वसिष्ठ

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• ৱসিষ্ঠ (Assamese script)
• ᬯᬲᬶᬱ᭄ᬞ (Balinese script)
• বসিষ্ঠ (Bengali script)
• 𑰪𑰭𑰰𑰬𑰿𑰙 (Bhaiksuki script)
• 𑀯𑀲𑀺𑀱𑁆𑀞 (Brahmi script)
• ဝသိၑ္ဌ (Burmese script)
• વસિષ્ઠ (Gujarati script)
• ਵਸਿਸ਼੍ਠ (Gurmukhi script)
• 𑌵𑌸𑌿𑌷𑍍𑌠 (Grantha script)
• ꦮꦱꦶꦰ꧀ꦜ (Javanese script)
• 𑂫𑂮𑂱𑂭𑂹𑂘 (Kaithi script)
• ವಸಿಷ್ಠ (Kannada script)
• វសិឞ្ឋ (Khmer script)
• ວສິຩ຺ຐ (Lao script)
• വസിഷ്ഠ (Malayalam script)
• ᠸᠠᠰ᠌ᡳᢢᡱᠠ (Manchu script)
• 𑘪𑘭𑘱𑘬𑘿𑘙 (Modi script)
• ᠸᠠᠰᠢᢔᢍᠠ᠋ (Mongolian script)
• 𑧊𑧍𑧒𑧌𑧠𑦹 (Nandinagari script)
• 𑐰𑐳𑐶𑐲𑑂𑐛 (Newa script)
• ଵସିଷ୍ଠ (Odia script)
• ꢮꢱꢶꢰ꣄ꢝ (Saurashtra script)
• 𑆮𑆱𑆴𑆰𑇀𑆜 (Sharada script)
• 𑖪𑖭𑖰𑖬𑖿𑖙 (Siddham script)
• වසිෂ‍්ඨ (Sinhalese script)
• 𑩾𑪁𑩑𑪀 𑪙𑩧 (Soyombo script)
• 𑚦𑚨𑚮𑚶𑚕 (Takri script)
• வஸிஷ்ட² (Tamil script)
• వసిష్ఠ (Telugu script)
• วสิษฺฐ (Thai script)
• ཝ་སི་ཥྛ (Tibetan script)
• 𑒫𑒮𑒱𑒭𑓂𑒚 (Tirhuta script)
• 𑨭𑨰𑨁𑨯𑩇𑨕 (Zanabazar Square script)

Etymology

From Proto-Indo-Aryan *Hwásiṣṭʰas, from Proto-Indo-Iranian *Hwásištʰas (“best, most excellent”), from Proto-Indo-European *h₁wés-isth₂-o-s, superlative degree of *h₁wésus (“good”). Cognate with Avestan 𐬬𐬀𐬵𐬌𐬱𐬙𐬀 (vahišta, “best”).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /ʋɐ́.siʂ.ʈʰɐ/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ʋɐˈs̪iʂ.ʈʰɐ/

Adjective

वसिष्ठ • (vásiṣṭha) stem

1. superlative degree of वसु (vasu); best, most excellent
   • c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 2.9.1:

     नि होता॑ होतृ॒षद॑ने॒ विदा॑नस् त्वे॒षो दी॑दि॒वाँ अ॑सदत् सु॒दक्षः॑ ।
     अद॑ब्धव्रतप्रमति॒र् वसि॑ष्ठः सहस्रम्भ॒रः शुचि॑जिह्वो अ॒ग्निः ॥

     ní hótā hotṛṣádane vídānas tveṣó dīdivā́m̐ asadat sudákṣaḥ.
     ádabdhavratapramatir vásiṣṭhaḥ sahasrambharáḥ śúcijihvo agníḥ.

     Accustomed to the Priest's place, the Priest hath seated him, bright, splendid, passing mighty,
     Whose foresight keeps the Law from violation, excellent, pure-tongued, bringing thousands, Agni.

