गव्य
Sanskrit
[edit]Alternative scripts
[edit]Alternative scripts
- গৱ্য (Assamese script)
- ᬕᬯ᭄ᬬ (Balinese script)
- গব্য (Bengali script)
- 𑰐𑰪𑰿𑰧 (Bhaiksuki script)
- 𑀕𑀯𑁆𑀬 (Brahmi script)
- ဂဝျ (Burmese script)
- ગવ્ય (Gujarati script)
- ਗਵ੍ਯ (Gurmukhi script)
- 𑌗𑌵𑍍𑌯 (Grantha script)
- ꦒꦮꦾ (Javanese script)
- 𑂏𑂫𑂹𑂨 (Kaithi script)
- ಗವ್ಯ (Kannada script)
- គវ្យ (Khmer script)
- ຄວ຺ຍ (Lao script)
- ഗവ്യ (Malayalam script)
- ᡤᠠᠸᠶᠠ (Manchu script)
- 𑘐𑘪𑘿𑘧 (Modi script)
- ᠺᠠᠧᠶᠠ (Mongolian script)
- 𑦰𑧊𑧠𑧇 (Nandinagari script)
- 𑐐𑐰𑑂𑐫 (Newa script)
- ଗଵ୍ଯ (Odia script)
- ꢔꢮ꣄ꢫ (Saurashtra script)
- 𑆓𑆮𑇀𑆪 (Sharada script)
- 𑖐𑖪𑖿𑖧 (Siddham script)
- ගව්ය (Sinhalese script)
- 𑩞𑩾 𑪙𑩻 (Soyombo script)
- 𑚌𑚦𑚶𑚣 (Takri script)
- க³வ்ய (Tamil script)
- గవ్య (Telugu script)
- ควฺย (Thai script)
- ག་ཝྱ (Tibetan script)
- 𑒑𑒫𑓂𑒨 (Tirhuta script)
- 𑨍𑨭𑩇𑨪 (Zanabazar Square script)
Etymology
[edit]From Proto-Indo-Iranian *gáwyas (“pertaining to cattle; coming from cattle”), from Proto-Indo-European *gʷów-yo-s (“of or pertaining to cattle”), from *gʷṓws (“cow”). Cognate with Avestan 𐬔𐬀𐬊𐬌𐬌𐬀 (gaoiia, “coming from cattle, consisting of cattle”), Ancient Greek ἐννεά-βοιος (enneá-boios, “worth nine oxen”), Old Armenian կոգի (kogi, “butter”).
Pronunciation
[edit]Adjective
[edit]गव्य • (gavyá or gávya) stem
- related to cows, of or pertaining to cows or cattle
- c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 6.60.14:
- आ नो गव्येभिर् अश्व्यैर् वसव्यैर् उप गच्छतम् ।
सखायौ देवौ सख्याय शम्भुवेन्द्राग्नी ता हवामहे ॥- ā no gavyebhir aśvyair vasavyair upa gacchatam.
sakhāyau devau sakhyāya śambhuvendrāgnī tā havāmahe. - Come unto us with riches, come with wealth in terms of horses and in terms of cows.
Indra and Agni, we invoke you both, the Gods, as Friends for friendship, bringing bliss.
- ā no gavyebhir aśvyair vasavyair upa gacchatam.
