पटल

See also: पटेल and पाटल

Hindi

Etymology

Learned borrowing from Sanskrit पटल (paṭala).

Pronunciation

• (Delhi) IPA^(key): /pə.ʈəl/, [pɐ.ʈɐl]

Noun

पटल • (paṭal) m (Urdu spelling پٹل)

1. roof, thatch
2. covering, screen, veil
3. a cataract (of the eye)
4. a basket
5. heap, mass, amount
6. a sandalwood mark on the forehead

Declension

Declension of पटल (masc cons-stem)

	singular	plural
direct	पटल paṭal	पटल paṭal
oblique	पटल paṭal	पटलों paṭalõ
vocative	पटल paṭal	पटलो paṭalo

References

• McGregor, Ronald Stuart (1993) “पटल”, in The Oxford Hindi-English Dictionary, London: Oxford University Press
• Platts, John T. (1884) “पटल”, in A dictionary of Urdu, classical Hindi, and English, London: W. H. Allen & Co.

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• পটল (Assamese script)
• ᬧᬝᬮ (Balinese script)
• পটল (Bengali script)
• 𑰢𑰘𑰩 (Bhaiksuki script)
• 𑀧𑀝𑀮 (Brahmi script)
• ပဋလ (Burmese script)
• પટલ (Gujarati script)
• ਪਟਲ (Gurmukhi script)
• 𑌪𑌟𑌲 (Grantha script)
• ꦥꦛꦭ (Javanese script)
• 𑂣𑂗𑂪 (Kaithi script)
• ಪಟಲ (Kannada script)
• បដល (Khmer script)
• ປຏລ (Lao script)
• പടല (Malayalam script)
• ᢒᠠᢞᠠᠯᠠ (Manchu script)
• 𑘢𑘘𑘩 (Modi script)
• ᢒᠠᢌᠠᠯᠠ᠋ (Mongolian script)
• 𑧂𑦸𑧉 (Nandinagari script)
• 𑐥𑐚𑐮 (Newa script)
• ପଟଲ (Odia script)
• ꢦꢜꢭ (Saurashtra script)
• 𑆥𑆛𑆬 (Sharada script)
• 𑖢𑖘𑖩 (Siddham script)
• පටල (Sinhalese script)
• 𑩰𑩦𑩽 (Soyombo script)
• 𑚞𑚔𑚥 (Takri script)
• படல (Tamil script)
• పటల (Telugu script)
• ปฏล (Thai script)
• པ་ཊ་ལ (Tibetan script)
• 𑒣𑒙𑒪 (Tirhuta script)
• 𑨞𑨔𑨬 (Zanabazar Square script)

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /pɐ.ʈɐ.lɐ/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /pɐ.ʈɐ.l̪ɐ/

Etymology 1

Perhaps from पट् (paṭ, “to split”). Alternatively, related to Etymology 3 or 4.

Noun

पटल • (paṭala) stem, n

1. a section or chapter of a book

Declension

Neuter a-stem declension of पटल

	singular	dual	plural
nominative	पटलम् (paṭalam)	पटले (paṭale)	पटलानि (paṭalāni) पटला¹ (paṭalā¹)
vocative	पटल (paṭala)	पटले (paṭale)	पटलानि (paṭalāni) पटला¹ (paṭalā¹)
accusative	पटलम् (paṭalam)	पटले (paṭale)	पटलानि (paṭalāni) पटला¹ (paṭalā¹)
instrumental	पटलेन (paṭalena)	पटलाभ्याम् (paṭalābhyām)	पटलैः (paṭalaiḥ) पटलेभिः¹ (paṭalebhiḥ¹)
dative	पटलाय (paṭalāya)	पटलाभ्याम् (paṭalābhyām)	पटलेभ्यः (paṭalebhyaḥ)
ablative	पटलात् (paṭalāt)	पटलाभ्याम् (paṭalābhyām)	पटलेभ्यः (paṭalebhyaḥ)
genitive	पटलस्य (paṭalasya)	पटलयोः (paṭalayoḥ)	पटलानाम् (paṭalānām)
locative	पटले (paṭale)	पटलयोः (paṭalayoḥ)	पटलेषु (paṭaleṣu)

• ¹Vedic

References

• Mayrhofer, Manfred (1996) Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan]‎^[1] (in German), volume 2, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, page 67
• Mayrhofer, Manfred (1963) Kurzgefasstes Etymologisches Wörterbuch des Altindischen [A Concise Etymological Sanskrit Dictionary]‎^[2] (in German), volume 2, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, pages 189-90

Etymology 2

Likely related to पट (paṭa, “garment”).

Noun

पटल • (paṭala) stem, n

1. a roof, thatch
2. a veil, cover

Declension

Neuter a-stem declension of पटल

	singular	dual	plural
nominative	पटलम् (paṭalam)	पटले (paṭale)	पटलानि (paṭalāni) पटला¹ (paṭalā¹)
vocative	पटल (paṭala)	पटले (paṭale)	पटलानि (paṭalāni) पटला¹ (paṭalā¹)
accusative	पटलम् (paṭalam)	पटले (paṭale)	पटलानि (paṭalāni) पटला¹ (paṭalā¹)
instrumental	पटलेन (paṭalena)	पटलाभ्याम् (paṭalābhyām)	पटलैः (paṭalaiḥ) पटलेभिः¹ (paṭalebhiḥ¹)
dative	पटलाय (paṭalāya)	पटलाभ्याम् (paṭalābhyām)	पटलेभ्यः (paṭalebhyaḥ)
ablative	पटलात् (paṭalāt)	पटलाभ्याम् (paṭalābhyām)	पटलेभ्यः (paṭalebhyaḥ)
genitive	पटलस्य (paṭalasya)	पटलयोः (paṭalayoḥ)	पटलानाम् (paṭalānām)
locative	पटले (paṭale)	पटलयोः (paṭalayoḥ)	पटलेषु (paṭaleṣu)

