नर्तयति

Sanskrit

Etymology

From the root नृत् (nṛt) +‎ -अयति (-ayati).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /nɐɾ.tɐ.jɐ.ti/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ˈn̪ɐɾ.t̪ɐ.jɐ.t̪i/

Verb

नर्तयति • (nartayati) third-singular indicative (class 10, type P, causative, root नृत्)

1. to cause to dance
2. to cause to move about

Conjugation

Forms of Sanskrit verbs are numerous and complicated. The following conjugation shows only a subset of all forms and should be treated as a guide.

Nonfinite Forms: नर्तयितुम् (nartáyitum)
	Undeclinable
Infinitive	नर्तयितुम् nartáyitum
Gerund	नर्तयित्वा nartayitvā́
	Participles
Masculine/Neuter Gerundive	नर्तयितव्य / नर्तनीय nartayitavyà / nartanī́ya
Feminine Gerundive	नर्तयितव्या / नर्तनीया nartayitavyā̀ / nartanī́yā
Masculine/Neuter Past Passive Participle	नर्तित nartitá
Feminine Past Passive Participle	नर्तिता nartitā́
Masculine/Neuter Past Active Participle	नर्तितवत् nartitávat
Feminine Past Active Participle	नर्तितवती nartitávatī

Present: नर्तयति (nartáyati), नर्तयते (nartáyate)
	Active			Mediopassive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Indicative
Third	नर्तयति nartáyati	नर्तयतः nartáyataḥ	नर्तयन्ति nartáyanti	नर्तयते nartáyate	नर्तयेते nartáyete	नर्तयन्ते nartáyante
Second	नर्तयसि nartáyasi	नर्तयथः nartáyathaḥ	नर्तयथ nartáyatha	नर्तयसे nartáyase	नर्तयेथे nartáyethe	नर्तयध्वे nartáyadhve
First	नर्तयामि nartáyāmi	नर्तयावः nartáyāvaḥ	नर्तयामः / नर्तयामसि¹ nartáyāmaḥ / nartáyāmasi¹	नर्तये nartáye	नर्तयावहे nartáyāvahe	नर्तयामहे nartáyāmahe
Imperative
Third	नर्तयतु nartáyatu	नर्तयताम् nartáyatām	नर्तयन्तु nartáyantu	नर्तयताम् nartáyatām	नर्तयेताम् nartáyetām	नर्तयन्ताम् nartáyantām
Second	नर्तय nartáya	नर्तयतम् nartáyatam	नर्तयत nartáyata	नर्तयस्व nartáyasva	नर्तयेथाम् nartáyethām	नर्तयध्वम् nartáyadhvam
First	नर्तयानि nartáyāni	नर्तयाव nartáyāva	नर्तयाम nartáyāma	नर्तयै nartáyai	नर्तयावहै nartáyāvahai	नर्तयामहै nartáyāmahai
Optative/Potential
Third	नर्तयेत् nartáyet	नर्तयेताम् nartáyetām	नर्तयेयुः nartáyeyuḥ	नर्तयेत nartáyeta	नर्तयेयाताम् nartáyeyātām	नर्तयेरन् nartáyeran
Second	नर्तयेः nartáyeḥ	नर्तयेतम् nartáyetam	नर्तयेत nartáyeta	नर्तयेथाः nartáyethāḥ	नर्तयेयाथाम् nartáyeyāthām	नर्तयेध्वम् nartáyedhvam
First	नर्तयेयम् nartáyeyam	नर्तयेव nartáyeva	नर्तयेम nartáyema	नर्तयेय nartáyeya	नर्तयेवहि nartáyevahi	नर्तयेमहि nartáyemahi
Subjunctive
Third	नर्तयात् / नर्तयाति nartáyāt / nartáyāti	नर्तयातः nartáyātaḥ	नर्तयान् nartáyān	नर्तयाते / नर्तयातै nartáyāte / nartáyātai	नर्तयैते nartáyaite	नर्तयन्त / नर्तयान्तै nartáyanta / nartáyāntai
Second	नर्तयाः / नर्तयासि nartáyāḥ / nartáyāsi	नर्तयाथः nartáyāthaḥ	नर्तयाथ nartáyātha	नर्तयासे / नर्तयासै nartáyāse / nartáyāsai	नर्तयैथे nartáyaithe	नर्तयाध्वै nartáyādhvai
First	नर्तयानि nartáyāni	नर्तयाव nartáyāva	नर्तयाम nartáyāma	नर्तयै nartáyai	नर्तयावहै nartáyāvahai	नर्तयामहै nartáyāmahai
Participles
	नर्तयत् nartáyat			नर्तयमान / नर्तयान² nartáyamāna / nartayāna²
Notes	The subjunctive is only used in Vedic Sanskrit. ¹Vedic ²Later Sanskrit

