පස‍්සති
Pali
[edit]Alternative forms
[edit]Alternative scripts
Verb
[edit]පස‍්සති (root pas, third conjugation)
- Sinhala script form of passati (“to see”)
- 2006, The First Book in the Suttanta-Pitaka: Dīgha-Nikāya (I)[1], page 184:
- 54. කටඤ‍්ච අම‍්බට‍්ඨ භික‍්ඛු ඉන්‍ද්‍රියෙසු ගුත‍්තද‍්වාරො හොති? ඉධ
අම‍්බට‍්ඨ භික‍්ඛු චක‍්ඛුනා රූපං දිස‍්වා න නිමිත‍්තග‍්ගාහි හොති නානුබ්‍යඤ‍්ජ-
නග‍්ගාහි. යත්‍වාධිරණමෙතං චක‍්ඛුන්‍ද්‍රියං අසංවුතං විහරන‍්තං අභිජ‍්ඣා-
දොමනස‍්සා පාපකා අකුසලා ධම‍්මා අන්‍වාස‍්සවෙය්‍යුං තස‍්ස සංවරාය පටිපජ‍්ජති
රක‍්ඛති චක‍්ඛුන්‍ද්‍රියං, චක‍්ඛුන්‍ද්‍රියෙ සංවරං ආපඛ‍ජ‍්ජති- 54. Kathañca Ambaṭṭha bhikkhu indriyesu guttadvāro hoti? Idha Ambaṭṭha bhikkhu cakkhunā rūpaṃ disvā na nimittaggāhī hoti nānubyañjanaggāhī. Yatvādhikaraṇametaṃ cakkhundriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ tassa saṃvarāya paṭipajjati rakkhati cakkhundriyaṃ, cakkhundriye saṃvaraṃ āpajjati.
- 54. And how, Ambattha, is the Bhikshu guarded as to the doors of his senses? When, Ambattha, he sees an object with his eye he is not entranced in the general appearance or the details of it. He sets himself to restrain that which might give occasion for evil states, covetousness and dejection, to flow in over him so long as he dwells unrestrained as to his sense of sight. He keeps watch upon his faculty of sight, and in the faculty he undergoes restraint.
- 2006, The Fourth Book in the Suttanta-Pitaka: Majjhimanikāya (I)[2], page 336:
- 25. සෙය්‍යථාපි භික‍්ඛවෙ පුරිසො අද‍්ධානමග‍්ගපටිපන‍්නො - සො පස‍්සෙය්‍ය මහන‍්තං උදකණ‍්ණවං, ඔරිමං තීරං සාසඞ‍්කං සප‍්පටිභයං, පාරිමං තීරං ඛෙමං අප‍්පටිභයං, න චස‍්ස නාවා සන‍්තාරණී උත‍්තරසෙතු වා අපාරාපාරං ගමනාය;
- 25. Seyyathāpi bhikkhave puriso addhānamaggapaṭipanno - so passeyya mahantaṃ udakaṇṇavaṃ, orimaṃ tīraṃ sāsaṅkaṃ sappaṭibhayaṃ, pārimaṃ tīraṃ khemaṃ appaṭibhayaṃ, na cassa nāvā santāraṇī uttarasetu vā apārāpāraṃ gamanāya;
- Suppose, brethren, there was a person traveling along the road. They’d see a large deluge, whose near shore was dubious and perilous, while the far shore was a sanctuary free of peril. But there was no ferryboat or bridge for crossing over.
Conjugation
[edit]The conjugation of this verb is suppletive, being derived from two roots, pas and dass.
Conjugation of "පස‍්සති"
| Active | Middle | |||
|---|---|---|---|---|
| Singular | Plural | Singular | Plural | |
| Present | ||||
| 1st | පස‍්සාමි (passāmi) | පස‍්සාම (passāma) | පස‍්සෙ (passe) | පස‍්සාම‍්හෙ (passāmhe) |
| 2nd | පස‍්සසි (passasi) | පස‍්සථ (passatha) | පස‍්සසෙ (passase) | පස‍්සව‍්හෙ (passavhe) |
| 3rd | පස‍්සති (passati) | පස‍්සන‍්ති (passanti) | පස‍්සතෙ (passate) | පස‍්සන‍්තෙ (passante) or පස‍්සරෙ (passare) |
| Imperative | ||||
| 1st | පස‍්සාමි (passāmi) | පස‍්සාම (passāma) | පස‍්සෙ (passe) | පස‍්සාමසෙ (passāmase) |
| 2nd | පස‍්ස (passa) or පස‍්සාහි (passāhi) | පස‍්සථ (passatha) | පස‍්සස‍්සු (passassu) | පස‍්සව‍්හො (passavho) |
| 3rd | පස‍්සතු (passatu) | පස‍්සන‍්තු (passantu) | පස‍්සතං (passataṃ) | පස‍්සන‍්තං (passantaṃ) |
| Optative | ||||
| 1st | පස‍්සෙය්‍යාමි (passeyyāmi) or පස‍්සෙය්‍යං (passeyyaṃ) or පස‍්සෙ (passe) | පස‍්සෙය්‍යාම (passeyyāma) | පස‍්සෙය්‍යං (passeyyaṃ) | පස‍්සෙය්‍යාම‍්හෙ (passeyyāmhe) |
| 2nd | පස‍්සෙය්‍යාසි (passeyyāsi) or පස‍්සෙ (passe) | පස‍්සෙය්‍යාථ (passeyyātha) | පස‍්සෙථො (passetho) | පස‍්සෙය්‍යව‍්හො (passeyyavho) |
| 3rd | පස‍්සෙය්‍ය (passeyya) or පස‍්සෙ (passe) | පස‍්සෙය්‍යුං (passeyyuṃ) | පස‍්සෙථ (passetha) | පස‍්සෙරං (passeraṃ) |
- Present active participle: පස‍්සන‍්ත් (passant), which see for forms and usage
- Present middle participle: පස‍්සමාන (passamāna), which see for forms and usage
- Absolutive: දිස‍්වා (disvā)
Adjective
[edit]පස‍්සති (passati)
- Sinhala script form of passati, which is masculine/neuter locative singular of පස‍්සන‍්ත් (passant), present participle of the verb above