नीलग्रीव
Sanskrit
[edit]Alternative scripts
[edit]Alternative scripts
- নীলগ্ৰীৱ (Assamese script)
- ᬦᬷᬮᬕ᭄ᬭᬷᬯ (Balinese script)
- নীলগ্রীব (Bengali script)
- 𑰡𑰱𑰩𑰐𑰿𑰨𑰱𑰪 (Bhaiksuki script)
- 𑀦𑀻𑀮𑀕𑁆𑀭𑀻𑀯 (Brahmi script)
- နီလဂြီဝ (Burmese script)
- નીલગ્રીવ (Gujarati script)
- ਨੀਲਗ੍ਰੀਵ (Gurmukhi script)
- 𑌨𑍀𑌲𑌗𑍍𑌰𑍀𑌵 (Grantha script)
- ꦤꦷꦭꦒꦿꦷꦮ (Javanese script)
- 𑂢𑂲𑂪𑂏𑂹𑂩𑂲𑂫 (Kaithi script)
- ನೀಲಗ್ರೀವ (Kannada script)
- នីលគ្រីវ (Khmer script)
- ນີລຄ຺ຣີວ (Lao script)
- നീലഗ്രീവ (Malayalam script)
- ᠨᡳᡳᠯᠠᡤᡵᡳᡳᠸᠠ (Manchu script)
- 𑘡𑘲𑘩𑘐𑘿𑘨𑘲𑘪 (Modi script)
- ᠨᠢᠢᠯᠠᠺᠷᠢᠢᠸᠠ᠋ (Mongolian script)
- 𑧁𑧓𑧉𑦰𑧠𑧈𑧓𑧊 (Nandinagari script)
- 𑐣𑐷𑐮𑐐𑑂𑐬𑐷𑐰 (Newa script)
- ନୀଲଗ୍ରୀଵ (Odia script)
- ꢥꢷꢭꢔ꣄ꢬꢷꢮ (Saurashtra script)
- 𑆤𑆵𑆬𑆓𑇀𑆫𑆵𑆮 (Sharada script)
- 𑖡𑖱𑖩𑖐𑖿𑖨𑖱𑖪 (Siddham script)
- නීලග්රීව (Sinhalese script)
- 𑩯𑩑𑩛𑩽𑩞 𑪙𑩼𑩑𑩛𑩾 (Soyombo script)
- 𑚝𑚯𑚥𑚌𑚶𑚤𑚯𑚦 (Takri script)
- நீலக்³ரீவ (Tamil script)
- నీలగ్రీవ (Telugu script)
- นีลคฺรีว (Thai script)
- ནཱི་ལ་གྲཱི་ཝ (Tibetan script)
- 𑒢𑒲𑒪𑒑𑓂𑒩𑒲𑒫 (Tirhuta script)
- 𑨝𑨁𑨊𑨬𑨍𑩇𑨫𑨁𑨊𑨭 (Zanabazar Square script)
Etymology
[edit]Compound of नील (nīla, “dark blie/black”) + ग्रीवा (grīvā, “neck, throat”). See also नीलकण्ठ (nīlakaṇṭha).
Pronunciation
[edit]Adjective
[edit]नीलग्रीव • (nī́lagrīva) stem
- blue necked (often applied to Rudra)
- c. 1200 BCE – 800 BCE, Kṛṣṇa-Yajurveda (Taittirīya Saṃhitā) IV.5.1.9:
- नमो॑ अस्तु॒ नील॑ग्रीवाय सहस्रा॒क्षाय॑ मी॒ढुषे॓ ।
अथो॒ ये अ॑स्य॒ सत्वा॑नो॒ऽहं तेभ्यो॑ऽकर॒न्नमः॑ ॥- Homage to the blue-necked, to the thousand-eyed, to the bountiful [Rudra].
And to those that are his warriors I have paid my homage.
- Homage to the blue-necked, to the thousand-eyed, to the bountiful [Rudra].