• ¹Vedic

Noun

पटल • (paṭala) stem, m or n

1. an enclosing or surrounding skin or membrane (especially of the eyes), cataract

Declension

Masculine a-stem declension of पटल

	singular	dual	plural
nominative	पटलः (paṭalaḥ)	पटलौ (paṭalau) पटला¹ (paṭalā¹)	पटलाः (paṭalāḥ) पटलासः¹ (paṭalāsaḥ¹)
vocative	पटल (paṭala)	पटलौ (paṭalau) पटला¹ (paṭalā¹)	पटलाः (paṭalāḥ) पटलासः¹ (paṭalāsaḥ¹)
accusative	पटलम् (paṭalam)	पटलौ (paṭalau) पटला¹ (paṭalā¹)	पटलान् (paṭalān)
instrumental	पटलेन (paṭalena)	पटलाभ्याम् (paṭalābhyām)	पटलैः (paṭalaiḥ) पटलेभिः¹ (paṭalebhiḥ¹)
dative	पटलाय (paṭalāya)	पटलाभ्याम् (paṭalābhyām)	पटलेभ्यः (paṭalebhyaḥ)
ablative	पटलात् (paṭalāt)	पटलाभ्याम् (paṭalābhyām)	पटलेभ्यः (paṭalebhyaḥ)
genitive	पटलस्य (paṭalasya)	पटलयोः (paṭalayoḥ)	पटलानाम् (paṭalānām)
locative	पटले (paṭale)	पटलयोः (paṭalayoḥ)	पटलेषु (paṭaleṣu)

• ¹Vedic

Neuter a-stem declension of पटल

	singular	dual	plural
nominative	पटलम् (paṭalam)	पटले (paṭale)	पटलानि (paṭalāni) पटला¹ (paṭalā¹)
vocative	पटल (paṭala)	पटले (paṭale)	पटलानि (paṭalāni) पटला¹ (paṭalā¹)
accusative	पटलम् (paṭalam)	पटले (paṭale)	पटलानि (paṭalāni) पटला¹ (paṭalā¹)
instrumental	पटलेन (paṭalena)	पटलाभ्याम् (paṭalābhyām)	पटलैः (paṭalaiḥ) पटलेभिः¹ (paṭalebhiḥ¹)
dative	पटलाय (paṭalāya)	पटलाभ्याम् (paṭalābhyām)	पटलेभ्यः (paṭalebhyaḥ)
ablative	पटलात् (paṭalāt)	पटलाभ्याम् (paṭalābhyām)	पटलेभ्यः (paṭalebhyaḥ)
genitive	पटलस्य (paṭalasya)	पटलयोः (paṭalayoḥ)	पटलानाम् (paṭalānām)
locative	पटले (paṭale)	पटलयोः (paṭalayoḥ)	पटलेषु (paṭaleṣu)

• ¹Vedic

References

• Mayrhofer, Manfred (2001) Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan]‎^[3] (in German), volume 3, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, page 298

Etymology 3

Either related to Etymology 2 or 4.

Noun

पटल • (paṭala) stem, n

1. a heap, mass, multitude
2. a chip, piece, portion
3. train, retinue
4. a (sectarian or ornamental) mark on the forehead or other parts of the body with sandalwood

Noun

पटल • (paṭala) stem, m or f

1. a tree or a stalk

Declension

Masculine a-stem declension of पटल

	singular	dual	plural
nominative	पटलः (paṭalaḥ)	पटलौ (paṭalau) पटला¹ (paṭalā¹)	पटलाः (paṭalāḥ) पटलासः¹ (paṭalāsaḥ¹)
vocative	पटल (paṭala)	पटलौ (paṭalau) पटला¹ (paṭalā¹)	पटलाः (paṭalāḥ) पटलासः¹ (paṭalāsaḥ¹)
accusative	पटलम् (paṭalam)	पटलौ (paṭalau) पटला¹ (paṭalā¹)	पटलान् (paṭalān)
instrumental	पटलेन (paṭalena)	पटलाभ्याम् (paṭalābhyām)	पटलैः (paṭalaiḥ) पटलेभिः¹ (paṭalebhiḥ¹)
dative	पटलाय (paṭalāya)	पटलाभ्याम् (paṭalābhyām)	पटलेभ्यः (paṭalebhyaḥ)
ablative	पटलात् (paṭalāt)	पटलाभ्याम् (paṭalābhyām)	पटलेभ्यः (paṭalebhyaḥ)
genitive	पटलस्य (paṭalasya)	पटलयोः (paṭalayoḥ)	पटलानाम् (paṭalānām)
locative	पटले (paṭale)	पटलयोः (paṭalayoḥ)	पटलेषु (paṭaleṣu)

• ¹Vedic

This entry needs an inflection-table template.

References

• Mayrhofer, Manfred (2001) Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan]‎^[4] (in German), volume 3, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, page 299

Etymology 4

Probably related to Etymology 2. Alternatively, related to पिट (piṭa, “basket”) or पट्ट (paṭṭa, “a frontlet; a turban”).

Noun

पटल • (paṭala) stem, n

1. a basket, chest, box

References

• Mayrhofer, Manfred (2001) Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan]‎^[5] (in German), volume 3, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, page 299

Further reading

• Monier Williams (1899) “पटल”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 579, column 1.