नृत्यति
Appearance
Sanskrit
[edit]Alternative forms
[edit]Alternative scripts
- নৃত্যতি (Assamese script)
- ᬦᬺᬢ᭄ᬬᬢᬶ (Balinese script)
- নৃত্যতি (Bengali script)
- 𑰡𑰴𑰝𑰿𑰧𑰝𑰰 (Bhaiksuki script)
- 𑀦𑀾𑀢𑁆𑀬𑀢𑀺 (Brahmi script)
- နၖတျတိ (Burmese script)
- નૃત્યતિ (Gujarati script)
- ਨ੍ਰਤ੍ਯਤਿ (Gurmukhi script)
- 𑌨𑍃𑌤𑍍𑌯𑌤𑌿 (Grantha script)
- ꦤꦽꦠꦾꦠꦶ (Javanese script)
- 𑂢𑃂𑂞𑂹𑂨𑂞𑂱 (Kaithi script)
- ನೃತ್ಯತಿ (Kannada script)
- ន្ឫត្យតិ (Khmer script)
- ນ຺ຣິຕ຺ຍຕິ (Lao script)
- നൃത്യതി (Malayalam script)
- ᠨᡵᡳᢠᠶᠠᢠᡳ (Manchu script)
- 𑘡𑘵𑘝𑘿𑘧𑘝𑘱 (Modi script)
- ᠨᠷᠢᢐᠶ᠋ᠠᢐᠢ (Mongolian script)
- 𑧁𑧖𑦽𑧠𑧇𑦽𑧒 (Nandinagari script)
- 𑐣𑐺𑐟𑑂𑐫𑐟𑐶 (Newa script)
- ନୃତ୍ଯତି (Odia script)
- ꢥꢺꢡ꣄ꢫꢡꢶ (Saurashtra script)
- 𑆤𑆸𑆠𑇀𑆪𑆠𑆴 (Sharada script)
- 𑖡𑖴𑖝𑖿𑖧𑖝𑖰 (Siddham script)
- නෘත්යති (Sinhalese script)
- 𑩯𑩙𑩫 𑪙𑩻𑩫𑩑 (Soyombo script)
- 𑚝𑚙𑚶𑚣𑚙𑚮 (Takri script)
- ந்ரித்யதி (Tamil script)
- నృత్యతి (Telugu script)
- นฺฤตฺยติ (Thai script)
- ནྲྀ་ཏྱ་ཏི (Tibetan script)
- 𑒢𑒵𑒞𑓂𑒨𑒞𑒱 (Tirhuta script)
- 𑨝𑨼𑨉𑨙𑩇𑨪𑨙𑨁 (Zanabazar Square script)
Etymology
[edit]From the root नृत् (nṛt), ultimately from Proto-Indo-European *(s)ner- (“to twist, turn”). Cognate with English narrow.
Pronunciation
[edit]Verb
[edit]नृत्यति • (nṛ́tyati) third-singular indicative (class 4, type P, root नृत्)
Conjugation
[edit]Present: नृत्यति (nṛ́tyati), नृत्यते (nṛ́tyate) | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Active | Mediopassive | ||||||
Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | ||
Indicative | |||||||
Third | नृत्यति nṛ́tyati |
नृत्यतः nṛ́tyataḥ |
नृत्यन्ति nṛ́tyanti |
नृत्यते nṛ́tyate |
नृत्येते nṛ́tyete |
नृत्यन्ते nṛ́tyante | |
Second | नृत्यसि nṛ́tyasi |
नृत्यथः nṛ́tyathaḥ |
नृत्यथ nṛ́tyatha |
नृत्यसे nṛ́tyase |
नृत्येथे nṛ́tyethe |
नृत्यध्वे nṛ́tyadhve | |
First | नृत्यामि nṛ́tyāmi |
नृत्यावः nṛ́tyāvaḥ |
नृत्यामः / नृत्यामसि¹ nṛ́tyāmaḥ / nṛ́tyāmasi¹ |
नृत्ये nṛ́tye |
नृत्यावहे nṛ́tyāvahe |
नृत्यामहे nṛ́tyāmahe | |
Imperative | |||||||
Third | नृत्यतु nṛ́tyatu |
नृत्यताम् nṛ́tyatām |
नृत्यन्तु nṛ́tyantu |
नृत्यताम् nṛ́tyatām |
नृत्येताम् nṛ́tyetām |
नृत्यन्ताम् nṛ́tyantām | |
Second | नृत्य nṛ́tya |
नृत्यतम् nṛ́tyatam |
नृत्यत nṛ́tyata |
नृत्यस्व nṛ́tyasva |
नृत्येथाम् nṛ́tyethām |
