नीलग्रीव
Sanskrit
[edit]Alternative scripts
[edit]Alternative scripts
- নীলগ্ৰীৱ (Assamese script)
- ᬦᬷᬮᬕ᭄ᬭᬷᬯ (Balinese script)
- নীলগ্রীব (Bengali script)
- 𑰡𑰱𑰩𑰐𑰿𑰨𑰱𑰪 (Bhaiksuki script)
- 𑀦𑀻𑀮𑀕𑁆𑀭𑀻𑀯 (Brahmi script)
- နီလဂြီဝ (Burmese script)
- નીલગ્રીવ (Gujarati script)
- ਨੀਲਗ੍ਰੀਵ (Gurmukhi script)
- 𑌨𑍀𑌲𑌗𑍍𑌰𑍀𑌵 (Grantha script)
- ꦤꦷꦭꦒꦿꦷꦮ (Javanese script)
- 𑂢𑂲𑂪𑂏𑂹𑂩𑂲𑂫 (Kaithi script)
- ನೀಲಗ್ರೀವ (Kannada script)
- នីលគ្រីវ (Khmer script)
- ນີລຄ຺ຣີວ (Lao script)
- നീലഗ്രീവ (Malayalam script)
- ᠨᡳᡳᠯᠠᡤᡵᡳᡳᠸᠠ (Manchu script)
- 𑘡𑘲𑘩𑘐𑘿𑘨𑘲𑘪 (Modi script)
- ᠨᠢᠢᠯᠠᠺᠷᠢᠢᠸᠠ᠋ (Mongolian script)
- 𑧁𑧓𑧉𑦰𑧠𑧈𑧓𑧊 (Nandinagari script)
- 𑐣𑐷𑐮𑐐𑑂𑐬𑐷𑐰 (Newa script)
- ନୀଲଗ୍ରୀଵ (Odia script)
- ꢥꢷꢭꢔ꣄ꢬꢷꢮ (Saurashtra script)
- 𑆤𑆵𑆬𑆓𑇀𑆫𑆵𑆮 (Sharada script)
- 𑖡𑖱𑖩𑖐𑖿𑖨𑖱𑖪 (Siddham script)
- නීලග්රීව (Sinhalese script)
- 𑩯𑩑𑩛𑩽𑩞 𑪙𑩼𑩑𑩛𑩾 (Soyombo script)
- 𑚝𑚯𑚥𑚌𑚶𑚤𑚯𑚦 (Takri script)
- நீலக்³ரீவ (Tamil script)
- నీలగ్రీవ (Telugu script)
- นีลคฺรีว (Thai script)
- ནཱི་ལ་གྲཱི་ཝ (Tibetan script)
- 𑒢𑒲𑒪𑒑𑓂𑒩𑒲𑒫 (Tirhuta script)
- 𑨝𑨁𑨊𑨬𑨍𑩇𑨫𑨁𑨊𑨭 (Zanabazar Square script)
Etymology
[edit]Compound of नील (nīla, “dark blie/black”) + ग्रीवा (grīvā, “neck, throat”). See also नीलकण्ठ (nīlakaṇṭha).
Pronunciation
[edit]Adjective
[edit]नीलग्रीव • (nī́lagrīva) stem
- blue necked (often applied to Rudra)
- c. 1200 BCE – 800 BCE, Kṛṣṇa-Yajurveda (Taittirīya Saṃhitā) IV.5.1.9:
- नमो॑ अस्तु॒ नील॑ग्रीवाय सहस्रा॒क्षाय॑ मी॒ढुषे॓ ।
अथो॒ ये अ॑स्य॒ सत्वा॑नो॒ऽहं तेभ्यो॑ऽकर॒न्नमः॑ ॥- Homage to the blue-necked, to the thousand-eyed, to the bountiful [Rudra].
And to those that are his warriors I have paid my homage.
- Homage to the blue-necked, to the thousand-eyed, to the bountiful [Rudra].
