प्रवृद्ध

Sanskrit

Alternative scripts

Etymology

From the root प्रवृध् (pravṛdh, “to exalt, magnify”) +‎ -त (-ta). See more at वृध् (vṛdh).

Pronunciation

(Vedic) IPA^(key): /pɾɐ.ʋr̩d.dʱɐ́/, [pɾɐ.ʋr̩d̚.dʱɐ́]
(Classical Sanskrit) IPA^(key): /pɾɐ.ʋr̩d̪.d̪ʱɐ/, [pɾɐ.ʋr̩d̪̚.d̪ʱɐ]

Adjective

प्रवृद्ध • (pravṛddhá) stem

grown up, fully developed, increased
swollen, heaving
risen to wealth or power, prosperous, mighty, strong
- c. 400 BCE, Bhagavad Gītā Chapter II.32:
  कालोऽस्मि लोकक्षयकृत्प्रवृद्धो॥
  kāloʼsmi lokakṣayakṛtpravṛddho.
  I am mighty Time, the destroyer of the worlds.
(also with वयसा (vayasā)) advanced in age, grown old
expanded, diffused
full, deep (as a sigh)
haughty, arrogant

Declension

Masculine a-stem declension of प्रवृद्ध
	singular	dual	plural
nominative	प्रवृद्धः (pravṛddháḥ)	प्रवृद्धौ (pravṛddhaú) प्रवृद्धा¹ (pravṛddhā́¹)	प्रवृद्धाः (pravṛddhā́ḥ) प्रवृद्धासः¹ (pravṛddhā́saḥ¹)
vocative	प्रवृद्ध (právṛddha)	प्रवृद्धौ (právṛddhau) प्रवृद्धा¹ (právṛddhā¹)	प्रवृद्धाः (právṛddhāḥ) प्रवृद्धासः¹ (právṛddhāsaḥ¹)
accusative	प्रवृद्धम् (pravṛddhám)	प्रवृद्धौ (pravṛddhaú) प्रवृद्धा¹ (pravṛddhā́¹)	प्रवृद्धान् (pravṛddhā́n)
instrumental	प्रवृद्धेन (pravṛddhéna)	प्रवृद्धाभ्याम् (pravṛddhā́bhyām)	प्रवृद्धैः (pravṛddhaíḥ) प्रवृद्धेभिः¹ (pravṛddhébhiḥ¹)
dative	प्रवृद्धाय (pravṛddhā́ya)	प्रवृद्धाभ्याम् (pravṛddhā́bhyām)	प्रवृद्धेभ्यः (pravṛddhébhyaḥ)
ablative	प्रवृद्धात् (pravṛddhā́t)	प्रवृद्धाभ्याम् (pravṛddhā́bhyām)	प्रवृद्धेभ्यः (pravṛddhébhyaḥ)
genitive	प्रवृद्धस्य (pravṛddhásya)	प्रवृद्धयोः (pravṛddháyoḥ)	प्रवृद्धानाम् (pravṛddhā́nām)
locative	प्रवृद्धे (pravṛddhé)	प्रवृद्धयोः (pravṛddháyoḥ)	प्रवृद्धेषु (pravṛddhéṣu)

¹Vedic

Feminine ā-stem declension of प्रवृद्धा
	singular	dual	plural
nominative	प्रवृद्धा (pravṛddhā́)	प्रवृद्धे (pravṛddhé)	प्रवृद्धाः (pravṛddhā́ḥ)
vocative	प्रवृद्धे (právṛddhe)	प्रवृद्धे (právṛddhe)	प्रवृद्धाः (právṛddhāḥ)
accusative	प्रवृद्धाम् (pravṛddhā́m)	प्रवृद्धे (pravṛddhé)	प्रवृद्धाः (pravṛddhā́ḥ)
instrumental	प्रवृद्धया (pravṛddháyā) प्रवृद्धा¹ (pravṛddhā́¹)	प्रवृद्धाभ्याम् (pravṛddhā́bhyām)	प्रवृद्धाभिः (pravṛddhā́bhiḥ)
dative	प्रवृद्धायै (pravṛddhā́yai)	प्रवृद्धाभ्याम् (pravṛddhā́bhyām)	प्रवृद्धाभ्यः (pravṛddhā́bhyaḥ)
ablative	प्रवृद्धायाः (pravṛddhā́yāḥ) प्रवृद्धायै² (pravṛddhā́yai²)	प्रवृद्धाभ्याम् (pravṛddhā́bhyām)	प्रवृद्धाभ्यः (pravṛddhā́bhyaḥ)
genitive	प्रवृद्धायाः (pravṛddhā́yāḥ) प्रवृद्धायै² (pravṛddhā́yai²)	प्रवृद्धयोः (pravṛddháyoḥ)	प्रवृद्धानाम् (pravṛddhā́nām)
locative	प्रवृद्धायाम् (pravṛddhā́yām)	प्रवृद्धयोः (pravṛddháyoḥ)	प्रवृद्धासु (pravṛddhā́su)

¹Vedic
²Brāhmaṇas

Neuter a-stem declension of प्रवृद्ध
	singular	dual	plural
nominative	प्रवृद्धम् (pravṛddhám)	प्रवृद्धे (pravṛddhé)	प्रवृद्धानि (pravṛddhā́ni) प्रवृद्धा¹ (pravṛddhā́¹)
vocative	प्रवृद्ध (právṛddha)	प्रवृद्धे (právṛddhe)	प्रवृद्धानि (právṛddhāni) प्रवृद्धा¹ (právṛddhā¹)
accusative	प्रवृद्धम् (pravṛddhám)	प्रवृद्धे (pravṛddhé)	प्रवृद्धानि (pravṛddhā́ni) प्रवृद्धा¹ (pravṛddhā́¹)
instrumental	प्रवृद्धेन (pravṛddhéna)	प्रवृद्धाभ्याम् (pravṛddhā́bhyām)	प्रवृद्धैः (pravṛddhaíḥ) प्रवृद्धेभिः¹ (pravṛddhébhiḥ¹)
dative	प्रवृद्धाय (pravṛddhā́ya)	प्रवृद्धाभ्याम् (pravṛddhā́bhyām)	प्रवृद्धेभ्यः (pravṛddhébhyaḥ)
ablative	प्रवृद्धात् (pravṛddhā́t)	प्रवृद्धाभ्याम् (pravṛddhā́bhyām)	प्रवृद्धेभ्यः (pravṛddhébhyaḥ)
genitive	प्रवृद्धस्य (pravṛddhásya)	प्रवृद्धयोः (pravṛddháyoḥ)	प्रवृद्धानाम् (pravṛddhā́nām)
locative	प्रवृद्धे (pravṛddhé)	प्रवृद्धयोः (pravṛddháyoḥ)	प्रवृद्धेषु (pravṛddhéṣu)

¹Vedic

Descendants

Pali: pavuddha, pavaḍḍha
Prakrit: 𑀧𑀯𑀟𑁆𑀠 (pavaḍḍha), 𑀧𑀯𑀺𑀟𑁆𑀠 (paviḍḍha), 𑀧𑀯𑀼𑀟𑁆𑀠 (pavuḍḍha) (influenced by 𑀩𑀼𑀟𑁆𑀠 (buḍḍha, “old”))
- Hindi: पौध (paudh), पौधा (paudhā), पोढ़ा (poṛhā), पौढ़ा (pauṛhā)

References

Monier Williams (1899) “प्रवृद्ध”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 694.
Turner, Ralph Lilley (1969–1985) “právr̥ddha”, in A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press