පණ‍්ඩිත

Pali

Alternative forms

Alternative scripts

• paṇḍita (Latin script)
• 𑀧𑀡𑁆𑀟𑀺𑀢 (Brahmi script)
• पण्डित (Devanagari script)
• পণ্ডিত (Bengali script)
• ပဏ္ဍိတ or ပꧣ္ꩨိတ or ပꧣ်ꩨိတ (Burmese script)
• ปณฺฑิต or ปัณฑิตะ (Thai script)
• ᨷᨱ᩠ᨯᩥᨲ (Tai Tham script)
• ປຓ຺ຑິຕ or ປັຓຑິຕະ (Lao script)
• បណ្ឌិត (Khmer script)
• 𑄛𑄕𑄴𑄓𑄨𑄖 (Chakma script)

Noun

පණ‍්ඩිත m

1. Sinhala script form of paṇḍita (“wise man”)
   • c. 50 BC, The Buddha, Dhammapada(pāḷi), Appamādavaɡɡa, page 32; republished in The Eighteenth Book in the Suttanta-Pitaka: Khuddaka-Nikāya‎^[1], Colombo, 2009:

     8. පමාදං අප‍්පමාදෙන යදා නුදති පණ‍්ඩිතො 28
     පඤ‍්ඤාපාසාදමාරුය‍්හ අසොකො සොකිනිං පජං
     පබ‍්බතට‍්ඨො’ව භුම‍්මට‍්ඨෙ ධීරො බාලෙ අවෙක‍්ඛති.

     8. Pamādaṃ appamādena yadā nudati paṇḍito 28
     Paññāpāsādamāruyha asoko sokiniṃ pajaṃ
     Pabbataṭṭho'va bhummaṭṭhe dhīro bāle avekkhati.

     8. When the astute dispel negligence by means of diligence, 28
     having ascended the palace of wisdom, the sorrow-free behold this generation of sorrow,
     as a wise man on a mountain-top beholds the fools below.

     (literally, “8. When the astute dispel negligence by means of diligence, 28
     having ascended the palace of wisdom, the sorrow-free behold this generation of sorrow,
     as a wise man on a mountain-top beholds the fools on the ground.”)

     (Wiktionary translation adapted from translation of the Pali by Ajahn Sujato.)

Declension

Declension table of "පණ‍්ඩිත" (masculine)

Case \ Number	Singular	Plural
Nominative (first)	පණ‍්ඩිතො (paṇḍito)	පණ‍්ඩිතා (paṇḍitā)
Accusative (second)	පණ‍්ඩිතං (paṇḍitaṃ)	පණ‍්ඩිතෙ (paṇḍite)
Instrumental (third)	පණ‍්ඩිතෙන (paṇḍitena)	පණ‍්ඩිතෙහි (paṇḍitehi) or පණ‍්ඩිතෙභි (paṇḍitebhi)
Dative (fourth)	පණ‍්ඩිතස‍්ස (paṇḍitassa) or පණ‍්ඩිතාය (paṇḍitāya) or පණ‍්ඩිතත්‍ථං (paṇḍitatthaṃ)	පණ‍්ඩිතානං (paṇḍitānaṃ)
Ablative (fifth)	පණ‍්ඩිතස‍්මා (paṇḍitasmā) or පණ‍්ඩිතම‍්හා (paṇḍitamhā) or පණ‍්ඩිතා (paṇḍitā)	පණ‍්ඩිතෙහි (paṇḍitehi) or පණ‍්ඩිතෙභි (paṇḍitebhi)
Genitive (sixth)	පණ‍්ඩිතස‍්ස (paṇḍitassa)	පණ‍්ඩිතානං (paṇḍitānaṃ)
Locative (seventh)	පණ‍්ඩිතස‍්මිං (paṇḍitasmiṃ) or පණ‍්ඩිතම‍්හි (paṇḍitamhi) or පණ‍්ඩිතෙ (paṇḍite)	පණ‍්ඩිතෙසු (paṇḍitesu)
Vocative (calling)	පණ‍්ඩිත (paṇḍita)	පණ‍්ඩිතා (paṇḍitā)

