धीर्य

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• ধীৰ্য (Assamese script)
• ᬥᬷᬃᬬ (Balinese script)
• ধীর্য (Bengali script)
• 𑰠𑰱𑰨𑰿𑰧 (Bhaiksuki script)
• 𑀥𑀻𑀭𑁆𑀬 (Brahmi script)
• ဓီရျ (Burmese script)
• ધીર્ય (Gujarati script)
• ਧੀਰ੍ਯ (Gurmukhi script)
• 𑌧𑍀𑌰𑍍𑌯 (Grantha script)
• ꦣꦷꦫꦾ (Javanese script)
• 𑂡𑂲𑂩𑂹𑂨 (Kaithi script)
• ಧೀರ್ಯ (Kannada script)
• ធីយ៌ (Khmer script)
• ຘີຣ຺ຍ (Lao script)
• ധീര്യ (Malayalam script)
• ᢡᡳᡳᡵᠶᠠ (Manchu script)
• 𑘠𑘲𑘨𑘿𑘧 (Modi script)
• ᢑᠾᠢᠢᠷᠶ᠎ᠠ (Mongolian script)
• 𑧀𑧓𑧈𑧠𑧇 (Nandinagari script)
• 𑐢𑐷𑐬𑑂𑐫 (Newa script)
• ଧୀର୍ଯ (Odia script)
• ꢤꢷꢬ꣄ꢫ (Saurashtra script)
• 𑆣𑆵𑆫𑇀𑆪 (Sharada script)
• 𑖠𑖱𑖨𑖿𑖧 (Siddham script)
• ධීර්‍ය (Sinhalese script)
• 𑩮𑩑𑩛𑩼 𑪙𑩻 (Soyombo script)
• 𑚜𑚯𑚤𑚶𑚣 (Takri script)
• தீ⁴ர்ய (Tamil script)
• ధీర్య (Telugu script)
• ธีรฺย (Thai script)
• དྷཱི་རྱ (Tibetan script)
• 𑒡𑒲𑒩𑓂𑒨 (Tirhuta script)
• 𑨜𑨁𑨊𑨫𑩇𑨪 (Zanabazar Square script)

Etymology 1

From धीर (dhī́ra) +‎ -य (-ya), from the root धृ (dhṛ, “to hold, to be firm, steadfast”).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /dʱíːɾ.jɐ/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /d̪ʱiːɾ.jɐ/

Adjective

धीर्य • (dhī́rya) stem

1. steady, firm, steadfast
2. resolute, brave, courageous
3. self-composed, calm
4. grave
5. (of a sound) deep, low

Declension

Masculine a-stem declension of धीर्य

	singular	dual	plural
nominative	धीर्यः (dhī́ryaḥ)	धीर्यौ (dhī́ryau) धीर्या¹ (dhī́ryā¹)	धीर्याः (dhī́ryāḥ) धीर्यासः¹ (dhī́ryāsaḥ¹)
vocative	धीर्य (dhī́rya)	धीर्यौ (dhī́ryau) धीर्या¹ (dhī́ryā¹)	धीर्याः (dhī́ryāḥ) धीर्यासः¹ (dhī́ryāsaḥ¹)
accusative	धीर्यम् (dhī́ryam)	धीर्यौ (dhī́ryau) धीर्या¹ (dhī́ryā¹)	धीर्यान् (dhī́ryān)
instrumental	धीर्येण (dhī́ryeṇa)	धीर्याभ्याम् (dhī́ryābhyām)	धीर्यैः (dhī́ryaiḥ) धीर्येभिः¹ (dhī́ryebhiḥ¹)
dative	धीर्याय (dhī́ryāya)	धीर्याभ्याम् (dhī́ryābhyām)	धीर्येभ्यः (dhī́ryebhyaḥ)
ablative	धीर्यात् (dhī́ryāt)	धीर्याभ्याम् (dhī́ryābhyām)	धीर्येभ्यः (dhī́ryebhyaḥ)
genitive	धीर्यस्य (dhī́ryasya)	धीर्ययोः (dhī́ryayoḥ)	धीर्याणाम् (dhī́ryāṇām)
locative	धीर्ये (dhī́rye)	धीर्ययोः (dhī́ryayoḥ)	धीर्येषु (dhī́ryeṣu)

• ¹Vedic

Feminine ā-stem declension of धीर्या

	singular	dual	plural
nominative	धीर्या (dhī́ryā)	धीर्ये (dhī́rye)	धीर्याः (dhī́ryāḥ)
vocative	धीर्ये (dhī́rye)	धीर्ये (dhī́rye)	धीर्याः (dhī́ryāḥ)
accusative	धीर्याम् (dhī́ryām)	धीर्ये (dhī́rye)	धीर्याः (dhī́ryāḥ)
instrumental	धीर्यया (dhī́ryayā) धीर्या¹ (dhī́ryā¹)	धीर्याभ्याम् (dhī́ryābhyām)	धीर्याभिः (dhī́ryābhiḥ)
dative	धीर्यायै (dhī́ryāyai)	धीर्याभ्याम् (dhī́ryābhyām)	धीर्याभ्यः (dhī́ryābhyaḥ)
ablative	धीर्यायाः (dhī́ryāyāḥ) धीर्यायै² (dhī́ryāyai²)	धीर्याभ्याम् (dhī́ryābhyām)	धीर्याभ्यः (dhī́ryābhyaḥ)
genitive	धीर्यायाः (dhī́ryāyāḥ) धीर्यायै² (dhī́ryāyai²)	धीर्ययोः (dhī́ryayoḥ)	धीर्याणाम् (dhī́ryāṇām)
locative	धीर्यायाम् (dhī́ryāyām)	धीर्ययोः (dhī́ryayoḥ)	धीर्यासु (dhī́ryāsu)

