පණ‍්ඩිත
Pali
[edit]Alternative forms
[edit]Alternative scripts
Noun
[edit]පණ‍්ඩිත m
- Sinhala script form of paṇḍita (“wise man”)
- c. 50 BC, The Buddha, Dhammapada(pāḷi), Appamādavaɡɡa, page 32; republished in The Eighteenth Book in the Suttanta-Pitaka: Khuddaka-Nikāya[1], Colombo, 2009:
- 8. පමාදං අප‍්පමාදෙන යදා නුදති පණ‍්ඩිතො 28
පඤ‍්ඤාපාසාදමාරුය‍්හ අසොකො සොකිනිං පජං
පබ‍්බතට‍්ඨො’ව භුම‍්මට‍්ඨෙ ධීරො බාලෙ අවෙක‍්ඛති.- 8. Pamādaṃ appamādena yadā nudati paṇḍito 28
Paññāpāsādamāruyha asoko sokiniṃ pajaṃ
Pabbataṭṭho'va bhummaṭṭhe dhīro bāle avekkhati. - 8. When the astute dispel negligence by means of diligence, 28
having ascended the palace of wisdom, the sorrow-free behold this generation of sorrow,
as a wise man on a mountain-top beholds the fools below. - (literally, “8. When the astute dispel negligence by means of diligence, 28
having ascended the palace of wisdom, the sorrow-free behold this generation of sorrow,
as a wise man on a mountain-top beholds the fools on the ground.”)
- 8. Pamādaṃ appamādena yadā nudati paṇḍito 28
Declension
[edit]Declension table of "පණ‍්ඩිත" (masculine)
| Case \ Number | Singular | Plural |
|---|---|---|
| Nominative (first) | පණ‍්ඩිතො (paṇḍito) | පණ‍්ඩිතා (paṇḍitā) |
| Accusative (second) | පණ‍්ඩිතං (paṇḍitaṃ) | පණ‍්ඩිතෙ (paṇḍite) |
| Instrumental (third) | පණ‍්ඩිතෙන (paṇḍitena) | පණ‍්ඩිතෙහි (paṇḍitehi) or පණ‍්ඩිතෙභි (paṇḍitebhi) |
| Dative (fourth) | පණ‍්ඩිතස‍්ස (paṇḍitassa) or පණ‍්ඩිතාය (paṇḍitāya) or පණ‍්ඩිතත්‍ථං (paṇḍitatthaṃ) | පණ‍්ඩිතානං (paṇḍitānaṃ) |
| Ablative (fifth) | පණ‍්ඩිතස‍්මා (paṇḍitasmā) or පණ‍්ඩිතම‍්හා (paṇḍitamhā) or පණ‍්ඩිතා (paṇḍitā) | පණ‍්ඩිතෙහි (paṇḍitehi) or පණ‍්ඩිතෙභි (paṇḍitebhi) |
| Genitive (sixth) | පණ‍්ඩිතස‍්ස (paṇḍitassa) | පණ‍්ඩිතානං (paṇḍitānaṃ) |
| Locative (seventh) | පණ‍්ඩිතස‍්මිං (paṇḍitasmiṃ) or පණ‍්ඩිතම‍්හි (paṇḍitamhi) or පණ‍්ඩිතෙ (paṇḍite) | පණ‍්ඩිතෙසු (paṇḍitesu) |
| Vocative (calling) | පණ‍්ඩිත (paṇḍita) | පණ‍්ඩිතා (paṇḍitā) |
Sanskrit
[edit]Alternative scripts
[edit]Alternative scripts
- পণ্ডিত (Assamese script)
- ᬧᬡ᭄ᬟᬶᬢ (Balinese script)
- পণ্ডিত (Bengali script)
- 𑰢𑰜𑰿𑰚𑰰𑰝 (Bhaiksuki script)
- 𑀧𑀡𑁆𑀟𑀺𑀢 (Brahmi script)
- ပဏ္ဍိတ (Burmese script)
- पण्डित (Devanagari script)
- પણ્ડિત (Gujarati script)
