श्चन्द्र
Appearance
Sanskrit
[edit]Etymology
[edit]From Proto-Indo-Aryan *(s)ćandrás, from Proto-Indo-Iranian *(s)čandrás, from Proto-Indo-European *(s)kand- (“to glow, shine”). Doublet of चन्द्र (candrá); see there for more.
Pronunciation
[edit]Adjective
[edit]श्चन्द्र • (ścandrá) stem
- (only in compounds) shining, radiant
- c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 6.35.4:
- स गोमघा जरित्रे अश्वश्चन्द्रा वाजश्रवसो अधि धेहि पृक्षः ।
पीपिहीषः सुदुघामिन्द्र धेनुं भरद्वाजेषु सुरुचो रुरुच्याः ॥- sa gomaghā jaritre aśvaścandrā vājaśravaso adhi dhehi pṛkṣaḥ.
pīpihīṣaḥ sudughāmindra dhenuṃ bharadvājeṣu suruco rurucyāḥ. - Grant to the Singer food with store of cattle, splendid with horses and the fame of riches.
Send food to swell the milch-cow good at milking: bright be its shine among the Bharadvajas.
- sa gomaghā jaritre aśvaścandrā vājaśravaso adhi dhehi pṛkṣaḥ.
- स गोमघा जरित्रे अश्वश्चन्द्रा वाजश्रवसो अधि धेहि पृक्षः ।
Inflection
[edit]singular | dual | plural | |
---|---|---|---|
nominative | श्चन्द्रः (ścandraḥ) | श्चन्द्रौ (ścandrau) श्चन्द्रा¹ (ścandrā¹) |
श्चन्द्राः (ścandrāḥ) श्चन्द्रासः¹ (ścandrāsaḥ¹) |
vocative | श्चन्द्र (ścandra) | श्चन्द्रौ (ścandrau) श्चन्द्रा¹ (ścandrā¹) |
श्चन्द्राः (ścandrāḥ) श्चन्द्रासः¹ (ścandrāsaḥ¹) |
accusative | श्चन्द्रम् (ścandram) | श्चन्द्रौ (ścandrau) श्चन्द्रा¹ (ścandrā¹) |
श्चन्द्रान् (ścandrān) |
instrumental | श्चन्द्रेण (ścandreṇa) | श्चन्द्राभ्याम् (ścandrābhyām) | श्चन्द्रैः (ścandraiḥ) श्चन्द्रेभिः¹ (ścandrebhiḥ¹) |
dative | श्चन्द्राय (ścandrāya) | श्चन्द्राभ्याम् (ścandrābhyām) | श्चन्द्रेभ्यः (ścandrebhyaḥ) |
ablative | श्चन्द्रात् (ścandrāt) | श्चन्द्राभ्याम् (ścandrābhyām) | श्चन्द्रेभ्यः (ścandrebhyaḥ) |
genitive | श्चन्द्रस्य (ścandrasya) | श्चन्द्रयोः (ścandrayoḥ) | श्चन्द्राणाम् (ścandrāṇām) |
locative | श्चन्द्रे (ścandre) | श्चन्द्रयोः (ścandrayoḥ) | श्चन्द्रेषु (ścandreṣu) |
- ¹Vedic
singular | dual | plural | |
---|---|---|---|
nominative | श्चन्द्रा (ścandrā) | श्चन्द्रे (ścandre) | श्चन्द्राः (ścandrāḥ) |
vocative | श्चन्द्रे (ścandre) | श्चन्द्रे (ścandre) | श्चन्द्राः (ścandrāḥ) |
accusative | श्चन्द्राम् (ścandrām) | श्चन्द्रे (ścandre) | श्चन्द्राः (ścandrāḥ) |
instrumental | श्चन्द्रया (ścandrayā) श्चन्द्रा¹ (ścandrā¹) |
श्चन्द्राभ्याम् (ścandrābhyām) | श्चन्द्राभिः (ścandrābhiḥ) |
dative | श्चन्द्रायै (ścandrāyai) | श्चन्द्राभ्याम् (ścandrābhyām) | श्चन्द्राभ्यः (ścandrābhyaḥ) |
ablative | श्चन्द्रायाः (ścandrāyāḥ) श्चन्द्रायै² (ścandrāyai²) |
श्चन्द्राभ्याम् (ścandrābhyām) | श्चन्द्राभ्यः (ścandrābhyaḥ) |
genitive | श्चन्द्रायाः (ścandrāyāḥ) श्चन्द्रायै² (ścandrāyai²) |
श्चन्द्रयोः (ścandrayoḥ) | श्चन्द्राणाम् (ścandrāṇām) |
locative | श्चन्द्रायाम् (ścandrāyām) | श्चन्द्रयोः (ścandrayoḥ) | श्चन्द्रासु (ścandrāsu) |
- ¹Vedic
- ²Brāhmaṇas
singular | dual | plural | |
---|---|---|---|
nominative | श्चन्द्रम् (ścandram) | श्चन्द्रे (ścandre) | श्चन्द्राणि (ścandrāṇi) श्चन्द्रा¹ (ścandrā¹) |
vocative | श्चन्द्र (ścandra) | श्चन्द्रे (ścandre) | श्चन्द्राणि (ścandrāṇi) श्चन्द्रा¹ (ścandrā¹) |
accusative | श्चन्द्रम् (ścandram) | श्चन्द्रे (ścandre) | श्चन्द्राणि (ścandrāṇi) श्चन्द्रा¹ (ścandrā¹) |
instrumental | श्चन्द्रेण (ścandreṇa) | श्चन्द्राभ्याम् (ścandrābhyām) | श्चन्द्रैः (ścandraiḥ) श्चन्द्रेभिः¹ (ścandrebhiḥ¹) |
dative | श्चन्द्राय (ścandrāya) | श्चन्द्राभ्याम् (ścandrābhyām) | श्चन्द्रेभ्यः (ścandrebhyaḥ) |
ablative | श्चन्द्रात् (ścandrāt) | श्चन्द्राभ्याम् (ścandrābhyām) | श्चन्द्रेभ्यः (ścandrebhyaḥ) |
genitive | श्चन्द्रस्य (ścandrasya) | श्चन्द्रयोः (ścandrayoḥ) | श्चन्द्राणाम् (ścandrāṇām) |
locative | श्चन्द्रे (ścandre) | श्चन्द्रयोः (ścandrayoḥ) | श्चन्द्रेषु (ścandreṣu) |
- ¹Vedic
Derived terms
[edit]- सुश्चन्द्र (suścandra)
- अश्वश्चन्द्र (aśvaścandra)
References
[edit]- Monier Williams (1899) “श्चन्द्र”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 1093.
Categories:
- Sanskrit terms inherited from Proto-Indo-Aryan
- Sanskrit terms derived from Proto-Indo-Aryan
- Sanskrit terms inherited from Proto-Indo-Iranian
- Sanskrit terms derived from Proto-Indo-Iranian
- Sanskrit terms inherited from Proto-Indo-European
- Sanskrit terms derived from Proto-Indo-European
- Sanskrit doublets
- Sanskrit terms with IPA pronunciation
- Sanskrit lemmas
- Sanskrit adjectives
- Sanskrit adjectives in Devanagari script
- Sanskrit terms with quotations
- Sanskrit a-stem adjectives