पौंस्य

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• পৌংস্য (Assamese script)
• ᬧᭁᬂᬲ᭄ᬬ (Balinese script)
• পৌংস্য (Bengali script)
• 𑰢𑰻𑰽𑰭𑰿𑰧 (Bhaiksuki script)
• 𑀧𑁅𑀁𑀲𑁆𑀬 (Brahmi script)
• ပေါ်ံသျ (Burmese script)
• પૌંસ્ય (Gujarati script)
• ਪੌਂਸ੍ਯ (Gurmukhi script)
• 𑌪𑍌𑌂𑌸𑍍𑌯 (Grantha script)
• ꦥꦻꦴꦁꦱꦾ (Javanese script)
• 𑂣𑂸𑂁𑂮𑂹𑂨 (Kaithi script)
• ಪೌಂಸ್ಯ (Kannada script)
• បៅំស្យ (Khmer script)
• ເປົາໍສ຺ຍ (Lao script)
• പൗംസ്യ (Malayalam script)
• ᢀ᠋ᢒᠣᠣᠰ᠌ᠶᠠ (Manchu script)
• 𑘢𑘼𑘽𑘭𑘿𑘧 (Modi script)
• ᢀ᠋ᢒᠣᠧᠸᠠᠰᠶ᠎ᠠ (Mongolian script)
• 𑧂𑧝𑧞𑧍𑧠𑧇 (Nandinagari script)
• 𑐥𑑁𑑄𑐳𑑂𑐫 (Newa script)
• ପୌଂସ୍ଯ (Odia script)
• ꢦꣃꢀꢱ꣄ꢫ (Saurashtra script)
• 𑆥𑆿𑆁𑆱𑇀𑆪 (Sharada script)
• 𑖢𑖻𑖽𑖭𑖿𑖧 (Siddham script)
• පෞංස්‍ය (Sinhalese script)
• 𑩰𑩘𑪖𑪁 𑪙𑩻 (Soyombo script)
• 𑚞𑚵𑚫𑚨𑚶𑚣 (Takri script)
• பௌஂஸ்ய (Tamil script)
• పౌంస్య (Telugu script)
• เปาํสฺย (Thai script)
• པཽཾ་སྱ (Tibetan script)
• 𑒣𑒾𑓀𑒮𑓂𑒨 (Tirhuta script)
• 𑨞𑨈𑨸𑨰𑩇𑨪 (Zanabazar Square script)

Etymology

Vṛddhi derivative of पुंस् (puṃs) with a -य (-ya) extension.

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /pɑ̃́ːw.sjɐ/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /pɑ̃w.s̪jɐ/

Noun

पौंस्य • (paúṃsya) stem, n

1. manhood, virility
2. a manly or a heroic deed, an act of courage
   • c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 10.59.3:

     अभी ष्व् अर्यः पौंस्यैर् भवेम द्यौर् न भूमिं गिरयो नाज्रान् ।

     abhī ṣv aryaḥ pauṃsyair bhavema dyaur na bhūmiṃ girayo nājrān.

     May we o’ercome our foes with acts of valour, as heaven is over earth, hills over lowlands.

Declension

Neuter a-stem declension of पौंस्य

	singular	dual	plural
nominative	पौंस्यम् (paúṃsyam)	पौंस्ये (paúṃsye)	पौंस्यानि (paúṃsyāni) पौंस्या¹ (paúṃsyā¹)
vocative	पौंस्य (paúṃsya)	पौंस्ये (paúṃsye)	पौंस्यानि (paúṃsyāni) पौंस्या¹ (paúṃsyā¹)
accusative	पौंस्यम् (paúṃsyam)	पौंस्ये (paúṃsye)	पौंस्यानि (paúṃsyāni) पौंस्या¹ (paúṃsyā¹)
instrumental	पौंस्येन (paúṃsyena)	पौंस्याभ्याम् (paúṃsyābhyām)	पौंस्यैः (paúṃsyaiḥ) पौंस्येभिः¹ (paúṃsyebhiḥ¹)
dative	पौंस्याय (paúṃsyāya)	पौंस्याभ्याम् (paúṃsyābhyām)	पौंस्येभ्यः (paúṃsyebhyaḥ)
ablative	पौंस्यात् (paúṃsyāt)	पौंस्याभ्याम् (paúṃsyābhyām)	पौंस्येभ्यः (paúṃsyebhyaḥ)
genitive	पौंस्यस्य (paúṃsyasya)	पौंस्ययोः (paúṃsyayoḥ)	पौंस्यानाम् (paúṃsyānām)
locative	पौंस्ये (paúṃsye)	पौंस्ययोः (paúṃsyayoḥ)	पौंस्येषु (paúṃsyeṣu)

• ¹Vedic

References

• Monier Williams (1899) “पौंस्य”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 650, column 3.