Jump to content

नारायण

From Wiktionary, the free dictionary

Hindi

[edit]

Etymology

[edit]

Borrowed from Sanskrit नारायण (nārāyaṇa).

Pronunciation

[edit]
  • (Delhi) IPA(key): /nɑː.ɾɑː.jəɳ/, [näː.ɾäː.jɐ̃ɳ]

Proper noun

[edit]

नारायण (nārāyaṇm

  1. (Hinduism) Narayana, the god Vishnu
    हे नारायणhe nārāyaṇO Narayana!

Declension

[edit]

Sanskrit

[edit]

Alternative scripts

[edit]

Etymology

[edit]

Vṛddhi derivative of नर (nara, the primeval Man or eternal Spirit) + अयन (ayana).

Pronunciation

[edit]

Proper noun

[edit]

नारायण (Nārāyaṇá) stemm

  1. the son of the original Man; an epithet of Vishnu or Krishna - Narayana
  2. the purusha-hymn
  3. (as a synonym of Vishnu) Name of the 2nd month
  4. a mystical name of the letter 'ā'
  5. in classical literature, the name of several men and commentators

Declension

[edit]
Masculine a-stem declension of नारायण (nārāyaṇá)
Singular Dual Plural
Nominative नारायणः
nārāyaṇáḥ
नारायणौ / नारायणा¹
nārāyaṇaú / nārāyaṇā́¹
नारायणाः / नारायणासः¹
nārāyaṇā́ḥ / nārāyaṇā́saḥ¹
Vocative नारायण
nā́rāyaṇa
नारायणौ / नारायणा¹
nā́rāyaṇau / nā́rāyaṇā¹
नारायणाः / नारायणासः¹
nā́rāyaṇāḥ / nā́rāyaṇāsaḥ¹
Accusative नारायणम्
nārāyaṇám
नारायणौ / नारायणा¹
nārāyaṇaú / nārāyaṇā́¹
नारायणान्
nārāyaṇā́n
Instrumental नारायणेन
nārāyaṇéna
नारायणाभ्याम्
nārāyaṇā́bhyām
नारायणैः / नारायणेभिः¹
nārāyaṇaíḥ / nārāyaṇébhiḥ¹
Dative नारायणाय
nārāyaṇā́ya
नारायणाभ्याम्
nārāyaṇā́bhyām
नारायणेभ्यः
nārāyaṇébhyaḥ
Ablative नारायणात्
nārāyaṇā́t
नारायणाभ्याम्
nārāyaṇā́bhyām
नारायणेभ्यः
nārāyaṇébhyaḥ
Genitive नारायणस्य
nārāyaṇásya
नारायणयोः
nārāyaṇáyoḥ
नारायणानाम्
nārāyaṇā́nām
Locative नारायणे
nārāyaṇé
नारायणयोः
nārāyaṇáyoḥ
नारायणेषु
nārāyaṇéṣu
Notes
  • ¹Vedic

Descendants

[edit]

Noun

[edit]

नारायण (nārāyaṇa) stemn

  1. name of the ground on the banks of the Ganges for a distance of 4 cubits from the water
  2. a particular medicinal powder
  3. a medical oil expressed from various plants

Declension

[edit]
Neuter a-stem declension of नारायण (nārāyaṇa)
Singular Dual Plural
Nominative नारायणम्
nārāyaṇam
नारायणे
nārāyaṇe
नारायणानि / नारायणा¹
nārāyaṇāni / nārāyaṇā¹
Vocative नारायण
nārāyaṇa
नारायणे
nārāyaṇe
नारायणानि / नारायणा¹
nārāyaṇāni / nārāyaṇā¹
Accusative नारायणम्
nārāyaṇam
नारायणे
nārāyaṇe
नारायणानि / नारायणा¹
nārāyaṇāni / nārāyaṇā¹
Instrumental नारायणेन
nārāyaṇena
नारायणाभ्याम्
nārāyaṇābhyām
नारायणैः / नारायणेभिः¹
nārāyaṇaiḥ / nārāyaṇebhiḥ¹
Dative नारायणाय
nārāyaṇāya
नारायणाभ्याम्
nārāyaṇābhyām
नारायणेभ्यः
nārāyaṇebhyaḥ
Ablative नारायणात्
nārāyaṇāt
नारायणाभ्याम्
nārāyaṇābhyām
नारायणेभ्यः
nārāyaṇebhyaḥ
Genitive नारायणस्य
nārāyaṇasya
नारायणयोः
nārāyaṇayoḥ
नारायणानाम्
nārāyaṇānām
Locative नारायणे
nārāyaṇe
नारायणयोः
nārāyaṇayoḥ
नारायणेषु
nārāyaṇeṣu
Notes
  • ¹Vedic

Adjective

[edit]

