पुद्गल

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• পুদ্গল (Assamese script)
• ᬧᬸᬤ᭄ᬕᬮ (Balinese script)
• পুদ্গল (Bengali script)
• 𑰢𑰲𑰟𑰿𑰐𑰩 (Bhaiksuki script)
• 𑀧𑀼𑀤𑁆𑀕𑀮 (Brahmi script)
• ပုဒ္ဂလ (Burmese script)
• પુદ્ગલ (Gujarati script)
• ਪੁਦ੍ਗਲ (Gurmukhi script)
• 𑌪𑍁𑌦𑍍𑌗𑌲 (Grantha script)
• ꦥꦸꦢ꧀ꦒꦭ (Javanese script)
• 𑂣𑂳𑂠𑂹𑂏𑂪 (Kaithi script)
• ಪುದ್ಗಲ (Kannada script)
• បុទ្គល (Khmer script)
• ປຸທ຺ຄລ (Lao script)
• പുദ്ഗല (Malayalam script)
• ᢒᡠᡩᡤᠠᠯᠠ (Manchu script)
• 𑘢𑘳𑘟𑘿𑘐𑘩 (Modi script)
• ᢒᠤᢑᠺᠠᠯᠠ᠋ (Mongolian script)
• 𑧂𑧔𑦿𑧠𑦰𑧉 (Nandinagari script)
• 𑐥𑐸𑐡𑑂𑐐𑐮 (Newa script)
• ପୁଦ୍ଗଲ (Odia script)
• ꢦꢸꢣ꣄ꢔꢭ (Saurashtra script)
• 𑆥𑆶𑆢𑇀𑆓𑆬 (Sharada script)
• 𑖢𑖲𑖟𑖿𑖐𑖩 (Siddham script)
• පුද‍්ගල (Sinhalese script)
• 𑩰𑩒𑩭 𑪙𑩞𑩽 (Soyombo script)
• 𑚞𑚰𑚛𑚶𑚌𑚥 (Takri script)
• புத்³க³ல (Tamil script)
• పుద్గల (Telugu script)
• ปุทฺคล (Thai script)
• པུ་དྒ་ལ (Tibetan script)
• 𑒣𑒳𑒠𑓂𑒑𑒪 (Tirhuta script)
• 𑨞𑨃𑨛𑩇𑨍𑨬 (Zanabazar Square script)

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /pud.ɡɐ.lɐ/, [pud̚.ɡɐ.lɐ]
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ˈpud̪.ɡɐ.l̪ɐ/, [ˈpud̪̚.ɡɐ.l̪ɐ]

Etymology 1

Likely a Sanskritization of a Middle Indic पुग्गल (puggala) (reflected in Pali puggala), of unclear further origin. One theory takes the word from an earlier *पुथकल (puthakala) < *पृथकल (pṛthakala), from पृथक् (pṛthak, “separately, singly”), thus an "individual".

Noun

पुद्गल • (pudgala) stem, m

1. the body
2. the soul
3. (derogatory) the ego or individual

Declension

Masculine a-stem declension of पुद्गल (pudgala)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	पुद्गलः pudgalaḥ	पुद्गलौ / पुद्गला¹ pudgalau / pudgalā¹	पुद्गलाः / पुद्गलासः¹ pudgalāḥ / pudgalāsaḥ¹
Vocative	पुद्गल pudgala	पुद्गलौ / पुद्गला¹ pudgalau / pudgalā¹	पुद्गलाः / पुद्गलासः¹ pudgalāḥ / pudgalāsaḥ¹
Accusative	पुद्गलम् pudgalam	पुद्गलौ / पुद्गला¹ pudgalau / pudgalā¹	पुद्गलान् pudgalān
Instrumental	पुद्गलेन pudgalena	पुद्गलाभ्याम् pudgalābhyām	पुद्गलैः / पुद्गलेभिः¹ pudgalaiḥ / pudgalebhiḥ¹
Dative	पुद्गलाय pudgalāya	पुद्गलाभ्याम् pudgalābhyām	पुद्गलेभ्यः pudgalebhyaḥ
Ablative	पुद्गलात् pudgalāt	पुद्गलाभ्याम् pudgalābhyām	पुद्गलेभ्यः pudgalebhyaḥ
Genitive	पुद्गलस्य pudgalasya	पुद्गलयोः pudgalayoḥ	पुद्गलानाम् pudgalānām
Locative	पुद्गले pudgale	पुद्गलयोः pudgalayoḥ	पुद्गलेषु pudgaleṣu
Notes	¹Vedic

Descendants

• Pali: puggala
  • → Burmese: ပုဂ္ဂိုလ် (pugguil)
  • → Khmer: បុគ្គល (bokkŭəl)
  • → Lao: ບຸກຄົນ (buk khon)
  • → Thai: บุคคล (bùk-kon)
  • → Northern Thai: ᨷᩩᨣ᩠ᨣᩫᩃ᩺ (bǔk-kon)
• → Thai: บุทคล

Etymology 2

Probably a Sanskritization of a dialectal form of पुष्कल (puṣkala, “rich, magnificent”), via a series of sound changes पुष्कल (puṣkala) > *पुक्खल (pukkhala) > *पुक्कल (pukkala) > *पुग्गल (puggala) > पुद्गल (pudgala).