- नमो॑ अस्तु॒ नील॑ग्रीवाय सहस्रा॒क्षाय॑ मी॒ढुषे॓ ।
Declension
[edit]| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | नीलग्रीवः (nī́lagrīvaḥ) | नीलग्रीवौ (nī́lagrīvau) नीलग्रीवा¹ (nī́lagrīvā¹) |
नीलग्रीवाः (nī́lagrīvāḥ) नीलग्रीवासः¹ (nī́lagrīvāsaḥ¹) |
| vocative | नीलग्रीव (nī́lagrīva) | नीलग्रीवौ (nī́lagrīvau) नीलग्रीवा¹ (nī́lagrīvā¹) |
नीलग्रीवाः (nī́lagrīvāḥ) नीलग्रीवासः¹ (nī́lagrīvāsaḥ¹) |
| accusative | नीलग्रीवम् (nī́lagrīvam) | नीलग्रीवौ (nī́lagrīvau) नीलग्रीवा¹ (nī́lagrīvā¹) |
नीलग्रीवान् (nī́lagrīvān) |
| instrumental | नीलग्रीवेण (nī́lagrīveṇa) | नीलग्रीवाभ्याम् (nī́lagrīvābhyām) | नीलग्रीवैः (nī́lagrīvaiḥ) नीलग्रीवेभिः¹ (nī́lagrīvebhiḥ¹) |
| dative | नीलग्रीवाय (nī́lagrīvāya) | नीलग्रीवाभ्याम् (nī́lagrīvābhyām) | नीलग्रीवेभ्यः (nī́lagrīvebhyaḥ) |
| ablative | नीलग्रीवात् (nī́lagrīvāt) | नीलग्रीवाभ्याम् (nī́lagrīvābhyām) | नीलग्रीवेभ्यः (nī́lagrīvebhyaḥ) |
| genitive | नीलग्रीवस्य (nī́lagrīvasya) | नीलग्रीवयोः (nī́lagrīvayoḥ) | नीलग्रीवाणाम् (nī́lagrīvāṇām) |
| locative | नीलग्रीवे (nī́lagrīve) | नीलग्रीवयोः (nī́lagrīvayoḥ) | नीलग्रीवेषु (nī́lagrīveṣu) |
- ¹Vedic
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | नीलग्रीवा (nī́lagrīvā) | नीलग्रीवे (nī́lagrīve) | नीलग्रीवाः (nī́lagrīvāḥ) |
| vocative | नीलग्रीवे (nī́lagrīve) | नीलग्रीवे (nī́lagrīve) | नीलग्रीवाः (nī́lagrīvāḥ) |
| accusative | नीलग्रीवाम् (nī́lagrīvām) | नीलग्रीवे (nī́lagrīve) | नीलग्रीवाः (nī́lagrīvāḥ) |
| instrumental | नीलग्रीवया (nī́lagrīvayā) नीलग्रीवा¹ (nī́lagrīvā¹) |
नीलग्रीवाभ्याम् (nī́lagrīvābhyām) | नीलग्रीवाभिः (nī́lagrīvābhiḥ) |
| dative | नीलग्रीवायै (nī́lagrīvāyai) | नीलग्रीवाभ्याम् (nī́lagrīvābhyām) | नीलग्रीवाभ्यः (nī́lagrīvābhyaḥ) |
| ablative | नीलग्रीवायाः (nī́lagrīvāyāḥ) नीलग्रीवायै² (nī́lagrīvāyai²) |
नीलग्रीवाभ्याम् (nī́lagrīvābhyām) | नीलग्रीवाभ्यः (nī́lagrīvābhyaḥ) |
| genitive | नीलग्रीवायाः (nī́lagrīvāyāḥ) नीलग्रीवायै² (nī́lagrīvāyai²) |
नीलग्रीवयोः (nī́lagrīvayoḥ) | नीलग्रीवाणाम् (nī́lagrīvāṇām) |
| locative | नीलग्रीवायाम् (nī́lagrīvāyām) | नीलग्रीवयोः (nī́lagrīvayoḥ) | नीलग्रीवासु (nī́lagrīvāsu) |
- ¹Vedic
- ²Brāhmaṇas
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | नीलग्रीवम् (nī́lagrīvam) | नीलग्रीवे (nī́lagrīve) | नीलग्रीवाणि (nī́lagrīvāṇi) नीलग्रीवा¹ (nī́lagrīvā¹) |
| vocative | नीलग्रीव (nī́lagrīva) | नीलग्रीवे (nī́lagrīve) | नीलग्रीवाणि (nī́lagrīvāṇi) नीलग्रीवा¹ (nī́lagrīvā¹) |
| accusative | नीलग्रीवम् (nī́lagrīvam) | नीलग्रीवे (nī́lagrīve) | नीलग्रीवाणि (nī́lagrīvāṇi) नीलग्रीवा¹ (nī́lagrīvā¹) |
| instrumental | नीलग्रीवेण (nī́lagrīveṇa) | नीलग्रीवाभ्याम् (nī́lagrīvābhyām) | नीलग्रीवैः (nī́lagrīvaiḥ) नीलग्रीवेभिः¹ (nī́lagrīvebhiḥ¹) |
| dative | नीलग्रीवाय (nī́lagrīvāya) | नीलग्रीवाभ्याम् (nī́lagrīvābhyām) | नीलग्रीवेभ्यः (nī́lagrīvebhyaḥ) |
| ablative | नीलग्रीवात् (nī́lagrīvāt) | नीलग्रीवाभ्याम् (nī́lagrīvābhyām) | नीलग्रीवेभ्यः (nī́lagrīvebhyaḥ) |
| genitive | नीलग्रीवस्य (nī́lagrīvasya) | नीलग्रीवयोः (nī́lagrīvayoḥ) | नीलग्रीवाणाम् (nī́lagrīvāṇām) |
| locative | नीलग्रीवे (nī́lagrīve) | नीलग्रीवयोः (nī́lagrīvayoḥ) | नीलग्रीवेषु (nī́lagrīveṣu) |
- ¹Vedic