Imperfect: अनर्तयत् (ánartayat), अनर्तयत (ánartayata)
	Active			Mediopassive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Indicative
Third	अनर्तयत् ánartayat	अनर्तयताम् ánartayatām	अनर्तयन् ánartayan	अनर्तयत ánartayata	अनर्तयेताम् ánartayetām	अनर्तयन्त ánartayanta
Second	अनर्तयः ánartayaḥ	अनर्तयतम् ánartayatam	अनर्तयत ánartayata	अनर्तयथाः ánartayathāḥ	अनर्तयेथाम् ánartayethām	अनर्तयध्वम् ánartayadhvam
First	अनर्तयम् ánartayam	अनर्तयाव ánartayāva	अनर्तयाम ánartayāma	अनर्तये ánartaye	अनर्तयावहि ánartayāvahi	अनर्तयामहि ánartayāmahi

Future: नर्तयिष्यति (nartayiṣyáti), नर्तयिष्यते (nartayiṣyáte)
	Active			Mediopassive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Indicative
Third	नर्तयिष्यति nartayiṣyáti	नर्तयिष्यतः nartayiṣyátaḥ	नर्तयिष्यन्ति nartayiṣyánti	नर्तयिष्यते nartayiṣyáte	नर्तयिष्येते nartayiṣyéte	नर्तयिष्यन्ते nartayiṣyánte
Second	नर्तयिष्यसि nartayiṣyási	नर्तयिष्यथः nartayiṣyáthaḥ	नर्तयिष्यथ nartayiṣyátha	नर्तयिष्यसे nartayiṣyáse	नर्तयिष्येथे nartayiṣyéthe	नर्तयिष्यध्वे nartayiṣyádhve
First	नर्तयिष्यामि nartayiṣyā́mi	नर्तयिष्यावः nartayiṣyā́vaḥ	नर्तयिष्यामः / नर्तयिष्यामसि¹ nartayiṣyā́maḥ / nartayiṣyā́masi¹	नर्तयिष्ये nartayiṣyé	नर्तयिष्यावहे nartayiṣyā́vahe	नर्तयिष्यामहे nartayiṣyā́mahe
Participles
	नर्तयिष्यत् nartayiṣyát			नर्तयिष्यमाण nartayiṣyámāṇa
Notes	¹Vedic

Conditional: अनर्तयिष्यत् (ánartayiṣyat), अनर्तयिष्यत (ánartayiṣyata)
	Active			Mediopassive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Indicative
Third	अनर्तयिष्यत् ánartayiṣyat	अनर्तयिष्यताम् ánartayiṣyatām	अनर्तयिष्यन् ánartayiṣyan	अनर्तयिष्यत ánartayiṣyata	अनर्तयिष्येताम् ánartayiṣyetām	अनर्तयिष्यन्त ánartayiṣyanta
Second	अनर्तयिष्यः ánartayiṣyaḥ	अनर्तयिष्यतम् ánartayiṣyatam	अनर्तयिष्यत ánartayiṣyata	अनर्तयिष्यथाः ánartayiṣyathāḥ	अनर्तयिष्येथाम् ánartayiṣyethām	अनर्तयिष्यध्वम् ánartayiṣyadhvam
First	अनर्तयिष्यम् ánartayiṣyam	अनर्तयिष्याव ánartayiṣyāva	अनर्तयिष्याम ánartayiṣyāma	अनर्तयिष्ये ánartayiṣye	अनर्तयिष्यावहि ánartayiṣyāvahi	अनर्तयिष्यामहि ánartayiṣyāmahi