नृत्यध्वम् nṛ́tyadhvam | |
First | नृत्यानि nṛ́tyāni |
नृत्याव nṛ́tyāva |
नृत्याम nṛ́tyāma |
नृत्यै nṛ́tyai |
नृत्यावहै nṛ́tyāvahai |
नृत्यामहै nṛ́tyāmahai | |
Optative/Potential | |||||||
Third | नृत्येत् nṛ́tyet |
नृत्येताम् nṛ́tyetām |
नृत्येयुः nṛ́tyeyuḥ |
नृत्येत nṛ́tyeta |
नृत्येयाताम् nṛ́tyeyātām |
नृत्येरन् nṛ́tyeran | |
Second | नृत्येः nṛ́tyeḥ |
नृत्येतम् nṛ́tyetam |
नृत्येत nṛ́tyeta |
नृत्येथाः nṛ́tyethāḥ |
नृत्येयाथाम् nṛ́tyeyāthām |
नृत्येध्वम् nṛ́tyedhvam | |
First | नृत्येयम् nṛ́tyeyam |
नृत्येव nṛ́tyeva |
नृत्येम nṛ́tyema |
नृत्येय nṛ́tyeya |
नृत्येवहि nṛ́tyevahi |
नृत्येमहि nṛ́tyemahi | |
Subjunctive | |||||||
Third | नृत्यात् / नृत्याति nṛ́tyāt / nṛ́tyāti |
नृत्यातः nṛ́tyātaḥ |
नृत्यान् nṛ́tyān |
नृत्याते / नृत्यातै nṛ́tyāte / nṛ́tyātai |
नृत्यैते nṛ́tyaite |
नृत्यन्त / नृत्यान्तै nṛ́tyanta / nṛ́tyāntai | |
Second | नृत्याः / नृत्यासि nṛ́tyāḥ / nṛ́tyāsi |
नृत्याथः nṛ́tyāthaḥ |
नृत्याथ nṛ́tyātha |
नृत्यासे / नृत्यासै nṛ́tyāse / nṛ́tyāsai |
नृत्यैथे nṛ́tyaithe |
नृत्याध्वै nṛ́tyādhvai | |
First | नृत्यानि nṛ́tyāni |
नृत्याव nṛ́tyāva |
नृत्याम nṛ́tyāma |
नृत्यै nṛ́tyai |
नृत्यावहै nṛ́tyāvahai |
नृत्यामहै nṛ́tyāmahai | |
Participles | |||||||
नृत्यत् nṛ́tyat |
नृत्यमान nṛ́tyamāna | ||||||
Notes |
|
Imperfect: अनृत्यत् (ánṛtyat), अनृत्यत (ánṛtyata) | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Active | Mediopassive | |||||
Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | |
Indicative | ||||||
Third | अनृत्यत् ánṛtyat |
अनृत्यताम् ánṛtyatām |
अनृत्यन् ánṛtyan |
अनृत्यत ánṛtyata |
अनृत्येताम् ánṛtyetām |
अनृत्यन्त ánṛtyanta |
Second | अनृत्यः ánṛtyaḥ |
अनृत्यतम् ánṛtyatam |
अनृत्यत ánṛtyata |
अनृत्यथाः ánṛtyathāḥ |
अनृत्येथाम् ánṛtyethām |
अनृत्यध्वम् ánṛtyadhvam |
First | अनृत्यम् ánṛtyam |
अनृत्याव ánṛtyāva |
अनृत्याम ánṛtyāma |
अनृत्ये ánṛtye |
अनृत्यावहि ánṛtyāvahi |
अनृत्यामहि ánṛtyāmahi |
Descendants
[edit]- Dardic:
- Pali: naccati
- Prakrit:
References
[edit]- Monier Williams (1899) “नृत्यति”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 0568.
- Turner, Ralph Lilley (1969–1985) “nŕ̊tyati”, in A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press, page 427