पतङ्ग

Sanskrit

Alternative forms

• पतंग (pataṃgá)

Alternative scripts

Alternative scripts

• পতঙ্গ (Assamese script)
• ᬧᬢᬗ᭄ᬕ (Balinese script)
• পতঙ্গ (Bengali script)
• 𑰢𑰝𑰒𑰿𑰐 (Bhaiksuki script)
• 𑀧𑀢𑀗𑁆𑀕 (Brahmi script)
• ပတင်္ဂ (Burmese script)
• પતઙ્ગ (Gujarati script)
• ਪਤਙ੍ਗ (Gurmukhi script)
• 𑌪𑌤𑌙𑍍𑌗 (Grantha script)
• ꦥꦠꦔ꧀ꦒ (Javanese script)
• 𑂣𑂞𑂑𑂹𑂏 (Kaithi script)
• ಪತಙ್ಗ (Kannada script)
• បតង្គ (Khmer script)
• ປຕງ຺ຄ (Lao script)
• പതങ്ഗ (Malayalam script)
• ᢒᠠᢠᠠᢛᡤᠠ (Manchu script)
• 𑘢𑘝𑘒𑘿𑘐 (Modi script)
• ᢒᠠᢐᠠᢊᠺᠠ (Mongolian script)
• 𑧂𑦽𑦲𑧠𑦰 (Nandinagari script)
• 𑐥𑐟𑐒𑑂𑐐 (Newa script)
• ପତଙ୍ଗ (Odia script)
• ꢦꢡꢖ꣄ꢔ (Saurashtra script)
• 𑆥𑆠𑆕𑇀𑆓 (Sharada script)
• 𑖢𑖝𑖒𑖿𑖐 (Siddham script)
• පතඞ‍්ග (Sinhalese script)
• 𑩰𑩫𑩠 𑪙𑩞 (Soyombo script)
• 𑚞𑚙𑚎𑚶𑚌 (Takri script)
• பதங்க³ (Tamil script)
• పతఙ్గ (Telugu script)
• ปตงฺค (Thai script)
• པ་ཏ་ངྒ (Tibetan script)
• 𑒣𑒞𑒓𑓂𑒑 (Tirhuta script)
• 𑨞𑨙𑨏𑩇𑨍 (Zanabazar Square script)

Etymology

पतम् (patam) +‎ ग (ga), from पत् (pat, “to fall; to fly”). The variety in forms of the descendants (some with aspirated labial and/or retroflexion) suggests great substrate influence.

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /pɐ.tɐŋ.ɡɐ́/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /pɐˈt̪ɐŋ.ɡɐ/

Adjective

पतङ्ग • (pataṅgá) stem (root पत्)

1. flying

Declension

Masculine a-stem declension of पतङ्ग (pataṅgá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	पतङ्गः pataṅgáḥ	पतङ्गौ / पतङ्गा¹ pataṅgaú / pataṅgā́¹	पतङ्गाः / पतङ्गासः¹ pataṅgā́ḥ / pataṅgā́saḥ¹
Vocative	पतङ्ग pátaṅga	पतङ्गौ / पतङ्गा¹ pátaṅgau / pátaṅgā¹	पतङ्गाः / पतङ्गासः¹ pátaṅgāḥ / pátaṅgāsaḥ¹
Accusative	पतङ्गम् pataṅgám	पतङ्गौ / पतङ्गा¹ pataṅgaú / pataṅgā́¹	पतङ्गान् pataṅgā́n
Instrumental	पतङ्गेन pataṅgéna	पतङ्गाभ्याम् pataṅgā́bhyām	पतङ्गैः / पतङ्गेभिः¹ pataṅgaíḥ / pataṅgébhiḥ¹
Dative	पतङ्गाय pataṅgā́ya	पतङ्गाभ्याम् pataṅgā́bhyām	पतङ्गेभ्यः pataṅgébhyaḥ
Ablative	पतङ्गात् pataṅgā́t	पतङ्गाभ्याम् pataṅgā́bhyām	पतङ्गेभ्यः pataṅgébhyaḥ
Genitive	पतङ्गस्य pataṅgásya	पतङ्गयोः pataṅgáyoḥ	पतङ्गानाम् pataṅgā́nām
Locative	पतङ्गे pataṅgé	पतङ्गयोः pataṅgáyoḥ	पतङ्गेषु pataṅgéṣu
Notes	¹Vedic

Feminine ā-stem declension of पतङ्गा (pataṅgā́)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	पतङ्गा pataṅgā́	पतङ्गे pataṅgé	पतङ्गाः pataṅgā́ḥ
Vocative	पतङ्गे pátaṅge	पतङ्गे pátaṅge	पतङ्गाः pátaṅgāḥ
Accusative	पतङ्गाम् pataṅgā́m	पतङ्गे pataṅgé	पतङ्गाः pataṅgā́ḥ
Instrumental	पतङ्गया / पतङ्गा¹ pataṅgáyā / pataṅgā́¹	पतङ्गाभ्याम् pataṅgā́bhyām	पतङ्गाभिः pataṅgā́bhiḥ
Dative	पतङ्गायै pataṅgā́yai	पतङ्गाभ्याम् pataṅgā́bhyām	पतङ्गाभ्यः pataṅgā́bhyaḥ
Ablative	पतङ्गायाः / पतङ्गायै² pataṅgā́yāḥ / pataṅgā́yai²	पतङ्गाभ्याम् pataṅgā́bhyām	पतङ्गाभ्यः pataṅgā́bhyaḥ
Genitive	पतङ्गायाः / पतङ्गायै² pataṅgā́yāḥ / pataṅgā́yai²	पतङ्गयोः pataṅgáyoḥ	पतङ्गानाम् pataṅgā́nām
Locative	पतङ्गायाम् pataṅgā́yām	पतङ्गयोः pataṅgáyoḥ	पतङ्गासु pataṅgā́su
Notes	¹Vedic ²Brāhmaṇas

