वृत
Appearance
Sanskrit
[edit]Alternative scripts
[edit]Alternative scripts
- ৱৃত (Assamese script)
- ᬯᬺᬢ (Balinese script)
- বৃত (Bengali script)
- 𑰪𑰴𑰝 (Bhaiksuki script)
- 𑀯𑀾𑀢 (Brahmi script)
- ဝၖတ (Burmese script)
- વૃત (Gujarati script)
- ਵ੍ਰਤ (Gurmukhi script)
- 𑌵𑍃𑌤 (Grantha script)
- ꦮꦽꦠ (Javanese script)
- 𑂫𑃂𑂞 (Kaithi script)
- ವೃತ (Kannada script)
- វ្ឫត (Khmer script)
- ວ຺ຣິຕ (Lao script)
- വൃത (Malayalam script)
- ᠸᡵᡳᢠᠠ (Manchu script)
- 𑘪𑘵𑘝 (Modi script)
- ᠸᠷᠢᢐᠠ᠋ (Mongolian script)
- 𑧊𑧖𑦽 (Nandinagari script)
- 𑐰𑐺𑐟 (Newa script)
- ଵୃତ (Odia script)
- ꢮꢺꢡ (Saurashtra script)
- 𑆮𑆸𑆠 (Sharada script)
- 𑖪𑖴𑖝 (Siddham script)
- වෘත (Sinhalese script)
- 𑩾𑩙𑩫 (Soyombo script)
- 𑚦𑚙 (Takri script)
- வ்ரித (Tamil script)
- వృత (Telugu script)
- วฺฤต (Thai script)
- ཝྲྀ་ཏ (Tibetan script)
- 𑒫𑒵𑒞 (Tirhuta script)
- 𑨭𑨼𑨉𑨙 (Zanabazar Square script)
Etymology
[edit]Etymology tree
From the root वृ (vṛ, “to cover”) + -त (-ta).
Pronunciation
[edit]Adjective
[edit]वृत • (vṛtá) stem
- concealed, screened, hidden, enveloped, surrounded by, covered with (instrumental case)
- c. 500 BCE – 100 BCE, Rāmāyaṇa 3.42.13:
- एतद् आश्रमपदं दृश्यते कदलीवृतम् ।
क्रियतां तत् सखे शीघ्रं यदर्थं वयम् आगताः ॥- etad āśramapadaṃ dṛśyate kadalīvṛtam.
kriyatāṃ tat sakhe śīghraṃ yadarthaṃ vayam āgatāḥ. - O friend, here the hermitage surrounded by banana plants is visible. Quickly get to work on the purpose for which we have come.
- etad āśramapadaṃ dṛśyate kadalīvṛtam.
- एतद् आश्रमपदं दृश्यते कदलीवृतम् ।
- stopped, checked, held back, pent up (as rivers).