Benedictive/Precative: नर्त्यात् (nartyā́t) or नर्त्याः (nartyā́ḥ), नर्तयिषीष्ट (nartayiṣīṣṭá)
	Active			Mediopassive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Optative/Potential
Third	नर्त्यात् / नर्त्याः¹ nartyā́t / nartyā́ḥ¹	नर्त्यास्ताम् nartyā́stām	नर्त्यासुः nartyā́suḥ	नर्तयिषीष्ट nartayiṣīṣṭá	नर्तयिषीयास्ताम्² nartayiṣīyā́stām²	नर्तयिषीरन् nartayiṣīrán
Second	नर्त्याः nartyā́ḥ	नर्त्यास्तम् nartyā́stam	नर्त्यास्त nartyā́sta	नर्तयिषीष्ठाः nartayiṣīṣṭhā́ḥ	नर्तयिषीयास्थाम्² nartayiṣīyā́sthām²	नर्तयिषीढ्वम् nartayiṣīḍhvám
First	नर्त्यासम् nartyā́sam	नर्त्यास्व nartyā́sva	नर्त्यास्म nartyā́sma	नर्तयिषीय nartayiṣīyá	नर्तयिषीवहि nartayiṣīváhi	नर्तयिषीमहि nartayiṣīmáhi
Notes	¹Vedic ²Uncertain

Perfect: नर्तयामास (nartayā́mā́sa) or नर्तयांचकार (nartayā́ṃcakā́ra), नर्तयांचक्रे (nartayā́ṃcakré)
	Active			Mediopassive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Indicative
Third	नर्तयामास / नर्तयांचकार nartayā́mā́sa / nartayā́ṃcakā́ra	नर्तयामासतुः / नर्तयांचक्रतुः nartayā́māsátuḥ / nartayā́ṃcakrátuḥ	नर्तयामासुः / नर्तयांचक्रुः nartayā́māsúḥ / nartayā́ṃcakrúḥ	नर्तयांचक्रे nartayā́ṃcakré	नर्तयांचक्राते nartayā́ṃcakrā́te	नर्तयांचक्रिरे nartayā́ṃcakriré
Second	नर्तयामासिथ / नर्तयांचकर्थ nartayā́mā́sitha / nartayā́ṃcakártha	नर्तयामासथुः / नर्तयांचक्रथुः nartayā́māsáthuḥ / nartayā́ṃcakráthuḥ	नर्तयामास / नर्तयांचक्र nartayā́māsá / nartayā́ṃcakrá	नर्तयांचकृषे nartayā́ṃcakṛṣé	नर्तयांचक्राथे nartayā́ṃcakrā́the	नर्तयांचकृध्वे nartayā́ṃcakṛdhvé
First	नर्तयामास / नर्तयांचकर nartayā́mā́sa / nartayā́ṃcakára	नर्तयामासिव / नर्तयांचकृव nartayā́māsivá / nartayā́ṃcakṛvá	नर्तयामासिम / नर्तयांचकृम nartayā́māsimá / nartayā́ṃcakṛmá	नर्तयांचक्रे nartayā́ṃcakré	नर्तयांचकृवहे nartayā́ṃcakṛváhe	नर्तयांचकृमहे nartayā́ṃcakṛmáhe
Participles
	नर्तयामासिवांस् / नर्तयांचकृवांस् nartayā́māsivā́ṃs / nartayā́ṃcakṛvā́ṃs			नर्तयांचक्राण nartayā́ṃcakrāṇá