Declension

Masculine a-stem declension of वसिष्ठ (vásiṣṭha)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	वसिष्ठः vásiṣṭhaḥ	वसिष्ठौ / वसिष्ठा¹ vásiṣṭhau / vásiṣṭhā¹	वसिष्ठाः / वसिष्ठासः¹ vásiṣṭhāḥ / vásiṣṭhāsaḥ¹
Vocative	वसिष्ठ vásiṣṭha	वसिष्ठौ / वसिष्ठा¹ vásiṣṭhau / vásiṣṭhā¹	वसिष्ठाः / वसिष्ठासः¹ vásiṣṭhāḥ / vásiṣṭhāsaḥ¹
Accusative	वसिष्ठम् vásiṣṭham	वसिष्ठौ / वसिष्ठा¹ vásiṣṭhau / vásiṣṭhā¹	वसिष्ठान् vásiṣṭhān
Instrumental	वसिष्ठेन vásiṣṭhena	वसिष्ठाभ्याम् vásiṣṭhābhyām	वसिष्ठैः / वसिष्ठेभिः¹ vásiṣṭhaiḥ / vásiṣṭhebhiḥ¹
Dative	वसिष्ठाय vásiṣṭhāya	वसिष्ठाभ्याम् vásiṣṭhābhyām	वसिष्ठेभ्यः vásiṣṭhebhyaḥ
Ablative	वसिष्ठात् vásiṣṭhāt	वसिष्ठाभ्याम् vásiṣṭhābhyām	वसिष्ठेभ्यः vásiṣṭhebhyaḥ
Genitive	वसिष्ठस्य vásiṣṭhasya	वसिष्ठयोः vásiṣṭhayoḥ	वसिष्ठानाम् vásiṣṭhānām
Locative	वसिष्ठे vásiṣṭhe	वसिष्ठयोः vásiṣṭhayoḥ	वसिष्ठेषु vásiṣṭheṣu
Notes	¹Vedic

Feminine ā-stem declension of वसिष्ठा (vásiṣṭhā)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	वसिष्ठा vásiṣṭhā	वसिष्ठे vásiṣṭhe	वसिष्ठाः vásiṣṭhāḥ
Vocative	वसिष्ठे vásiṣṭhe	वसिष्ठे vásiṣṭhe	वसिष्ठाः vásiṣṭhāḥ
Accusative	वसिष्ठाम् vásiṣṭhām	वसिष्ठे vásiṣṭhe	वसिष्ठाः vásiṣṭhāḥ
Instrumental	वसिष्ठया / वसिष्ठा¹ vásiṣṭhayā / vásiṣṭhā¹	वसिष्ठाभ्याम् vásiṣṭhābhyām	वसिष्ठाभिः vásiṣṭhābhiḥ
Dative	वसिष्ठायै vásiṣṭhāyai	वसिष्ठाभ्याम् vásiṣṭhābhyām	वसिष्ठाभ्यः vásiṣṭhābhyaḥ
Ablative	वसिष्ठायाः / वसिष्ठायै² vásiṣṭhāyāḥ / vásiṣṭhāyai²	वसिष्ठाभ्याम् vásiṣṭhābhyām	वसिष्ठाभ्यः vásiṣṭhābhyaḥ
Genitive	वसिष्ठायाः / वसिष्ठायै² vásiṣṭhāyāḥ / vásiṣṭhāyai²	वसिष्ठयोः vásiṣṭhayoḥ	वसिष्ठानाम् vásiṣṭhānām
Locative	वसिष्ठायाम् vásiṣṭhāyām	वसिष्ठयोः vásiṣṭhayoḥ	वसिष्ठासु vásiṣṭhāsu
Notes	¹Vedic ²Brāhmaṇas