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• পণ্ডিত (Assamese script)
• ᬧᬡ᭄ᬟᬶᬢ (Balinese script)
• পণ্ডিত (Bengali script)
• 𑰢𑰜𑰿𑰚𑰰𑰝 (Bhaiksuki script)
• 𑀧𑀡𑁆𑀟𑀺𑀢 (Brahmi script)
• ပဏ္ဍိတ (Burmese script)
• पण्डित (Devanagari script)
• પણ્ડિત (Gujarati script)
• ਪਣ੍ਡਿਤ (Gurmukhi script)
• 𑌪𑌣𑍍𑌡𑌿𑌤 (Grantha script)
• ꦥꦟ꧀ꦝꦶꦠ (Javanese script)
• 𑂣𑂝𑂹𑂙𑂱𑂞 (Kaithi script)
• ಪಣ್ಡಿತ (Kannada script)
• បណ្ឌិត (Khmer script)
• ປຓ຺ຑິຕ (Lao script)
• പണ്ഡിത (Malayalam script)
• ᢒᠠᢏᡷᡳᢠᠠ (Manchu script)
• 𑘢𑘜𑘿𑘚𑘱𑘝 (Modi script)
• ᢒᠠᢏᢎᠢᢐᠠ᠋ (Mongolian script)
• 𑧂𑦼𑧠𑦺𑧒𑦽 (Nandinagari script)
• 𑐥𑐞𑑂𑐜𑐶𑐟 (Newa script)
• ପଣ୍ଡିତ (Odia script)
• ꢦꢠ꣄ꢞꢶꢡ (Saurashtra script)
• 𑆥𑆟𑇀𑆝𑆴𑆠 (Sharada script)
• 𑖢𑖜𑖿𑖚𑖰𑖝 (Siddham script)
• 𑩰𑩪 𑪙𑩨𑩑𑩫 (Soyombo script)
• 𑚞𑚘𑚶𑚖𑚮𑚙 (Takri script)
• பண்டி³த (Tamil script)
• పణ్డిత (Telugu script)
• ปณฺฑิต (Thai script)
• པ་ཎྜི་ཏ (Tibetan script)
• 𑒣𑒝𑓂𑒛𑒱𑒞 (Tirhuta script)
• 𑨞𑨘𑩇𑨖𑨁𑨙 (Zanabazar Square script)

Adjective

පණ‍්ඩිත • (paṇḍitá) stem

1. Sinhalese script form of पण्डित (“learned”)

Declension

Masculine a-stem declension of පණ‍්ඩිත (paṇḍita)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	පණ‍්ඩිතඃ paṇḍitaḥ	පණ‍්ඩිතෞ / පණ‍්ඩිතා¹ paṇḍitau / paṇḍitā¹	පණ‍්ඩිතාඃ / පණ‍්ඩිතාසඃ¹ paṇḍitāḥ / paṇḍitāsaḥ¹
Vocative	පණ‍්ඩිත paṇḍita	පණ‍්ඩිතෞ / පණ‍්ඩිතා¹ paṇḍitau / paṇḍitā¹	පණ‍්ඩිතාඃ / පණ‍්ඩිතාසඃ¹ paṇḍitāḥ / paṇḍitāsaḥ¹
Accusative	පණ‍්ඩිතම් paṇḍitam	පණ‍්ඩිතෞ / පණ‍්ඩිතා¹ paṇḍitau / paṇḍitā¹	පණ‍්ඩිතාන් paṇḍitān
Instrumental	පණ‍්ඩිතෙන paṇḍitena	පණ‍්ඩිතාභ්‍යාම් paṇḍitābhyām	පණ‍්ඩිතෛඃ / පණ‍්ඩිතෙභිඃ¹ paṇḍitaiḥ / paṇḍitebhiḥ¹
Dative	පණ‍්ඩිතාය paṇḍitāya	පණ‍්ඩිතාභ්‍යාම් paṇḍitābhyām	පණ‍්ඩිතෙභ්‍යඃ paṇḍitebhyaḥ
Ablative	පණ‍්ඩිතාත් paṇḍitāt	පණ‍්ඩිතාභ්‍යාම් paṇḍitābhyām	පණ‍්ඩිතෙභ්‍යඃ paṇḍitebhyaḥ
Genitive	පණ‍්ඩිතස්‍ය paṇḍitasya	පණ‍්ඩිතයොඃ paṇḍitayoḥ	පණ‍්ඩිතානාම් paṇḍitānām
Locative	පණ‍්ඩිතෙ paṇḍite	පණ‍්ඩිතයොඃ paṇḍitayoḥ	පණ‍්ඩිතෙෂු paṇḍiteṣu
Notes	¹Vedic

