तपन

Sanskrit

Etymology

तप् (tap) +‎ -अन (-ana).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /tɐ́.pɐ.nɐ/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ˈt̪ɐ.pɐ.n̪ɐ/

• (Vedic) IPA^(key): /tɐ.pɐ.nɐ́/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ˈt̪ɐ.pɐ.n̪ɐ/
• Hyphenation: त‧प‧न

Adjective

तपन • (tápana) stem (root तप्)

1. warming, burning, shining
2. causing pain or distress

Declension

Masculine a-stem declension of तपन (tápana)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	तपनः tápanaḥ	तपनौ / तपना¹ tápanau / tápanā¹	तपनाः / तपनासः¹ tápanāḥ / tápanāsaḥ¹
Vocative	तपन tápana	तपनौ / तपना¹ tápanau / tápanā¹	तपनाः / तपनासः¹ tápanāḥ / tápanāsaḥ¹
Accusative	तपनम् tápanam	तपनौ / तपना¹ tápanau / tápanā¹	तपनान् tápanān
Instrumental	तपनेन tápanena	तपनाभ्याम् tápanābhyām	तपनैः / तपनेभिः¹ tápanaiḥ / tápanebhiḥ¹
Dative	तपनाय tápanāya	तपनाभ्याम् tápanābhyām	तपनेभ्यः tápanebhyaḥ
Ablative	तपनात् tápanāt	तपनाभ्याम् tápanābhyām	तपनेभ्यः tápanebhyaḥ
Genitive	तपनस्य tápanasya	तपनयोः tápanayoḥ	तपनानाम् tápanānām
Locative	तपने tápane	तपनयोः tápanayoḥ	तपनेषु tápaneṣu
Notes	¹Vedic

Feminine ā-stem declension of तपना (tápanā)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	तपना tápanā	तपने tápane	तपनाः tápanāḥ
Vocative	तपने tápane	तपने tápane	तपनाः tápanāḥ
Accusative	तपनाम् tápanām	तपने tápane	तपनाः tápanāḥ
Instrumental	तपनया / तपना¹ tápanayā / tápanā¹	तपनाभ्याम् tápanābhyām	तपनाभिः tápanābhiḥ
Dative	तपनायै tápanāyai	तपनाभ्याम् tápanābhyām	तपनाभ्यः tápanābhyaḥ
Ablative	तपनायाः / तपनायै² tápanāyāḥ / tápanāyai²	तपनाभ्याम् tápanābhyām	तपनाभ्यः tápanābhyaḥ
Genitive	तपनायाः / तपनायै² tápanāyāḥ / tápanāyai²	तपनयोः tápanayoḥ	तपनानाम् tápanānām
Locative	तपनायाम् tápanāyām	तपनयोः tápanayoḥ	तपनासु tápanāsu
Notes	¹Vedic ²Brāhmaṇas

Neuter a-stem declension of तपन (tápana)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	तपनम् tápanam	तपने tápane	तपनानि / तपना¹ tápanāni / tápanā¹
Vocative	तपन tápana	तपने tápane	तपनानि / तपना¹ tápanāni / tápanā¹
Accusative	तपनम् tápanam	तपने tápane	तपनानि / तपना¹ tápanāni / tápanā¹
Instrumental	तपनेन tápanena	तपनाभ्याम् tápanābhyām	तपनैः / तपनेभिः¹ tápanaiḥ / tápanebhiḥ¹
Dative	तपनाय tápanāya	तपनाभ्याम् tápanābhyām	तपनेभ्यः tápanebhyaḥ
Ablative	तपनात् tápanāt	तपनाभ्याम् tápanābhyām	तपनेभ्यः tápanebhyaḥ
Genitive	तपनस्य tápanasya	तपनयोः tápanayoḥ	तपनानाम् tápanānām
Locative	तपने tápane	तपनयोः tápanayoḥ	तपनेषु tápaneṣu
Notes	¹Vedic

Noun

तपन • (tapaná) stem, m (root तप्)

1. the sun
2. heat
3. the hot season

Declension

Masculine a-stem declension of तपन (tápana)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	तपनः tápanaḥ	तपनौ / तपना¹ tápanau / tápanā¹	तपनाः / तपनासः¹ tápanāḥ / tápanāsaḥ¹
Vocative	तपन tápana	तपनौ / तपना¹ tápanau / tápanā¹	तपनाः / तपनासः¹ tápanāḥ / tápanāsaḥ¹
Accusative	तपनम् tápanam	तपनौ / तपना¹ tápanau / tápanā¹	तपनान् tápanān
Instrumental	तपनेन tápanena	तपनाभ्याम् tápanābhyām	तपनैः / तपनेभिः¹ tápanaiḥ / tápanebhiḥ¹
Dative	तपनाय tápanāya	तपनाभ्याम् tápanābhyām	तपनेभ्यः tápanebhyaḥ
Ablative	तपनात् tápanāt	तपनाभ्याम् tápanābhyām	तपनेभ्यः tápanebhyaḥ
Genitive	तपनस्य tápanasya	तपनयोः tápanayoḥ	तपनानाम् tápanānām
Locative	तपने tápane	तपनयोः tápanayoḥ	तपनेषु tápaneṣu
Notes	¹Vedic

Noun

तपन • (tapaná) stem, n (root तप्)

1. the being hot, burning, heat
2. pining, grieving, mental distress

Declension

Neuter a-stem declension of तपन (tápana)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	तपनम् tápanam	तपने tápane	तपनानि / तपना¹ tápanāni / tápanā¹
Vocative	तपन tápana	तपने tápane	तपनानि / तपना¹ tápanāni / tápanā¹
Accusative	तपनम् tápanam	तपने tápane	तपनानि / तपना¹ tápanāni / tápanā¹
Instrumental	तपनेन tápanena	तपनाभ्याम् tápanābhyām	तपनैः / तपनेभिः¹ tápanaiḥ / tápanebhiḥ¹
Dative	तपनाय tápanāya	तपनाभ्याम् tápanābhyām	तपनेभ्यः tápanebhyaḥ
Ablative	तपनात् tápanāt	तपनाभ्याम् tápanābhyām	तपनेभ्यः tápanebhyaḥ
Genitive	तपनस्य tápanasya	तपनयोः tápanayoḥ	तपनानाम् tápanānām
Locative	तपने tápane	तपनयोः tápanayoḥ	तपनेषु tápaneṣu
Notes	¹Vedic

Descendants

• Dardic:
  • Kashmiri: تَوِن (tavin), تَویُنُ (tavyunu)
• Pali: tapan
• Prakrit: 𑀢𑀯𑀡 (tavaṇa), 𑀢𑀯𑀡𑀸 (tavaṇā), 𑀢𑀯𑀡𑀻 (tavaṇī)
  • Central:
    • Sauraseni Prakrit:
      • Hindustani: tawanī, taunī
        • Hindi: तवनी, तौनी
        • Urdu: تَوَنِی (tavanī), تَونِی (taunī)
  • Southern:
    • Helu Prakrit:
      • Dhivehi: ތަވާ (tavā)
  • Western:
    • Sauraseni Prakrit:
      • Gujarati: તમેણ (tameṇ)

References

• Monier Williams (1899) “तपन”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 0437.
• Turner, Ralph Lilley (1969–1985) “tapana”, in A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press, page 322