Jump to content

पितृदेव

From Wiktionary, the free dictionary

Sanskrit

[edit]

Alternative scripts

[edit]

Etymology

[edit]

Compound of पितृ (pitṛ́, father) +‎ देव (devá, deva).

Pronunciation

[edit]

Noun

[edit]

पितृदेव (pitṛdeva) stemm

  1. someone who treats a father as equivalent to a deva; someone for whom a father should be honoured, respected, adored, and served as a god
    • c. 600 BCE, Taittirīya Upaniṣad 1.11.2:
      मातृदेवो भव । पितृदेवो भव । आचार्यदेवो भव । अतिथिदेवो भव । यान्यनवद्यानि कर्माणि तानि सेवितव्यानि । नो इतराणि। यान्यस्माकं सुचरितानि तानि त्वयोपास्यानि । नो इतराणि ॥
      mātṛdevo bhava. pitṛdevo bhava. ācāryadevo bhava. atithidevo bhava. yānyanavadyāni karmāṇi tāni sevitavyāni. no itarāṇi. yānyasmākaṃ sucaritāni tāni tvayopāsyāni. no itarāṇi.
      Be a mātṛdeva. Be a pitṛdeva. Be an ācāryadeva. Be an atithideva. Nothing but faultless deeds are to be practised. Nothing but good conduct and virtuous actions are to be worshipped and honoured by you.
  2. (in the plural) one's ancestors and the devas
  3. a particular class of divine beings

Declension

[edit]
Masculine a-stem declension of पितृदेव (pitṛdeva)
Singular Dual Plural
Nominative पितृदेवः
pitṛdevaḥ
पितृदेवौ / पितृदेवा¹
pitṛdevau / pitṛdevā¹
पितृदेवाः / पितृदेवासः¹
pitṛdevāḥ / pitṛdevāsaḥ¹
Vocative पितृदेव
pitṛdeva
पितृदेवौ / पितृदेवा¹
pitṛdevau / pitṛdevā¹
पितृदेवाः / पितृदेवासः¹
pitṛdevāḥ / pitṛdevāsaḥ¹
Accusative पितृदेवम्
pitṛdevam
पितृदेवौ / पितृदेवा¹
pitṛdevau / pitṛdevā¹
पितृदेवान्
pitṛdevān
Instrumental पितृदेवेन
pitṛdevena
पितृदेवाभ्याम्
pitṛdevābhyām
पितृदेवैः / पितृदेवेभिः¹
pitṛdevaiḥ / pitṛdevebhiḥ¹
Dative पितृदेवाय
pitṛdevāya
पितृदेवाभ्याम्
pitṛdevābhyām
पितृदेवेभ्यः
pitṛdevebhyaḥ
Ablative पितृदेवात्
pitṛdevāt
पितृदेवाभ्याम्
pitṛdevābhyām
पितृदेवेभ्यः
pitṛdevebhyaḥ
Genitive पितृदेवस्य
pitṛdevasya
पितृदेवयोः
pitṛdevayoḥ
पितृदेवानाम्
pitṛdevānām
Locative पितृदेवे
pitṛdeve
पितृदेवयोः
pitṛdevayoḥ
पितृदेवेषु
pitṛdeveṣu
Notes
  • ¹Vedic

References

[edit]