Neuter a-stem declension of पतङ्ग (pataṅgá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	पतङ्गम् pataṅgám	पतङ्गे pataṅgé	पतङ्गानि / पतङ्गा¹ pataṅgā́ni / pataṅgā́¹
Vocative	पतङ्ग pátaṅga	पतङ्गे pátaṅge	पतङ्गानि / पतङ्गा¹ pátaṅgāni / pátaṅgā¹
Accusative	पतङ्गम् pataṅgám	पतङ्गे pataṅgé	पतङ्गानि / पतङ्गा¹ pataṅgā́ni / pataṅgā́¹
Instrumental	पतङ्गेन pataṅgéna	पतङ्गाभ्याम् pataṅgā́bhyām	पतङ्गैः / पतङ्गेभिः¹ pataṅgaíḥ / pataṅgébhiḥ¹
Dative	पतङ्गाय pataṅgā́ya	पतङ्गाभ्याम् pataṅgā́bhyām	पतङ्गेभ्यः pataṅgébhyaḥ
Ablative	पतङ्गात् pataṅgā́t	पतङ्गाभ्याम् pataṅgā́bhyām	पतङ्गेभ्यः pataṅgébhyaḥ
Genitive	पतङ्गस्य pataṅgásya	पतङ्गयोः pataṅgáyoḥ	पतङ्गानाम् pataṅgā́nām
Locative	पतङ्गे pataṅgé	पतङ्गयोः pataṅgáyoḥ	पतङ्गेषु pataṅgéṣu
Notes	¹Vedic

Noun

पतङ्ग • (pataṅgá) stem, m (root पत्)

1. Denotes various flying objects:
   1. a bird
   2. the sun
   3. a moth, locust, or grasshopper
   4. a bee
   5. a ball for playing with
   6. a spark
   7. a devil
   8. quicksilver
   9. a horse
2. a species of rice
3. a kind of sandalwood

Declension

Masculine a-stem declension of पतङ्ग (pataṅgá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	पतङ्गः pataṅgáḥ	पतङ्गौ / पतङ्गा¹ pataṅgaú / pataṅgā́¹	पतङ्गाः / पतङ्गासः¹ pataṅgā́ḥ / pataṅgā́saḥ¹
Vocative	पतङ्ग pátaṅga	पतङ्गौ / पतङ्गा¹ pátaṅgau / pátaṅgā¹	पतङ्गाः / पतङ्गासः¹ pátaṅgāḥ / pátaṅgāsaḥ¹
Accusative	पतङ्गम् pataṅgám	पतङ्गौ / पतङ्गा¹ pataṅgaú / pataṅgā́¹	पतङ्गान् pataṅgā́n
Instrumental	पतङ्गेन pataṅgéna	पतङ्गाभ्याम् pataṅgā́bhyām	पतङ्गैः / पतङ्गेभिः¹ pataṅgaíḥ / pataṅgébhiḥ¹
Dative	पतङ्गाय pataṅgā́ya	पतङ्गाभ्याम् pataṅgā́bhyām	पतङ्गेभ्यः pataṅgébhyaḥ
Ablative	पतङ्गात् pataṅgā́t	पतङ्गाभ्याम् pataṅgā́bhyām	पतङ्गेभ्यः pataṅgébhyaḥ
Genitive	पतङ्गस्य pataṅgásya	पतङ्गयोः pataṅgáyoḥ	पतङ्गानाम् pataṅgā́nām
Locative	पतङ्गे pataṅgé	पतङ्गयोः pataṅgáyoḥ	पतङ्गेषु pataṅgéṣu
Notes	¹Vedic

Descendants

• Prakrit: 𑀧𑀬𑀁𑀕 m (payaṃga, “grasshopper”)
• Prakrit: *𑀧𑀢𑁆𑀢𑀁𑀕 (*pattaṃga)
  • Hindustani:
    • Hindi: पतिंगा (patiṅgā, “grasshopper”), पतंगा (pataṅgā)
    • Urdu: پتنگا
  • Punjabi: ਪਤੰਗਾ (pataṅgā)
• Pali: paṭaṅga
• Prakrit: *𑀨𑀢𑁆𑀢𑀺𑀁𑀕 (*phattiṃga)
  • Hindustani:
    • Hindi: फतिंगा (phatiṅgā)
    • Urdu: پھتنگا
• फडिङ्गा (phaḍiṅgā) (see there for further descendants)
• → Hindi: पतंग / Urdu: پتنگ (pataṅg, “kite”)
  • → Pashto: پتنګ (patang)
  • → Ushojo: پھتنگ
• → Gujarati: પતંગ (pataṅg), પતંગિયું (pataṅgiyũ, “butterfly”)
• → Punjabi: ਪਤੰਗ (pataṅg)
• → Translingual: Patanga

References

• Apte, Vaman Shivram (1890) “पतङ्ग”, in The practical Sanskrit-English dictionary, Poona: Prasad Prakashan
• Mayrhofer, Manfred (1996) Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan]‎^[1] (in German), volume 2, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, pages 72-73
• Turner, Ralph Lilley (1969–1985) “pataṅgá”, in A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press
• Monier Williams (1899) “pataṃgá”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 581, column 1.