Feminine ā-stem declension of පණ‍්ඩිතා (paṇḍitā)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	පණ‍්ඩිතා paṇḍitā	පණ‍්ඩිතෙ paṇḍite	පණ‍්ඩිතාඃ paṇḍitāḥ
Vocative	පණ‍්ඩිතෙ paṇḍite	පණ‍්ඩිතෙ paṇḍite	පණ‍්ඩිතාඃ paṇḍitāḥ
Accusative	පණ‍්ඩිතාම් paṇḍitām	පණ‍්ඩිතෙ paṇḍite	පණ‍්ඩිතාඃ paṇḍitāḥ
Instrumental	පණ‍්ඩිතයා / පණ‍්ඩිතා¹ paṇḍitayā / paṇḍitā¹	පණ‍්ඩිතාභ්‍යාම් paṇḍitābhyām	පණ‍්ඩිතාභිඃ paṇḍitābhiḥ
Dative	පණ‍්ඩිතායෛ paṇḍitāyai	පණ‍්ඩිතාභ්‍යාම් paṇḍitābhyām	පණ‍්ඩිතාභ්‍යඃ paṇḍitābhyaḥ
Ablative	පණ‍්ඩිතායාඃ / පණ‍්ඩිතායෛ² paṇḍitāyāḥ / paṇḍitāyai²	පණ‍්ඩිතාභ්‍යාම් paṇḍitābhyām	පණ‍්ඩිතාභ්‍යඃ paṇḍitābhyaḥ
Genitive	පණ‍්ඩිතායාඃ / පණ‍්ඩිතායෛ² paṇḍitāyāḥ / paṇḍitāyai²	පණ‍්ඩිතයොඃ paṇḍitayoḥ	පණ‍්ඩිතානාම් paṇḍitānām
Locative	පණ‍්ඩිතායාම් paṇḍitāyām	පණ‍්ඩිතයොඃ paṇḍitayoḥ	පණ‍්ඩිතාසු paṇḍitāsu
Notes	¹Vedic ²Brāhmaṇas

Neuter a-stem declension of පණ‍්ඩිත (paṇḍita)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	පණ‍්ඩිතම් paṇḍitam	පණ‍්ඩිතෙ paṇḍite	පණ‍්ඩිතානි / පණ‍්ඩිතා¹ paṇḍitāni / paṇḍitā¹
Vocative	පණ‍්ඩිත paṇḍita	පණ‍්ඩිතෙ paṇḍite	පණ‍්ඩිතානි / පණ‍්ඩිතා¹ paṇḍitāni / paṇḍitā¹
Accusative	පණ‍්ඩිතම් paṇḍitam	පණ‍්ඩිතෙ paṇḍite	පණ‍්ඩිතානි / පණ‍්ඩිතා¹ paṇḍitāni / paṇḍitā¹
Instrumental	පණ‍්ඩිතෙන paṇḍitena	පණ‍්ඩිතාභ්‍යාම් paṇḍitābhyām	පණ‍්ඩිතෛඃ / පණ‍්ඩිතෙභිඃ¹ paṇḍitaiḥ / paṇḍitebhiḥ¹
Dative	පණ‍්ඩිතාය paṇḍitāya	පණ‍්ඩිතාභ්‍යාම් paṇḍitābhyām	පණ‍්ඩිතෙභ්‍යඃ paṇḍitebhyaḥ
Ablative	පණ‍්ඩිතාත් paṇḍitāt	පණ‍්ඩිතාභ්‍යාම් paṇḍitābhyām	පණ‍්ඩිතෙභ්‍යඃ paṇḍitebhyaḥ
Genitive	පණ‍්ඩිතස්‍ය paṇḍitasya	පණ‍්ඩිතයොඃ paṇḍitayoḥ	පණ‍්ඩිතානාම් paṇḍitānām
Locative	පණ‍්ඩිතෙ paṇḍite	පණ‍්ඩිතයොඃ paṇḍitayoḥ	පණ‍්ඩිතෙෂු paṇḍiteṣu
Notes	¹Vedic

