नलद

Sanskrit

Alternative forms

• नरद (nálada)

Alternative scripts

Alternative scripts

• নলদ (Assamese script)
• ᬦᬮᬤ (Balinese script)
• নলদ (Bengali script)
• 𑰡𑰩𑰟 (Bhaiksuki script)
• 𑀦𑀮𑀤 (Brahmi script)
• နလဒ (Burmese script)
• નલદ (Gujarati script)
• ਨਲਦ (Gurmukhi script)
• 𑌨𑌲𑌦 (Grantha script)
• ꦤꦭꦢ (Javanese script)
• 𑂢𑂪𑂠 (Kaithi script)
• ನಲದ (Kannada script)
• នលទ (Khmer script)
• ນລທ (Lao script)
• നലദ (Malayalam script)
• ᠨᠠᠯᠠᡩᠠ (Manchu script)
• 𑘡𑘩𑘟 (Modi script)
• ᠨᠠᠯᠠᢑᠠ᠋ (Mongolian script)
• 𑧁𑧉𑦿 (Nandinagari script)
• 𑐣𑐮𑐡 (Newa script)
• ନଲଦ (Odia script)
• ꢥꢭꢣ (Saurashtra script)
• 𑆤𑆬𑆢 (Sharada script)
• 𑖡𑖩𑖟 (Siddham script)
• නලද (Sinhalese script)
• 𑩯𑩽𑩭 (Soyombo script)
• 𑚝𑚥𑚛 (Takri script)
• நலத³ (Tamil script)
• నలద (Telugu script)
• นลท (Thai script)
• ན་ལ་ད (Tibetan script)
• 𑒢𑒪𑒠 (Tirhuta script)
• 𑨝𑨬𑨛 (Zanabazar Square script)

Etymology

Of uncertain origin, though perhaps a derivative of नड (naḍá, “reed, hollow stalk”), probably via an intermediate नाल (nāla, “tube, vein; made of reeds”), owing to the plant's stalk-like structure.

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /nɐ́.lɐ.dɐ/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ˈn̪ɐ.l̪ɐ.d̪ɐ/

Noun

नलद • (nálada) stem, m or n

1. Nardostachys jatamansi, Indian spikenard (AV., Suśr. etc.)
2. root of Chrysopogon zizanioides, formerly Andropogon muricatus (Naish.)
3. (only in neuter) the blossom of Hibiscus rosa-sinensis (L.)
4. (only in neuter) the honey or nectar of a flower (L.)

Declension

Masculine a-stem declension of नलद
Nom. sg.	नलदः (naladaḥ)
Gen. sg.	नलदस्य (naladasya)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	नलदः (naladaḥ)	नलदौ (naladau)	नलदाः (naladāḥ)
Vocative	नलद (nalada)	नलदौ (naladau)	नलदाः (naladāḥ)
Accusative	नलदम् (naladam)	नलदौ (naladau)	नलदान् (naladān)
Instrumental	नलदेन (naladena)	नलदाभ्याम् (naladābhyām)	नलदैः (naladaiḥ)
Dative	नलदाय (naladāya)	नलदाभ्याम् (naladābhyām)	नलदेभ्यः (naladebhyaḥ)
Ablative	नलदात् (naladāt)	नलदाभ्याम् (naladābhyām)	नलदेभ्यः (naladebhyaḥ)
Genitive	नलदस्य (naladasya)	नलदयोः (naladayoḥ)	नलदानाम् (naladānām)
Locative	नलदे (nalade)	नलदयोः (naladayoḥ)	नलदेषु (naladeṣu)

Neuter a-stem declension of नलद
Nom. sg.	नलदम् (naladam)
Gen. sg.	नलदस्य (naladasya)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	नलदम् (naladam)	नलदे (nalade)	नलदानि (naladāni)
Vocative	नलद (nalada)	नलदे (nalade)	नलदानि (naladāni)
Accusative	नलदम् (naladam)	नलदे (nalade)	नलदानि (naladāni)
Instrumental	नलदेन (naladena)	नलदाभ्याम् (naladābhyām)	नलदैः (naladaiḥ)
Dative	नलदाय (naladāya)	नलदाभ्याम् (naladābhyām)	नलदेभ्यः (naladebhyaḥ)
Ablative	नलदात् (naladāt)	नलदाभ्याम् (naladābhyām)	नलदेभ्यः (naladebhyaḥ)
Genitive	नलदस्य (naladasya)	नलदयोः (naladayoḥ)	नलदानाम् (naladānām)
Locative	नलदे (nalade)	नलदयोः (naladayoḥ)	नलदेषु (naladeṣu)