नारायण (nārāyaṇa) stem

  1. of or pertaining to Narayana or Krishna

Declension

[edit]
Masculine a-stem declension of नारायण (nārāyaṇa)
Singular Dual Plural
Nominative नारायणः
nārāyaṇaḥ
नारायणौ / नारायणा¹
nārāyaṇau / nārāyaṇā¹
नारायणाः / नारायणासः¹
nārāyaṇāḥ / nārāyaṇāsaḥ¹
Vocative नारायण
nārāyaṇa
नारायणौ / नारायणा¹
nārāyaṇau / nārāyaṇā¹
नारायणाः / नारायणासः¹
nārāyaṇāḥ / nārāyaṇāsaḥ¹
Accusative नारायणम्
nārāyaṇam
नारायणौ / नारायणा¹
nārāyaṇau / nārāyaṇā¹
नारायणान्
nārāyaṇān
Instrumental नारायणेन
nārāyaṇena
नारायणाभ्याम्
nārāyaṇābhyām
नारायणैः / नारायणेभिः¹
nārāyaṇaiḥ / nārāyaṇebhiḥ¹
Dative नारायणाय
nārāyaṇāya
नारायणाभ्याम्
nārāyaṇābhyām
नारायणेभ्यः
nārāyaṇebhyaḥ
Ablative नारायणात्
nārāyaṇāt
नारायणाभ्याम्
nārāyaṇābhyām
नारायणेभ्यः
nārāyaṇebhyaḥ
Genitive नारायणस्य
nārāyaṇasya
नारायणयोः
nārāyaṇayoḥ
नारायणानाम्
nārāyaṇānām
Locative नारायणे
nārāyaṇe
नारायणयोः
nārāyaṇayoḥ
नारायणेषु
nārāyaṇeṣu
Notes
  • ¹Vedic
Feminine ī-stem declension of नारायणी (nārāyaṇī)
Singular Dual Plural
Nominative नारायणी
nārāyaṇī
नारायण्यौ / नारायणी¹
nārāyaṇyau / nārāyaṇī¹
नारायण्यः / नारायणीः¹
nārāyaṇyaḥ / nārāyaṇīḥ¹
Vocative नारायणि
nārāyaṇi
नारायण्यौ / नारायणी¹
nārāyaṇyau / nārāyaṇī¹
नारायण्यः / नारायणीः¹
nārāyaṇyaḥ / nārāyaṇīḥ¹
Accusative नारायणीम्
nārāyaṇīm
नारायण्यौ / नारायणी¹
nārāyaṇyau / nārāyaṇī¹
नारायणीः
nārāyaṇīḥ
Instrumental नारायण्या
nārāyaṇyā
नारायणीभ्याम्
nārāyaṇībhyām
नारायणीभिः
nārāyaṇībhiḥ
Dative नारायण्यै
nārāyaṇyai
नारायणीभ्याम्
nārāyaṇībhyām
नारायणीभ्यः
nārāyaṇībhyaḥ
Ablative नारायण्याः / नारायण्यै²
nārāyaṇyāḥ / nārāyaṇyai²
नारायणीभ्याम्
nārāyaṇībhyām
नारायणीभ्यः
nārāyaṇībhyaḥ
Genitive नारायण्याः / नारायण्यै²
nārāyaṇyāḥ / nārāyaṇyai²
नारायण्योः
nārāyaṇyoḥ
नारायणीनाम्
nārāyaṇīnām
Locative नारायण्याम्
nārāyaṇyām
नारायण्योः
nārāyaṇyoḥ
नारायणीषु
nārāyaṇīṣu
Notes
  • ¹Vedic
  • ²Brāhmaṇas
Neuter a-stem declension of नारायण (nārāyaṇa)
Singular Dual Plural
Nominative नारायणम्
nārāyaṇam
नारायणे
nārāyaṇe
नारायणानि / नारायणा¹
nārāyaṇāni / nārāyaṇā¹
Vocative नारायण
nārāyaṇa
नारायणे
nārāyaṇe
नारायणानि / नारायणा¹
nārāyaṇāni / nārāyaṇā¹
Accusative नारायणम्
nārāyaṇam
नारायणे
nārāyaṇe
नारायणानि / नारायणा¹
nārāyaṇāni / nārāyaṇā¹
Instrumental नारायणेन
nārāyaṇena
नारायणाभ्याम्
nārāyaṇābhyām
नारायणैः / नारायणेभिः¹
nārāyaṇaiḥ / nārāyaṇebhiḥ¹
Dative नारायणाय
nārāyaṇāya
नारायणाभ्याम्
nārāyaṇābhyām
नारायणेभ्यः
nārāyaṇebhyaḥ
Ablative नारायणात्
nārāyaṇāt
नारायणाभ्याम्
nārāyaṇābhyām
नारायणेभ्यः
nārāyaṇebhyaḥ
Genitive नारायणस्य
nārāyaṇasya
नारायणयोः
nārāyaṇayoḥ
नारायणानाम्
nārāyaṇānām
Locative नारायणे
nārāyaṇe
नारायणयोः
nārāyaṇayoḥ
नारायणेषु
nārāyaṇeṣu
Notes
  • ¹Vedic

References

[edit]