Noun

පණ‍්ඩිත • (paṇḍitá) stem, m

1. Sinhalese script form of पण्डित (“a learned man”)
   • (Can we date this quote?), The Buddha, Dhammapada(pāḷi) (subsequently translated from Pali to Sanskrit), Appamādavaɡɡa, page 32; republished in The Eighteenth Book in the Suttanta-Pitaka: Khuddaka-Nikāya‎^[2], Colombo, 2009:

     8. ප්‍රමාදමප්‍රමාදෙන යදා නුදති පණ‍්ඩිතඃ
     ප්‍රඥාප්‍රසාදමාරුහ්‍ය ත්‍වශොකඃ ශොකිනීං ප්‍රජාම්
     පර්‍වතස‍්ථ ඉව භූමිෂ‍්ඨාන් ධීරො බාලානවෙක්‍ෂතෙ

     8 Pramādamapramādena yadā nudati paṇḍitaḥ
     Prajñāprasādamāruhya tvaśokaḥ śokinīṃ prajām
     Parvatastha iva bhūmiṣṭhān dhīro bālānavekṣate

     8. When the astute dispel negligence by means of diligence,
     having ascended the palace of wisdom, the sorrow-free then behold this generation of sorrow,
     as a wise man on a mountain-top beholds the fools below.

     (literally, “8. When the astute dispel negligence by means of diligence,
     having ascended the palace of wisdom, the sorrow-free then behold this generation of sorrow,
     as a wise man on a mountain-top beholds the fools on the ground.”)

     (Wiktionary translation adapted from translation of the Pali by Ajahn Sujato.)

Declension

Masculine a-stem declension of පණ‍්ඩිත (paṇḍitá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	පණ‍්ඩිතඃ paṇḍitáḥ	පණ‍්ඩිතෞ / පණ‍්ඩිතා¹ paṇḍitaú / paṇḍitā́¹	පණ‍්ඩිතාඃ / පණ‍්ඩිතාසඃ¹ paṇḍitā́ḥ / paṇḍitā́saḥ¹
Vocative	පණ‍්ඩිත páṇḍita	පණ‍්ඩිතෞ / පණ‍්ඩිතා¹ páṇḍitau / páṇḍitā¹	පණ‍්ඩිතාඃ / පණ‍්ඩිතාසඃ¹ páṇḍitāḥ / páṇḍitāsaḥ¹
Accusative	පණ‍්ඩිතම් paṇḍitám	පණ‍්ඩිතෞ / පණ‍්ඩිතා¹ paṇḍitaú / paṇḍitā́¹	පණ‍්ඩිතාන් paṇḍitā́n
Instrumental	පණ‍්ඩිතෙන paṇḍiténa	පණ‍්ඩිතාභ්‍යාම් paṇḍitā́bhyām	පණ‍්ඩිතෛඃ / පණ‍්ඩිතෙභිඃ¹ paṇḍitaíḥ / paṇḍitébhiḥ¹
Dative	පණ‍්ඩිතාය paṇḍitā́ya	පණ‍්ඩිතාභ්‍යාම් paṇḍitā́bhyām	පණ‍්ඩිතෙභ්‍යඃ paṇḍitébhyaḥ
Ablative	පණ‍්ඩිතාත් paṇḍitā́t	පණ‍්ඩිතාභ්‍යාම් paṇḍitā́bhyām	පණ‍්ඩිතෙභ්‍යඃ paṇḍitébhyaḥ
Genitive	පණ‍්ඩිතස්‍ය paṇḍitásya	පණ‍්ඩිතයොඃ paṇḍitáyoḥ	පණ‍්ඩිතානාම් paṇḍitā́nām
Locative	පණ‍්ඩිතෙ paṇḍité	පණ‍්ඩිතයොඃ paṇḍitáyoḥ	පණ‍්ඩිතෙෂු paṇḍitéṣu
Notes	¹Vedic

Alternative forms

පණ‍්ඩක (paṇḍaka)