Descendants

• → Phoenician: (via an uncertain intermediary; a reverse (Semitic-to-Sanskrit) loan has also been suggested)
  • → Ancient Greek: νάρδος (nárdos)
    • Greek: νάρδος (nárdos)
    • → Gothic: 𐌽𐌰𐍂𐌳𐌿𐍃 (nardus) (possibly via Latin)
    • → Latin: nardus
      • → Catalan: nard
      • Italian: nardo
      • → Middle Dutch: nardus
        • Dutch: nardus
      • Old French: narde
        • French: nard
        • → Middle Dutch: narde
        • → Middle English: narde
          • English: nard
      • Romanian: nard
      • Spanish: nardo
    • → Old Armenian: նարդոս (nardos)
    • → Old Georgian: ნარდი (nardi), ნარდიონი (nardioni), ლარდიონი (lardioni)
      • Georgian: ნარდი (nardi)
    • → Old East Slavic: нардъ (nardŭ)
      • Russian: нард (nard)
    • → Serbo-Croatian: на̏рд, nȁrd

Adjective

नलद • (nálada)

1. bringing near king Nala (Naish.)

Declension

Masculine a-stem declension of नलद
Nom. sg.	नलदः (naladaḥ)
Gen. sg.	नलदस्य (naladasya)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	नलदः (naladaḥ)	नलदौ (naladau)	नलदाः (naladāḥ)
Vocative	नलद (nalada)	नलदौ (naladau)	नलदाः (naladāḥ)
Accusative	नलदम् (naladam)	नलदौ (naladau)	नलदान् (naladān)
Instrumental	नलदेन (naladena)	नलदाभ्याम् (naladābhyām)	नलदैः (naladaiḥ)
Dative	नलदाय (naladāya)	नलदाभ्याम् (naladābhyām)	नलदेभ्यः (naladebhyaḥ)
Ablative	नलदात् (naladāt)	नलदाभ्याम् (naladābhyām)	नलदेभ्यः (naladebhyaḥ)
Genitive	नलदस्य (naladasya)	नलदयोः (naladayoḥ)	नलदानाम् (naladānām)
Locative	नलदे (nalade)	नलदयोः (naladayoḥ)	नलदेषु (naladeṣu)

Feminine ā-stem declension of नलद
Nom. sg.	नलदा (naladā)
Gen. sg.	नलदायाः (naladāyāḥ)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	नलदा (naladā)	नलदे (nalade)	नलदाः (naladāḥ)
Vocative	नलदे (nalade)	नलदे (nalade)	नलदाः (naladāḥ)
Accusative	नलदाम् (naladām)	नलदे (nalade)	नलदाः (naladāḥ)
Instrumental	नलदया (naladayā)	नलदाभ्याम् (naladābhyām)	नलदाभिः (naladābhiḥ)
Dative	नलदायै (naladāyai)	नलदाभ्याम् (naladābhyām)	नलदाभ्यः (naladābhyaḥ)
Ablative	नलदायाः (naladāyāḥ)	नलदाभ्याम् (naladābhyām)	नलदाभ्यः (naladābhyaḥ)
Genitive	नलदायाः (naladāyāḥ)	नलदयोः (naladayoḥ)	नलदानाम् (naladānām)
Locative	नलदायाम् (naladāyām)	नलदयोः (naladayoḥ)	नलदासु (naladāsu)

Neuter a-stem declension of नलद
Nom. sg.	नलदम् (naladam)
Gen. sg.	नलदस्य (naladasya)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	नलदम् (naladam)	नलदे (nalade)	नलदानि (naladāni)
Vocative	नलद (nalada)	नलदे (nalade)	नलदानि (naladāni)
Accusative	नलदम् (naladam)	नलदे (nalade)	नलदानि (naladāni)
Instrumental	नलदेन (naladena)	नलदाभ्याम् (naladābhyām)	नलदैः (naladaiḥ)
Dative	नलदाय (naladāya)	नलदाभ्याम् (naladābhyām)	नलदेभ्यः (naladebhyaḥ)
Ablative	नलदात् (naladāt)	नलदाभ्याम् (naladābhyām)	नलदेभ्यः (naladebhyaḥ)
Genitive	नलदस्य (naladasya)	नलदयोः (naladayoḥ)	नलदानाम् (naladānām)
Locative	नलदे (nalade)	नलदयोः (naladayoḥ)	नलदेषु (naladeṣu)

Further reading

• Monier Williams (1899) “नलद”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 0530/2.
• R. E. Asher, Vadasery Iyemperumal Subramoniam (1971): Proceedings, Volume 1