- ਪਣ੍ਡਿਤ (Gurmukhi script)
- 𑌪𑌣𑍍𑌡𑌿𑌤 (Grantha script)
- ꦥꦟ꧀ꦝꦶꦠ (Javanese script)
- 𑂣𑂝𑂹𑂙𑂱𑂞 (Kaithi script)
- ಪಣ್ಡಿತ (Kannada script)
- បណ្ឌិត (Khmer script)
- ປຓ຺ຑິຕ (Lao script)
- പണ്ഡിത (Malayalam script)
- ᢒᠠᢏᡷᡳᢠᠠ (Manchu script)
- 𑘢𑘜𑘿𑘚𑘱𑘝 (Modi script)
- ᢒᠠᢏᢎᠢᢐᠠ᠋ (Mongolian script)
- 𑧂𑦼𑧠𑦺𑧒𑦽 (Nandinagari script)
- 𑐥𑐞𑑂𑐜𑐶𑐟 (Newa script)
- ପଣ୍ଡିତ (Odia script)
- ꢦꢠ꣄ꢞꢶꢡ (Saurashtra script)
- 𑆥𑆟𑇀𑆝𑆴𑆠 (Sharada script)
- 𑖢𑖜𑖿𑖚𑖰𑖝 (Siddham script)
- 𑩰𑩪 𑪙𑩨𑩑𑩫 (Soyombo script)
- 𑚞𑚘𑚶𑚖𑚮𑚙 (Takri script)
- பண்டி³த (Tamil script)
- పణ్డిత (Telugu script)
- ปณฺฑิต (Thai script)
- པ་ཎྜི་ཏ (Tibetan script)
- 𑒣𑒝𑓂𑒛𑒱𑒞 (Tirhuta script)
- 𑨞𑨘𑩇𑨖𑨁𑨙 (Zanabazar Square script)
Adjective
[edit]පණ‍්ඩිත • (paṇḍitá) stem
- Sinhalese script form of पण्डित (“learned”)
Declension
[edit]| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | පණ‍්ඩිතඃ (paṇḍitaḥ) | පණ‍්ඩිතෞ (paṇḍitau) පණ‍්ඩිතා¹ (paṇḍitā¹) |
පණ‍්ඩිතාඃ (paṇḍitāḥ) පණ‍්ඩිතාසඃ¹ (paṇḍitāsaḥ¹) |
| vocative | පණ‍්ඩිත (paṇḍita) | පණ‍්ඩිතෞ (paṇḍitau) පණ‍්ඩිතා¹ (paṇḍitā¹) |
පණ‍්ඩිතාඃ (paṇḍitāḥ) පණ‍්ඩිතාසඃ¹ (paṇḍitāsaḥ¹) |
| accusative | පණ‍්ඩිතම් (paṇḍitam) | පණ‍්ඩිතෞ (paṇḍitau) පණ‍්ඩිතා¹ (paṇḍitā¹) |
පණ‍්ඩිතාන් (paṇḍitān) |
| instrumental | පණ‍්ඩිතෙන (paṇḍitena) | පණ‍්ඩිතාභ්‍යාම් (paṇḍitābhyām) | පණ‍්ඩිතෛඃ (paṇḍitaiḥ) පණ‍්ඩිතෙභිඃ¹ (paṇḍitebhiḥ¹) |
| dative | පණ‍්ඩිතාය (paṇḍitāya) | පණ‍්ඩිතාභ්‍යාම් (paṇḍitābhyām) | පණ‍්ඩිතෙභ්‍යඃ (paṇḍitebhyaḥ) |
| ablative | පණ‍්ඩිතාත් (paṇḍitāt) | පණ‍්ඩිතාභ්‍යාම් (paṇḍitābhyām) | පණ‍්ඩිතෙභ්‍යඃ (paṇḍitebhyaḥ) |
| genitive | පණ‍්ඩිතස්‍ය (paṇḍitasya) | පණ‍්ඩිතයොඃ (paṇḍitayoḥ) | පණ‍්ඩිතානාම් (paṇḍitānām) |
| locative | පණ‍්ඩිතෙ (paṇḍite) | පණ‍්ඩිතයොඃ (paṇḍitayoḥ) | පණ‍්ඩිතෙෂු (paṇḍiteṣu) |
- ¹Vedic
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | පණ‍්ඩිතා (paṇḍitā) | පණ‍්ඩිතෙ (paṇḍite) | පණ‍්ඩිතාඃ (paṇḍitāḥ) |
| vocative | පණ‍්ඩිතෙ (paṇḍite) | පණ‍්ඩිතෙ (paṇḍite) | පණ‍්ඩිතාඃ (paṇḍitāḥ) |
| accusative | පණ‍්ඩිතාම් (paṇḍitām) | පණ‍්ඩිතෙ (paṇḍite) | පණ‍්ඩිතාඃ (paṇḍitāḥ) |
| instrumental | පණ‍්ඩිතයා (paṇḍitayā) පණ‍්ඩිතා¹ (paṇḍitā¹) |
පණ‍්ඩිතාභ්‍යාම් (paṇḍitābhyām) | පණ‍්ඩිතාභිඃ (paṇḍitābhiḥ) |
| dative | පණ‍්ඩිතායෛ (paṇḍitāyai) | පණ‍්ඩිතාභ්‍යාම් (paṇḍitābhyām) | පණ‍්ඩිතාභ්‍යඃ (paṇḍitābhyaḥ) |
| ablative | පණ‍්ඩිතායාඃ (paṇḍitāyāḥ) පණ‍්ඩිතායෛ² (paṇḍitāyai²) |
