नक्ति

See also: नुक़्ता and नक्त

Sanskrit

Etymology

From Proto-Indo-Iranian *nákts, from Proto-Indo-European *nókʷts.

Cognate with Lithuanian naktis, Ancient Greek νύξ (núx), Latin nox, Russian ночь (nočʹ), Old English niht (whence English night).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /nɐ́k.ti/, [nɐ́k̚.ti]
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /n̪ɐk.t̪i/, [n̪ɐk̚.t̪i]

Noun

नक्ति • (nákti) stem, f

1. night

   Synonyms: see Thesaurus:रात्रि

   • c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 2.2.2:

     अभि त्वा नक्तीरुषसो ववाशिरेऽग्ने वत्सं न स्वसरेषु धेनवः।
     दिव इवेदरतिर्मानुषा युगा क्षपो भासि पुरुवार संयतः॥

     abhi tvā naktīruṣaso vavāśireʼgne vatsaṃ na svasareṣu dhenavaḥ.
     diva ivedaratirmānuṣā yugā kṣapo bhāsi puruvāra saṃyataḥ.

     At night and morning, Agni, have they called to thee, like milch-kine in their stalls lowing to meet their young.
     As messenger of heaven thou lightest all night long the families of men. Thou Lord of precious boons.

Declension

Feminine i-stem declension of नक्ति

	singular	dual	plural
nominative	नक्तिः (náktiḥ)	नक्ती (náktī)	नक्तयः (náktayaḥ)
vocative	नक्ते (nákte)	नक्ती (náktī)	नक्तयः (náktayaḥ)
accusative	नक्तिम् (náktim)	नक्ती (náktī)	नक्तीः (náktīḥ)
instrumental	नक्त्या (náktyā) नक्ती¹ (náktī¹)	नक्तिभ्याम् (náktibhyām)	नक्तिभिः (náktibhiḥ)
dative	नक्तये (náktaye) नक्त्यै² (náktyai²) नक्ती¹ (náktī¹)	नक्तिभ्याम् (náktibhyām)	नक्तिभ्यः (náktibhyaḥ)
ablative	नक्तेः (nákteḥ) नक्त्याः² (náktyāḥ²) नक्त्यै³ (náktyai³)	नक्तिभ्याम् (náktibhyām)	नक्तिभ्यः (náktibhyaḥ)
genitive	नक्तेः (nákteḥ) नक्त्याः² (náktyāḥ²) नक्त्यै³ (náktyai³)	नक्त्योः (náktyoḥ)	नक्तीनाम् (náktīnām)
locative	नक्तौ (náktau) नक्त्याम्² (náktyām²) नक्ता¹ (náktā¹)	नक्त्योः (náktyoḥ)	नक्तिषु (náktiṣu)

• ¹Vedic
• ²Later Sanskrit
• ³Brāhmaṇas

Related terms

• नक्त (nákta)

References

• Monier Williams (1899) “नक्ति”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 524, column 1.