Neuter a-stem declension of वसिष्ठ (vásiṣṭha)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	वसिष्ठम् vásiṣṭham	वसिष्ठे vásiṣṭhe	वसिष्ठानि / वसिष्ठा¹ vásiṣṭhāni / vásiṣṭhā¹
Vocative	वसिष्ठ vásiṣṭha	वसिष्ठे vásiṣṭhe	वसिष्ठानि / वसिष्ठा¹ vásiṣṭhāni / vásiṣṭhā¹
Accusative	वसिष्ठम् vásiṣṭham	वसिष्ठे vásiṣṭhe	वसिष्ठानि / वसिष्ठा¹ vásiṣṭhāni / vásiṣṭhā¹
Instrumental	वसिष्ठेन vásiṣṭhena	वसिष्ठाभ्याम् vásiṣṭhābhyām	वसिष्ठैः / वसिष्ठेभिः¹ vásiṣṭhaiḥ / vásiṣṭhebhiḥ¹
Dative	वसिष्ठाय vásiṣṭhāya	वसिष्ठाभ्याम् vásiṣṭhābhyām	वसिष्ठेभ्यः vásiṣṭhebhyaḥ
Ablative	वसिष्ठात् vásiṣṭhāt	वसिष्ठाभ्याम् vásiṣṭhābhyām	वसिष्ठेभ्यः vásiṣṭhebhyaḥ
Genitive	वसिष्ठस्य vásiṣṭhasya	वसिष्ठयोः vásiṣṭhayoḥ	वसिष्ठानाम् vásiṣṭhānām
Locative	वसिष्ठे vásiṣṭhe	वसिष्ठयोः vásiṣṭhayoḥ	वसिष्ठेषु vásiṣṭheṣu
Notes	¹Vedic

Descendants

• Sauraseni Prakrit: 𑀯𑀲𑀺𑀝𑁆𑀞 (vasiṭṭha)
  • Hindi: बसीठ (basīṭh, “village headman”) (dated)

Proper noun

वसिष्ठ • (vásiṣṭha) stem, m

1. (Hinduism) Vasishtha, husband of Arundhati, attributed as the author of the 7th Mandala of the Rigveda and one of the seven Saptarshis.
   • c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 7.88.4:

     वसि॑ष्ठं ह॒ वरु॑णो ना॒व्याधा॒दृषिं॑ चकार॒ स्वपा॒ महो॑भिः।
     स्तो॒तारं॒ विप्र॑: सुदिन॒त्वे अह्नां॒ यान्नु द्याव॑स्त॒तन॒न्यादु॒षास॑:॥

     vásiṣṭhaṃ ha váruṇo nāvyā́dhādṛ́ṣiṃ cakāra svápā máhobhiḥ.
     stotā́raṃ vípra: sudinatvé áhnāṃ yā́nnú dyā́vastatánanyā́duṣā́sa:.

     Varuna placed Vasistha in the vessel, and deftly with his night made him a Rsi.
     When days shone bright the Sage made him a singer, while the heavens broadened and the Dawns were lengthened.

Declension

Masculine a-stem declension of वसिष्ठ (vásiṣṭha)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	वसिष्ठः vásiṣṭhaḥ	वसिष्ठौ / वसिष्ठा¹ vásiṣṭhau / vásiṣṭhā¹	वसिष्ठाः / वसिष्ठासः¹ vásiṣṭhāḥ / vásiṣṭhāsaḥ¹
Vocative	वसिष्ठ vásiṣṭha	वसिष्ठौ / वसिष्ठा¹ vásiṣṭhau / vásiṣṭhā¹	वसिष्ठाः / वसिष्ठासः¹ vásiṣṭhāḥ / vásiṣṭhāsaḥ¹
Accusative	वसिष्ठम् vásiṣṭham	वसिष्ठौ / वसिष्ठा¹ vásiṣṭhau / vásiṣṭhā¹	वसिष्ठान् vásiṣṭhān
Instrumental	वसिष्ठेन vásiṣṭhena	वसिष्ठाभ्याम् vásiṣṭhābhyām	वसिष्ठैः / वसिष्ठेभिः¹ vásiṣṭhaiḥ / vásiṣṭhebhiḥ¹
Dative	वसिष्ठाय vásiṣṭhāya	वसिष्ठाभ्याम् vásiṣṭhābhyām	वसिष्ठेभ्यः vásiṣṭhebhyaḥ
Ablative	वसिष्ठात् vásiṣṭhāt	वसिष्ठाभ्याम् vásiṣṭhābhyām	वसिष्ठेभ्यः vásiṣṭhebhyaḥ
Genitive	वसिष्ठस्य vásiṣṭhasya	वसिष्ठयोः vásiṣṭhayoḥ	वसिष्ठानाम् vásiṣṭhānām
Locative	वसिष्ठे vásiṣṭhe	वसिष्ठयोः vásiṣṭhayoḥ	वसिष्ठेषु vásiṣṭheṣu
Notes	¹Vedic