පණ‍්ඩිතාභ්‍යාම් (paṇḍitābhyām) | පණ‍්ඩිතාභ්‍යඃ (paṇḍitābhyaḥ) |
| genitive | පණ‍්ඩිතායාඃ (paṇḍitāyāḥ) පණ‍්ඩිතායෛ² (paṇḍitāyai²) |
පණ‍්ඩිතයොඃ (paṇḍitayoḥ) | පණ‍්ඩිතානාම් (paṇḍitānām) |
| locative | පණ‍්ඩිතායාම් (paṇḍitāyām) | පණ‍්ඩිතයොඃ (paṇḍitayoḥ) | පණ‍්ඩිතාසු (paṇḍitāsu) |
- ¹Vedic
- ²Brāhmaṇas
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | පණ‍්ඩිතම් (paṇḍitam) | පණ‍්ඩිතෙ (paṇḍite) | පණ‍්ඩිතානි (paṇḍitāni) පණ‍්ඩිතා¹ (paṇḍitā¹) |
| vocative | පණ‍්ඩිත (paṇḍita) | පණ‍්ඩිතෙ (paṇḍite) | පණ‍්ඩිතානි (paṇḍitāni) පණ‍්ඩිතා¹ (paṇḍitā¹) |
| accusative | පණ‍්ඩිතම් (paṇḍitam) | පණ‍්ඩිතෙ (paṇḍite) | පණ‍්ඩිතානි (paṇḍitāni) පණ‍්ඩිතා¹ (paṇḍitā¹) |
| instrumental | පණ‍්ඩිතෙන (paṇḍitena) | පණ‍්ඩිතාභ්‍යාම් (paṇḍitābhyām) | පණ‍්ඩිතෛඃ (paṇḍitaiḥ) පණ‍්ඩිතෙභිඃ¹ (paṇḍitebhiḥ¹) |
| dative | පණ‍්ඩිතාය (paṇḍitāya) | පණ‍්ඩිතාභ්‍යාම් (paṇḍitābhyām) | පණ‍්ඩිතෙභ්‍යඃ (paṇḍitebhyaḥ) |
| ablative | පණ‍්ඩිතාත් (paṇḍitāt) | පණ‍්ඩිතාභ්‍යාම් (paṇḍitābhyām) | පණ‍්ඩිතෙභ්‍යඃ (paṇḍitebhyaḥ) |
| genitive | පණ‍්ඩිතස්‍ය (paṇḍitasya) | පණ‍්ඩිතයොඃ (paṇḍitayoḥ) | පණ‍්ඩිතානාම් (paṇḍitānām) |
| locative | පණ‍්ඩිතෙ (paṇḍite) | පණ‍්ඩිතයොඃ (paṇḍitayoḥ) | පණ‍්ඩිතෙෂු (paṇḍiteṣu) |
- ¹Vedic
Noun
[edit]පණ‍්ඩිත • (paṇḍitá) stem, m
- Sinhalese script form of पण्डित (“a learned man”)
- (Can we date this quote?), The Buddha, Dhammapada(pāḷi) (subsequently translated from Pali to Sanskrit), Appamādavaɡɡa, page 32; republished in The Eighteenth Book in the Suttanta-Pitaka: Khuddaka-Nikāya[2], Colombo, 2009:
- 8. ප්‍රමාදමප්‍රමාදෙන යදා නුදති පණ‍්ඩිතඃ
ප්‍රඥාප්‍රසාදමාරුහ්‍ය ත්‍වශොකඃ ශොකිනීං ප්‍රජාම්
පර්‍වතස‍්ථ ඉව භූමිෂ‍්ඨාන් ධීරො බාලානවෙක්‍ෂතෙ- 8 Pramādamapramādena yadā nudati paṇḍitaḥ
Prajñāprasādamāruhya tvaśokaḥ śokinīṃ prajām
Parvatastha iva bhūmiṣṭhān dhīro bālānavekṣate - 8. When the astute dispel negligence by means of diligence,
having ascended the palace of wisdom, the sorrow-free then behold this generation of sorrow,
as a wise man on a mountain-top beholds the fools below. - (literally, “8. When the astute dispel negligence by means of diligence,
having ascended the palace of wisdom, the sorrow-free then behold this generation of sorrow,
as a wise man on a mountain-top beholds the fools on the ground.”)
