บ้านเมือง

Thai

Etymology

From บ้าน (bâan, “house; village”) +‎ เมือง (mʉʉang, “city; town”). Cognate with Lao ບ້ານເມືອງ (bān mư̄ang), Northern Thai ᨷ᩶ᩤ᩠ᨶᨾᩮᩬᩥᨦ, Khün ᨷ᩶ᩤ᩠ᨶᨾᩮᩨ᩠ᨦ, Lü ᦢᦱᧃᧉᦵᦙᦲᧂ (ḃaan²moeng), Tai Dam ꪚ꫁ꪱꪙꪹꪣꪉ, Shan ဝၢၼ်ႈမိူင်း (wāan móeng) or မၢၼ်ႈမိူင်း (māan móeng), and Tai Nüa ᥛᥣᥢᥲᥛᥫᥒᥰ (màanmöeng). Compare the literal meaning of Chinese 國家／国家 (guójiā).

Pronunciation

Orthographic		บ้านเมือง ɓ ˆ ā n e m ụ̄ ɒ ŋ
Phonemic		บ้าน-เมือง ɓ ˆ ā n – e m ụ̄ ɒ ŋ
Romanization	Paiboon	bâan-mʉʉang
	Royal Institute	ban-mueang
(standard) IPA(key)		/baːn˥˩.mɯa̯ŋ˧/(R)

Noun

บ้านเมือง • (bâan-mʉʉang)

1. country, nation, state; the public.

   เจ้าหน้าที่บ้านเมือง

   jâao-nâa-tîi bâan-mʉʉang

   state official; public official

   กิจการบ้านเมือง

   gìt-jà-gaan bâan-mʉʉang

   state affairs; public affairs

   • 2002, “บทนำ”, in ตำราช้าง ฉบับรัชกาลที่ ๑‎^[1], Bangkok: รุ่งศิลป์การพิมพ์ (๑๙๗๗), retrieved 2020-04-23:

     กิจการอันเป็นประโยชน์แก่บ้านเมือง

     gìt-jà-gaan an bpen bprà-yòot gɛ̀ɛ bâan-mʉʉang

     enterprises which are beneficial to the nation

   • 2012, “ภาคผนวก ๘ ทศพิธราชธรรม”, in ไตรภูมิกถา ฉบับถอดความ‎^[2], Bangkok: กรมศิลปากร, retrieved 2020-04-23:

     ความสงบเรียบร้อยของบ้านเมือง

     kwaam-sà-ngòp rîiap-rɔ́ɔi kɔ̌ɔng bâan-mʉʉang

     public peace and order
     (literally) peace [and] order of the public; peace [and] order of the nation

Synonyms

• กรุง (grung)
• กษมา
• กษิดิ
• แคว้น (kwɛ́ɛn)
• ฉมา
• ชคดี
• ชาติ (châat)
• ด้าว (dâao)
• ดินแดน (din-dɛɛn)
• แดน (dɛɛn)
• แดนดิน
• ถมา
• ธรณิน
• ธรณี (tɔɔ-rá-nii)
• ธรา (traa)
• ธริษตรี
• ธเรษตรี
• ธาตรี
• ธาษตรี
• นคร (ná-kɔɔn)
• ปฐพี
• ปฐวี
• ประชาชาติ (bprà-chaa-châat)
• ประเทศ (bprà-têet)
• ผงอน
• แผ่นดิน (pɛ̀n-din)
• ไผท (pà-tai)
• พสุธา (pá-sù-taa)
• พสุธาดล
• พสุนธรา
• พสุมดี
• ภพ (póp)
• ภู (puu)
• ภูมิ (puum)
• ภูริ (puu-rí)
• ภูวดล
• ภูวนะ
• ภูวะ
• มหิ
• มหิดล
• เมทนี
• เมทินี
• เมือง (mʉʉang)
• รัฐ (rát)
• วสุธา
• วสุธาดล
• วสุนธรา
• วสุมดี
• หล้า (lâa)
• อจลา
• อุรพี

 

Derived terms

• บ้านเมืองมีขื่อมีแป