स्यूमन्
Sanskrit
[edit]Etymology
[edit]From Proto-Indo-European *syéwh₁-mn̥ ~ *syuh₁-mén-s (“membrane, strap, band”). Cognate with Ancient Greek ῠ̔μήν (hŭmḗn, “membrane”) (whence English hymen), Old Prussian schumeno.
Pronunciation
[edit]Noun
[edit]स्यूमन् • (syū́man) stem, n
- a strap, band, bridle
- c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 3.61.4:
- अव॒ स्यूमे॑व चिन्व॒ती म॒घोन्यु॒षा या॑ति॒ स्वस॑रस्य॒ पत्नी॑ ।
स्व१॒॑र्जन॑न्ती सु॒भगा॑ सु॒दंसा॒ आन्ता॑द्दि॒वः प॑प्रथ॒ आ पृ॑थि॒व्याः ॥- áva syū́meva cinvatī́ maghónyuṣā́ yāti svásarasya pátnī.
svàrjánantī subhágā sudáṃsā ā́ntāddiváḥ papratha ā́ pṛthivyā́ḥ. - Letting her reins drop downward, Morning cometh, the wealthy Dame, the Lady of the dwelling;
Bringing forth light, the Wonderful, the Blessed hath spread her from the bounds of earth and heaven.
- áva syū́meva cinvatī́ maghónyuṣā́ yāti svásarasya pátnī.
- अव॒ स्यूमे॑व चिन्व॒ती म॒घोन्यु॒षा या॑ति॒ स्वस॑रस्य॒ पत्नी॑ ।
Declension
[edit]| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | स्यूम (syū́ma) | स्यूम्नी (syū́mnī) स्यूमनी (syū́manī) |
स्यूमानि (syū́māni) स्यूम¹ (syū́ma¹) स्यूमा¹ (syū́mā¹) |
| vocative | स्यूमन् (syū́man) स्यूम (syū́ma) |
स्यूम्नी (syū́mnī) स्यूमनी (syū́manī) |
स्यूमानि (syū́māni) स्यूम¹ (syū́ma¹) स्यूमा¹ (syū́mā¹) |
| accusative | स्यूम (syū́ma) | स्यूम्नी (syū́mnī) स्यूमनी (syū́manī) |
स्यूमानि (syū́māni) स्यूम¹ (syū́ma¹) स्यूमा¹ (syū́mā¹) |
| instrumental | स्यूम्ना (syū́mnā) | स्यूमभ्याम् (syū́mabhyām) | स्यूमभिः (syū́mabhiḥ) |
| dative | स्यूम्ने (syū́mne) | स्यूमभ्याम् (syū́mabhyām) | स्यूमभ्यः (syū́mabhyaḥ) |
| ablative | स्यूम्नः (syū́mnaḥ) | स्यूमभ्याम् (syū́mabhyām) | स्यूमभ्यः (syū́mabhyaḥ) |
| genitive | स्यूम्नः (syū́mnaḥ) | स्यूम्नोः (syū́mnoḥ) | स्यूम्नाम् (syū́mnām) |
| locative | स्यूम्नि (syū́mni) स्यूमनि (syū́mani) स्यूमन्¹ (syū́man¹) |
स्यूम्नोः (syū́mnoḥ) | स्यूमसु (syū́masu) |
- ¹Vedic
Descendants
[edit]- Dardic:
References
[edit]- Monier Williams (1899) “स्यूमन्”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 1278.