- 8 Pramādamapramādena yadā nudati paṇḍitaḥ
Declension
[edit]| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | පණ‍්ඩිතඃ (paṇḍitáḥ) | පණ‍්ඩිතෞ (paṇḍitaú) පණ‍්ඩිතා¹ (paṇḍitā́¹) |
පණ‍්ඩිතාඃ (paṇḍitā́ḥ) පණ‍්ඩිතාසඃ¹ (paṇḍitā́saḥ¹) |
| vocative | පණ‍්ඩිත (páṇḍita) | පණ‍්ඩිතෞ (páṇḍitau) පණ‍්ඩිතා¹ (páṇḍitā¹) |
පණ‍්ඩිතාඃ (páṇḍitāḥ) පණ‍්ඩිතාසඃ¹ (páṇḍitāsaḥ¹) |
| accusative | පණ‍්ඩිතම් (paṇḍitám) | පණ‍්ඩිතෞ (paṇḍitaú) පණ‍්ඩිතා¹ (paṇḍitā́¹) |
පණ‍්ඩිතාන් (paṇḍitā́n) |
| instrumental | පණ‍්ඩිතෙන (paṇḍiténa) | පණ‍්ඩිතාභ්‍යාම් (paṇḍitā́bhyām) | පණ‍්ඩිතෛඃ (paṇḍitaíḥ) පණ‍්ඩිතෙභිඃ¹ (paṇḍitébhiḥ¹) |
| dative | පණ‍්ඩිතාය (paṇḍitā́ya) | පණ‍්ඩිතාභ්‍යාම් (paṇḍitā́bhyām) | පණ‍්ඩිතෙභ්‍යඃ (paṇḍitébhyaḥ) |
| ablative | පණ‍්ඩිතාත් (paṇḍitā́t) | පණ‍්ඩිතාභ්‍යාම් (paṇḍitā́bhyām) | පණ‍්ඩිතෙභ්‍යඃ (paṇḍitébhyaḥ) |
| genitive | පණ‍්ඩිතස්‍ය (paṇḍitásya) | පණ‍්ඩිතයොඃ (paṇḍitáyoḥ) | පණ‍්ඩිතානාම් (paṇḍitā́nām) |
| locative | පණ‍්ඩිතෙ (paṇḍité) | පණ‍්ඩිතයොඃ (paṇḍitáyoḥ) | පණ‍්ඩිතෙෂු (paṇḍitéṣu) |
- ¹Vedic
Alternative forms
[edit]පණ‍්ඩක (paṇḍaka)
Categories:
- Pali lemmas
- Pali nouns
- Pali nouns in Sinhalese script
- Pali masculine nouns
- Pali terms with quotations
- Sanskrit lemmas
- Sanskrit adjectives
- Sanskrit adjectives in Sinhalese script
- Sanskrit a-stem adjectives
- Sanskrit nouns
- Sanskrit nouns in Sinhalese script
- Sanskrit masculine nouns
- Sanskrit terms with quotations
- Sanskrit a-stem nouns