వేయు
Telugu
[edit]Etymology
[edit](This etymology is missing or incomplete. Please add to it, or discuss it at the Etymology scriptorium.) Cognate with Tamil வை (vai, “to put, place”), Kannada ಬಯ್ (bay, “to deposit, put aside”)
Pronunciation
[edit]Verb
[edit]వేయు • (vēyu) (causal వేయించు)
- To put or to place with a throwing motion; to throw, cast, or fling
- to discharge a missile weapon, or fire arms
- to strike, hit, knock
- to let fall, drop
- to shut (a door etc.)
- to plant, sow (crops, seeds)
- to appoint
- to draw
- బొమ్మలు వేయు ― bommalu vēyu ― to draw pictures
- Attached to the end of verbs to serve as a completive suffix
- Used after other verbs as an intensive or for emphasis; ex., ఇచ్చివేయు (iccivēyu, “to give away”).
Verb
[edit]వేయు • (vēyu)
- (of a physical or mental state) to be felt or experienced
- నాకు ఆకలి వేస్తోంది ― nāku ākali vēstōndi ― I'm hungry (lit. hunger is being felt by me)
- to appear, come on
- to collect, gather
Conjugation
[edit]| Participles & Moods | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| infinitive | వేయడానికి (vēyaḍāniki) | ||||||||
| future participle | వేయబోయే (vēyabōyē) | ||||||||
| durative participle | వేయడం (vēyaḍaṁ) | ||||||||
| past participle | వేసిన (vēsina) | ||||||||
| past negative participle | వేసని (vēsani) | ||||||||
| concessive participle | వేస్తే (vēstē) | ||||||||
| conditional mood | వేస్తే (vēstē) | ||||||||
| subjunctive mood | వేయాలి (vēyāli) | ||||||||
| negative subjunctive mood | వేయకూడదు (vēyakūḍadu) | ||||||||
| imperative mood | వేయు (vēyu) | ||||||||
| negative imperative mood | వేయకు (vēyaku) | ||||||||
| Simple Aspect | |||||||||
| pronoun | 1-sg | 2-sg | 3-m-sg | 3-nm-sg | 1-pl | 2-pl | 3-h-pl | 3-nh-pl | |
| past | వేసాను (vēsānu) | వేసావు (vēsāvu) | వేసాడు (vēsāḍu) | వేసింది (vēsindi) | వేసాము (vēsāmu) | వేసారు (vēsāru) | వేసారు (vēsāru) | వేసాయి (vēsāyi) | |
| future | వేస్తాను (vēstānu) | వేస్తావు (vēstāvu) | వేస్తాడు (vēstāḍu) | వేస్తుంది (vēstundi) | వేస్తాము (vēstāmu) | వేస్తారు (vēstāru) | వేస్తారు (vēstāru) | వేస్తాయి (vēstāyi) | |
| negative future | వేయను (vēyanu) | వేయవు (vēyavu) | వేయడు (vēyaḍu) | వేయదు (vēyadu) | వేయము (vēyamu) | వేయరు (vēyaru) | వేయరు (vēyaru) | వేయవు (vēyavu) | |
| durative | వేస్తున్నాను (vēstunnānu) | వేస్తున్నావు (vēstunnāvu) | వేస్తున్నాడు (vēstunnāḍu) | వేస్తోంది (vēstōndi) | వేస్తున్నాము (vēstunnāmu) | వేస్తున్నారు (vēstunnāru) | వేస్తున్నారు (vēstunnāru) | వేస్తున్నాయి (vēstunnāyi) | |
| Potential Aspect | |||||||||
| present | వేయగలను (vēyagalanu) | వేయగలవు (vēyagalavu) | వేయగలడు (vēyagalaḍu) | వేయగలదు (vēyagaladu) | వేయగలము (vēyagalamu) | వేయగలరు (vēyagalaru) | వేయగలరు (vēyagalaru) | వేయగలయి (vēyagalayi) | |
| Causative Aspect | |||||||||
| imperative | వేయించు (vēyiñcu) | ||||||||
| past | వేయించాను (vēyiñcānu) | వేయించావు (vēyiñcāvu) | వేయించాడు (vēyiñcāḍu) | వేయించింది (vēyiñcindi) | వేశాము (vēśāmu) | వేయించారు (vēyiñcāru) | వేయించారు (vēyiñcāru) | వేయించాయి (vēyiñcāyi) | |
| future | వేయిస్తాను (vēyistānu) | వేయిస్తావు (vēyistāvu) | వేయిస్తాడు (vēyistāḍu) | వేయిస్తుంది (vēyistundi) | వేయిస్తాము (vēyistāmu) | వేయిస్తారు (vēyistāru) | వేయిస్తారు (vēyistāru) | వేయిస్తాయి (vēyistāyi) | |
| negative future | [Term?] | [Term?] | [Term?] | [Term?] | [Term?] | [Term?] | [Term?] | [Term?] | |
| durative | వేయిస్తున్నాను (vēyistunnānu) | వేయిస్తున్నావు (vēyistunnāvu) | వేయిస్తున్నాడు (vēyistunnāḍu) | వేయిస్తోంది (vēyistōndi) | వేయిస్తున్నాము (vēyistunnāmu) | వేయిస్తున్నారు (vēyistunnāru) | వేయిస్తున్నారు (vēyistunnāru) | వేయిస్తున్నాయి (vēyistunnāyi) | |
| Habitual Aspect | |||||||||
| past | {{{86}}} | {{{87}}} | {{{88}}} | {{{89}}} | {{{90}}} | {{{91}}} | {{{92}}} | {{{93}}} | |
| future | {{{94}}} | {{{95}}} | {{{96}}} | {{{97}}} | {{{98}}} | {{{99}}} | {{{100}}} | {{{101}}} | |
| negative future | {{{102}}} | {{{103}}} | {{{104}}} | {{{105}}} | {{{106}}} | {{{107}}} | {{{108}}} | {{{109}}} | |
| durative | {{{110}}} | {{{111}}} | {{{112}}} | {{{113}}} | {{{114}}} | {{{115}}} | {{{116}}} | {{{117}}} | |
| hortative | — | — | — | — | 1-pl | — | — | — | |
| — | — | — | — | {{{118}}} | — | — | — | ||
Derived terms
[edit]- ఇచ్చివేయు (iccivēyu, “to give away”)
- ఈలవేయు (īlavēyu, “to whistle”)
- కన్నమువేయు (kannamuvēyu, “to burgle”)
- కూకవేయు (kūkavēyu, “to call, shout”)
- టోపీవేయు (ṭōpīvēyu, “to cap, cheat”)
- తూనికవేయు (tūnikavēyu, “to weigh in a balance”)
- దండోరావేయు (daṇḍōrāvēyu, “to proclaim”)
- నెమరువేయు (nemaruvēyu, “to chew the cud”)
- మొక్కలువేయు (mokkaluvēyu, “to plant trees”)
- వోటువేయు (vōṭuvēyu, “to cast a vote”)
References
[edit]- "వేయు" in J. P. L. Gwynn (1991) A Telugu-English dictionary, Oxford University Press, page 502
- "వేయు" in Charles Philip Brown (1903) A Telugu-English dictionary, Madras: Promoting Christian Knowledge, page 1230
- Burrow, T., Emeneau, M. B. (1984) “vai”, in A Dravidian etymological dictionary, 2nd edition, Oxford University Press, →ISBN, page 506.