- filled or endowed or provided or affected with (instrumental case)
Declension
[edit]Masculine a-stem declension of वृत (vṛtá) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | वृतः vṛtáḥ |
वृतौ / वृता¹ vṛtaú / vṛtā́¹ |
वृताः / वृतासः¹ vṛtā́ḥ / vṛtā́saḥ¹ |
Vocative | वृत vṛ́ta |
वृतौ / वृता¹ vṛ́tau / vṛ́tā¹ |
वृताः / वृतासः¹ vṛ́tāḥ / vṛ́tāsaḥ¹ |
Accusative | वृतम् vṛtám |
वृतौ / वृता¹ vṛtaú / vṛtā́¹ |
वृतान् vṛtā́n |
Instrumental | वृतेन vṛténa |
वृताभ्याम् vṛtā́bhyām |
वृतैः / वृतेभिः¹ vṛtaíḥ / vṛtébhiḥ¹ |
Dative | वृताय vṛtā́ya |
वृताभ्याम् vṛtā́bhyām |
वृतेभ्यः vṛtébhyaḥ |
Ablative | वृतात् vṛtā́t |
वृताभ्याम् vṛtā́bhyām |
वृतेभ्यः vṛtébhyaḥ |
Genitive | वृतस्य vṛtásya |
वृतयोः vṛtáyoḥ |
वृतानाम् vṛtā́nām |
Locative | वृते vṛté |
वृतयोः vṛtáyoḥ |
वृतेषु vṛtéṣu |
Notes |
|
Feminine ā-stem declension of वृता (vṛtā́) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | वृता vṛtā́ |
वृते vṛté |
वृताः vṛtā́ḥ |
Vocative | वृते vṛ́te |
वृते vṛ́te |
वृताः vṛ́tāḥ |
Accusative | वृताम् vṛtā́m |
वृते vṛté |
वृताः vṛtā́ḥ |
Instrumental | वृतया / वृता¹ vṛtáyā / vṛtā́¹ |
वृताभ्याम् vṛtā́bhyām |
वृताभिः vṛtā́bhiḥ |
Dative | वृतायै vṛtā́yai |
वृताभ्याम् vṛtā́bhyām |
वृताभ्यः vṛtā́bhyaḥ |
Ablative | वृतायाः / वृतायै² vṛtā́yāḥ / vṛtā́yai² |
वृताभ्याम् vṛtā́bhyām |
वृताभ्यः vṛtā́bhyaḥ |
Genitive | वृतायाः / वृतायै² vṛtā́yāḥ / vṛtā́yai² |
वृतयोः vṛtáyoḥ |
वृतानाम् vṛtā́nām |
Locative | वृतायाम् vṛtā́yām |
वृतयोः vṛtáyoḥ |
वृतासु vṛtā́su |
Notes |
|
Neuter a-stem declension of वृत (vṛtá) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | वृतम् vṛtám |
वृते vṛté |
वृतानि / वृता¹ vṛtā́ni / vṛtā́¹ |
Vocative | वृत vṛ́ta |
वृते vṛ́te |
वृतानि / वृता¹ vṛ́tāni / vṛ́tā¹ |
Accusative | वृतम् vṛtám |
वृते vṛté |
वृतानि / वृता¹ vṛtā́ni / vṛtā́¹ |
Instrumental | वृतेन vṛténa |
वृताभ्याम् vṛtā́bhyām |
वृतैः / वृतेभिः¹ vṛtaíḥ / vṛtébhiḥ¹ |
Dative | वृताय vṛtā́ya |
वृताभ्याम् vṛtā́bhyām |
वृतेभ्यः vṛtébhyaḥ |
Ablative | वृतात् vṛtā́t |
वृताभ्याम् vṛtā́bhyām |
वृतेभ्यः vṛtébhyaḥ |
Genitive | वृतस्य vṛtásya |
वृतयोः vṛtáyoḥ |
वृतानाम् vṛtā́nām |
Locative | वृते vṛté |
वृतयोः vṛtáyoḥ |
वृतेषु vṛtéṣu |
Notes |
|
References
[edit]- Monier Williams (1899) “वृत”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 1007.
- Hellwig, Oliver (2010-2024) “vṛta”, in DCS - The Digital Corpus of Sanskrit, Berlin, Germany.
- Apte, Vaman Shivram (1890) “वृत”, in The practical Sanskrit-English dictionary, Poona: Prasad Prakashan, page 1488
- Arthur Anthony Macdonell (1893) “वृत”, in A practical Sanskrit dictionary with transliteration, accentuation, and etymological analysis throughout, London: Oxford University Press, page 296
Categories:
- Sanskrit terms derived from Proto-Indo-European
- Sanskrit terms derived from Proto-Indo-Iranian
- Sanskrit terms belonging to the root वृ
- Sanskrit terms suffixed with -त
- Sanskrit terms with IPA pronunciation
- Sanskrit lemmas
- Sanskrit adjectives
- Sanskrit adjectives in Devanagari script
- Sanskrit terms with quotations
- Sanskrit a-stem adjectives