- नमो॑ अस्तु॒ नील॑ग्रीवाय सहस्रा॒क्षाय॑ मी॒ढुषे॓ ।
Declension
[edit]| Masculine a-stem declension of नीलग्रीव (nī́lagrīva) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | नीलग्रीवः nī́lagrīvaḥ |
नीलग्रीवौ / नीलग्रीवा¹ nī́lagrīvau / nī́lagrīvā¹ |
नीलग्रीवाः / नीलग्रीवासः¹ nī́lagrīvāḥ / nī́lagrīvāsaḥ¹ |
| Vocative | नीलग्रीव nī́lagrīva |
नीलग्रीवौ / नीलग्रीवा¹ nī́lagrīvau / nī́lagrīvā¹ |
नीलग्रीवाः / नीलग्रीवासः¹ nī́lagrīvāḥ / nī́lagrīvāsaḥ¹ |
| Accusative | नीलग्रीवम् nī́lagrīvam |
नीलग्रीवौ / नीलग्रीवा¹ nī́lagrīvau / nī́lagrīvā¹ |
नीलग्रीवान् nī́lagrīvān |
| Instrumental | नीलग्रीवेण nī́lagrīveṇa |
नीलग्रीवाभ्याम् nī́lagrīvābhyām |
नीलग्रीवैः / नीलग्रीवेभिः¹ nī́lagrīvaiḥ / nī́lagrīvebhiḥ¹ |
| Dative | नीलग्रीवाय nī́lagrīvāya |
नीलग्रीवाभ्याम् nī́lagrīvābhyām |
नीलग्रीवेभ्यः nī́lagrīvebhyaḥ |
| Ablative | नीलग्रीवात् nī́lagrīvāt |
नीलग्रीवाभ्याम् nī́lagrīvābhyām |
नीलग्रीवेभ्यः nī́lagrīvebhyaḥ |
| Genitive | नीलग्रीवस्य nī́lagrīvasya |
नीलग्रीवयोः nī́lagrīvayoḥ |
नीलग्रीवाणाम् nī́lagrīvāṇām |
| Locative | नीलग्रीवे nī́lagrīve |
नीलग्रीवयोः nī́lagrīvayoḥ |
नीलग्रीवेषु nī́lagrīveṣu |
| Notes |
| ||
| Feminine ā-stem declension of नीलग्रीवा (nī́lagrīvā) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | नीलग्रीवा nī́lagrīvā |
नीलग्रीवे nī́lagrīve |
नीलग्रीवाः nī́lagrīvāḥ |
| Vocative | नीलग्रीवे nī́lagrīve |
नीलग्रीवे nī́lagrīve |
नीलग्रीवाः nī́lagrīvāḥ |
| Accusative | नीलग्रीवाम् nī́lagrīvām |
नीलग्रीवे nī́lagrīve |
नीलग्रीवाः nī́lagrīvāḥ |
| Instrumental | नीलग्रीवया / नीलग्रीवा¹ nī́lagrīvayā / nī́lagrīvā¹ |
नीलग्रीवाभ्याम् nī́lagrīvābhyām |
नीलग्रीवाभिः nī́lagrīvābhiḥ |
| Dative | नीलग्रीवायै nī́lagrīvāyai |
नीलग्रीवाभ्याम् nī́lagrīvābhyām |
नीलग्रीवाभ्यः nī́lagrīvābhyaḥ |
| Ablative | नीलग्रीवायाः / नीलग्रीवायै² nī́lagrīvāyāḥ / nī́lagrīvāyai² |
नीलग्रीवाभ्याम् nī́lagrīvābhyām |
नीलग्रीवाभ्यः nī́lagrīvābhyaḥ |
| Genitive | नीलग्रीवायाः / नीलग्रीवायै² nī́lagrīvāyāḥ / nī́lagrīvāyai² |
नीलग्रीवयोः nī́lagrīvayoḥ |
नीलग्रीवाणाम् nī́lagrīvāṇām |
| Locative | नीलग्रीवायाम् nī́lagrīvāyām |
नीलग्रीवयोः nī́lagrīvayoḥ |
नीलग्रीवासु nī́lagrīvāsu |
| Notes |
| ||
| Neuter a-stem declension of नीलग्रीव (nī́lagrīva) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | नीलग्रीवम् nī́lagrīvam |
नीलग्रीवे nī́lagrīve |
नीलग्रीवाणि / नीलग्रीवा¹ nī́lagrīvāṇi / nī́lagrīvā¹ |
| Vocative | नीलग्रीव nī́lagrīva |
नीलग्रीवे nī́lagrīve |
नीलग्रीवाणि / नीलग्रीवा¹ nī́lagrīvāṇi / nī́lagrīvā¹ |
| Accusative | नीलग्रीवम् nī́lagrīvam |
नीलग्रीवे nī́lagrīve |
नीलग्रीवाणि / नीलग्रीवा¹ nī́lagrīvāṇi / nī́lagrīvā¹ |
| Instrumental | नीलग्रीवेण nī́lagrīveṇa |
नीलग्रीवाभ्याम् nī́lagrīvābhyām |
नीलग्रीवैः / नीलग्रीवेभिः¹ nī́lagrīvaiḥ / nī́lagrīvebhiḥ¹ |
| Dative | नीलग्रीवाय nī́lagrīvāya |
नीलग्रीवाभ्याम् nī́lagrīvābhyām |
नीलग्रीवेभ्यः nī́lagrīvebhyaḥ |
| Ablative | नीलग्रीवात् nī́lagrīvāt |
नीलग्रीवाभ्याम् nī́lagrīvābhyām |
नीलग्रीवेभ्यः nī́lagrīvebhyaḥ |
| Genitive | नीलग्रीवस्य nī́lagrīvasya |
नीलग्रीवयोः nī́lagrīvayoḥ |
नीलग्रीवाणाम् nī́lagrīvāṇām |
| Locative | नीलग्रीवे nī́lagrīve |
नीलग्रीवयोः nī́lagrīvayoḥ |
नीलग्रीवेषु nī́lagrīveṣu |
| Notes |
| ||