Adjective

पुद्गल • (pudgala) stem

1. beautiful, lovely, handsome

Declension

Masculine a-stem declension of पुद्गल (pudgala)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	पुद्गलः pudgalaḥ	पुद्गलौ / पुद्गला¹ pudgalau / pudgalā¹	पुद्गलाः / पुद्गलासः¹ pudgalāḥ / pudgalāsaḥ¹
Vocative	पुद्गल pudgala	पुद्गलौ / पुद्गला¹ pudgalau / pudgalā¹	पुद्गलाः / पुद्गलासः¹ pudgalāḥ / pudgalāsaḥ¹
Accusative	पुद्गलम् pudgalam	पुद्गलौ / पुद्गला¹ pudgalau / pudgalā¹	पुद्गलान् pudgalān
Instrumental	पुद्गलेन pudgalena	पुद्गलाभ्याम् pudgalābhyām	पुद्गलैः / पुद्गलेभिः¹ pudgalaiḥ / pudgalebhiḥ¹
Dative	पुद्गलाय pudgalāya	पुद्गलाभ्याम् pudgalābhyām	पुद्गलेभ्यः pudgalebhyaḥ
Ablative	पुद्गलात् pudgalāt	पुद्गलाभ्याम् pudgalābhyām	पुद्गलेभ्यः pudgalebhyaḥ
Genitive	पुद्गलस्य pudgalasya	पुद्गलयोः pudgalayoḥ	पुद्गलानाम् pudgalānām
Locative	पुद्गले pudgale	पुद्गलयोः pudgalayoḥ	पुद्गलेषु pudgaleṣu
Notes	¹Vedic

Feminine ā-stem declension of पुद्गला (pudgalā)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	पुद्गला pudgalā	पुद्गले pudgale	पुद्गलाः pudgalāḥ
Vocative	पुद्गले pudgale	पुद्गले pudgale	पुद्गलाः pudgalāḥ
Accusative	पुद्गलाम् pudgalām	पुद्गले pudgale	पुद्गलाः pudgalāḥ
Instrumental	पुद्गलया / पुद्गला¹ pudgalayā / pudgalā¹	पुद्गलाभ्याम् pudgalābhyām	पुद्गलाभिः pudgalābhiḥ
Dative	पुद्गलायै pudgalāyai	पुद्गलाभ्याम् pudgalābhyām	पुद्गलाभ्यः pudgalābhyaḥ
Ablative	पुद्गलायाः / पुद्गलायै² pudgalāyāḥ / pudgalāyai²	पुद्गलाभ्याम् pudgalābhyām	पुद्गलाभ्यः pudgalābhyaḥ
Genitive	पुद्गलायाः / पुद्गलायै² pudgalāyāḥ / pudgalāyai²	पुद्गलयोः pudgalayoḥ	पुद्गलानाम् pudgalānām
Locative	पुद्गलायाम् pudgalāyām	पुद्गलयोः pudgalayoḥ	पुद्गलासु pudgalāsu
Notes	¹Vedic ²Brāhmaṇas

Neuter a-stem declension of पुद्गल (pudgala)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	पुद्गलम् pudgalam	पुद्गले pudgale	पुद्गलानि / पुद्गला¹ pudgalāni / pudgalā¹
Vocative	पुद्गल pudgala	पुद्गले pudgale	पुद्गलानि / पुद्गला¹ pudgalāni / pudgalā¹
Accusative	पुद्गलम् pudgalam	पुद्गले pudgale	पुद्गलानि / पुद्गला¹ pudgalāni / pudgalā¹
Instrumental	पुद्गलेन pudgalena	पुद्गलाभ्याम् pudgalābhyām	पुद्गलैः / पुद्गलेभिः¹ pudgalaiḥ / pudgalebhiḥ¹
Dative	पुद्गलाय pudgalāya	पुद्गलाभ्याम् pudgalābhyām	पुद्गलेभ्यः pudgalebhyaḥ
Ablative	पुद्गलात् pudgalāt	पुद्गलाभ्याम् pudgalābhyām	पुद्गलेभ्यः pudgalebhyaḥ
Genitive	पुद्गलस्य pudgalasya	पुद्गलयोः pudgalayoḥ	पुद्गलानाम् pudgalānām
Locative	पुद्गले pudgale	पुद्गलयोः pudgalayoḥ	पुद्गलेषु pudgaleṣu
Notes	¹Vedic

Further reading

• Monier Williams (1899) “पुद्गल”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 633/2.