• ¹Vedic
• ²Brāhmaṇas

Neuter a-stem declension of धीर्य

	singular	dual	plural
nominative	धीर्यम् (dhī́ryam)	धीर्ये (dhī́rye)	धीर्याणि (dhī́ryāṇi) धीर्या¹ (dhī́ryā¹)
vocative	धीर्य (dhī́rya)	धीर्ये (dhī́rye)	धीर्याणि (dhī́ryāṇi) धीर्या¹ (dhī́ryā¹)
accusative	धीर्यम् (dhī́ryam)	धीर्ये (dhī́rye)	धीर्याणि (dhī́ryāṇi) धीर्या¹ (dhī́ryā¹)
instrumental	धीर्येण (dhī́ryeṇa)	धीर्याभ्याम् (dhī́ryābhyām)	धीर्यैः (dhī́ryaiḥ) धीर्येभिः¹ (dhī́ryebhiḥ¹)
dative	धीर्याय (dhī́ryāya)	धीर्याभ्याम् (dhī́ryābhyām)	धीर्येभ्यः (dhī́ryebhyaḥ)
ablative	धीर्यात् (dhī́ryāt)	धीर्याभ्याम् (dhī́ryābhyām)	धीर्येभ्यः (dhī́ryebhyaḥ)
genitive	धीर्यस्य (dhī́ryasya)	धीर्ययोः (dhī́ryayoḥ)	धीर्याणाम् (dhī́ryāṇām)
locative	धीर्ये (dhī́rye)	धीर्ययोः (dhī́ryayoḥ)	धीर्येषु (dhī́ryeṣu)

• ¹Vedic

Descendants

• Hindi: धीरज (dhīraj)
• Punjabi: ਧੀਰਜ (dhīraj)

Etymology 2

From धीर (dhī́ra), from the root धी (dhī, “to think, to contemplate, to reflect”).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /d̪ʱiː.ɾí.jɐ/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /d̪ʱiːɾ.jɐ/

Noun

धीर्य • (dhīryà) stem, n (metrical Vedic dhīríya)

1. intelligence, prudence
   • c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 2.27.11:

     न दक्षिणा वि चिकिते न सव्या न प्राचीनमादित्या नोत पश्चा ।
     पाक्या चिद्वसवो धीर्या चिद्युष्मानीतो अभयं ज्योतिरश्याम् ॥

     na dakṣiṇā vi cikite na savyā na prācīnamādityā nota paścā.
     pākyā cidvasavo dhīryā cidyuṣmānīto abhayaṃ jyotiraśyām.

     Neither the right nor left do I distinguish, neither the east nor the west, O Ādityas.
     Simple and guided by your wisdom, O Vasus, may I attain the light that brings no danger.

Declension

Neuter a-stem declension of धीर्य

	singular	dual	plural
nominative	धीर्यम् (dhīryàm)	धीर्ये (dhīryè)	धीर्याणि (dhīryā̀ṇi) धीर्या¹ (dhīryā̀¹)
vocative	धीर्य (dhī́rya)	धीर्ये (dhī́rye)	धीर्याणि (dhī́ryāṇi) धीर्या¹ (dhī́ryā¹)
accusative	धीर्यम् (dhīryàm)	धीर्ये (dhīryè)	धीर्याणि (dhīryā̀ṇi) धीर्या¹ (dhīryā̀¹)
instrumental	धीर्येण (dhīryèṇa)	धीर्याभ्याम् (dhīryā̀bhyām)	धीर्यैः (dhīryaìḥ) धीर्येभिः¹ (dhīryèbhiḥ¹)
dative	धीर्याय (dhīryā̀ya)	धीर्याभ्याम् (dhīryā̀bhyām)	धीर्येभ्यः (dhīryèbhyaḥ)
ablative	धीर्यात् (dhīryā̀t)	धीर्याभ्याम् (dhīryā̀bhyām)	धीर्येभ्यः (dhīryèbhyaḥ)
genitive	धीर्यस्य (dhīryàsya)	धीर्ययोः (dhīryàyoḥ)	धीर्याणाम् (dhīryā̀ṇām)
locative	धीर्ये (dhīryè)	धीर्ययोः (dhīryàyoḥ)	धीर्येषु (dhīryèṣu)

• ¹Vedic

Further reading

• Monier Williams (1899) “धीर्य”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 517, column 1.