piggyback
2. to add on, splice on, tack onto, reinforce
3. to court, woo

Derived terms

• ကျိတ်ပိုး (kyitpui:)
• ကျောပိုးအိတ် (kyau:pui:it)
• ကုန်းပိုး (kun:pui:)
• ကုပ်ပိုး (kuppui:)
• စီးပိုး (ci:pui:)
• ဆတက်ထမ်းပိုး (hca.takhtam:pui:)
• ထမ်းပိုး (htam:pui:)
• ထမ်းပိုးကျင့် (htam:pui:kyang.)
• ထမ်းပိုးကျင် (htam:pui:kyang)
• ထမ်းပိုးကျည်း (htam:pui:kyany:)
• ထမ်းပိုးကြိုး (htam:pui:krui:)
• ထမ်းပိုးကောင်း (htam:pui:kaung:)
• ထမ်းပိုးတုံး (htam:pui:tum:)
• ထမ်းပိုးထမ်း (htam:pui:htam:)
• ထမ်းပိုးနပ် (htam:pui:nap)
• ထုပ်ပိုး (htuppui:)
• နှတ်ပိုးတံ (hnatpui:tam)
• နောက်ပိုး (naukpui:)
• နောက်ပိုးကျိုက် (naukpui:kyuik)
• ပံ့ပိုး (pam.pui:)
• ပတ်စာပိုး (patcapui:)
• ပိုးကြေးပန်းကြေး (pui:kre:pan:kre:)
• ပိုးပန်း (pui:pan:)
• ပိုးလွှ (pui:hlwa.)
• လေးပိုး (le:pui:)
• ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုး (wanhtup-wanpui:)
• သယ်ပိုး (saipui:)
• အောက်ပိုးကျိုက် (aukpui:kyuik)

 

Further reading

• “ပိုး” in Myanmar–English Dictionary (Myanmar Language Commission 1993). Searchable online at SEAlang.net.
• Hill, Nathan W. "Evolution of the Burmese vowel system." Transactions of the Philological Society 110.1 (2012): 64-79.