- आ नो गव्येभिर् अश्व्यैर् वसव्यैर् उप गच्छतम् ।
- coming from cows (especially used to refer to milk and curds)
- consisting of cows or cattle
Declension
[edit]| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | गव्यः (gavyáḥ) | गव्यौ (gavyaú) गव्या¹ (gavyā́¹) |
गव्याः (gavyā́ḥ) गव्यासः¹ (gavyā́saḥ¹) |
| vocative | गव्य (gávya) | गव्यौ (gávyau) गव्या¹ (gávyā¹) |
गव्याः (gávyāḥ) गव्यासः¹ (gávyāsaḥ¹) |
| accusative | गव्यम् (gavyám) | गव्यौ (gavyaú) गव्या¹ (gavyā́¹) |
गव्यान् (gavyā́n) |
| instrumental | गव्येन (gavyéna) | गव्याभ्याम् (gavyā́bhyām) | गव्यैः (gavyaíḥ) गव्येभिः¹ (gavyébhiḥ¹) |
| dative | गव्याय (gavyā́ya) | गव्याभ्याम् (gavyā́bhyām) | गव्येभ्यः (gavyébhyaḥ) |
| ablative | गव्यात् (gavyā́t) | गव्याभ्याम् (gavyā́bhyām) | गव्येभ्यः (gavyébhyaḥ) |
| genitive | गव्यस्य (gavyásya) | गव्ययोः (gavyáyoḥ) | गव्यानाम् (gavyā́nām) |
| locative | गव्ये (gavyé) | गव्ययोः (gavyáyoḥ) | गव्येषु (gavyéṣu) |
- ¹Vedic
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | गव्या (gavyā́) | गव्ये (gavyé) | गव्याः (gavyā́ḥ) |
| vocative | गव्ये (gávye) | गव्ये (gávye) | गव्याः (gávyāḥ) |
| accusative | गव्याम् (gavyā́m) | गव्ये (gavyé) | गव्याः (gavyā́ḥ) |
| instrumental | गव्यया (gavyáyā) गव्या¹ (gavyā́¹) |
गव्याभ्याम् (gavyā́bhyām) | गव्याभिः (gavyā́bhiḥ) |
| dative | गव्यायै (gavyā́yai) | गव्याभ्याम् (gavyā́bhyām) | गव्याभ्यः (gavyā́bhyaḥ) |
| ablative | गव्यायाः (gavyā́yāḥ) गव्यायै² (gavyā́yai²) |
गव्याभ्याम् (gavyā́bhyām) | गव्याभ्यः (gavyā́bhyaḥ) |
| genitive | गव्यायाः (gavyā́yāḥ) गव्यायै² (gavyā́yai²) |
गव्ययोः (gavyáyoḥ) | गव्यानाम् (gavyā́nām) |
| locative | गव्यायाम् (gavyā́yām) | गव्ययोः (gavyáyoḥ) | गव्यासु (gavyā́su) |
- ¹Vedic
- ²Brāhmaṇas
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | गव्यम् (gavyám) | गव्ये (gavyé) | गव्यानि (gavyā́ni) गव्या¹ (gavyā́¹) |
| vocative | गव्य (gávya) | गव्ये (gávye) | गव्यानि (gávyāni) गव्या¹ (gávyā¹) |
| accusative | गव्यम् (gavyám) | गव्ये (gavyé) | गव्यानि (gavyā́ni) गव्या¹ (gavyā́¹) |
| instrumental | गव्येन (gavyéna) | गव्याभ्याम् (gavyā́bhyām) | गव्यैः (gavyaíḥ) गव्येभिः¹ (gavyébhiḥ¹) |
| dative | गव्याय (gavyā́ya) | गव्याभ्याम् (gavyā́bhyām) | गव्येभ्यः (gavyébhyaḥ) |
| ablative | गव्यात् (gavyā́t) | गव्याभ्याम् (gavyā́bhyām) | गव्येभ्यः (gavyébhyaḥ) |
| genitive | गव्यस्य (gavyásya) | गव्ययोः (gavyáyoḥ) | गव्यानाम् (gavyā́nām) |
| locative | गव्ये (gavyé) | गव्ययोः (gavyáyoḥ) | गव्येषु (gavyéṣu) |
- ¹Vedic
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | गव्यः (gávyaḥ) | गव्यौ (gávyau) गव्या¹ (gávyā¹) |
गव्याः (gávyāḥ) गव्यासः¹ (gávyāsaḥ¹) |
| vocative | गव्य (gávya) | गव्यौ (gávyau) गव्या¹ (gávyā¹) |
गव्याः (gávyāḥ) गव्यासः¹ (gávyāsaḥ¹) |
| accusative | गव्यम् (gávyam) | गव्यौ (gávyau) गव्या¹ (gávyā¹) |
गव्यान् (gávyān) |
| instrumental | गव्येन (gávyena) | गव्याभ्याम् (gávyābhyām) | गव्यैः (gávyaiḥ) गव्येभिः¹ (gávyebhiḥ¹) |
| dative | गव्याय (gávyāya) | गव्याभ्याम् (gávyābhyām) | गव्येभ्यः (gávyebhyaḥ) |
| ablative | गव्यात् (gávyāt) | गव्याभ्याम् (gávyābhyām) | गव्येभ्यः (gávyebhyaḥ) |
| genitive | गव्यस्य (gávyasya) | गव्ययोः (gávyayoḥ) | गव्यानाम् (gávyānām) |
| locative | गव्ये (gávye) | गव्ययोः (gávyayoḥ) | गव्येषु (gávyeṣu) |
- ¹Vedic
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | गव्या (gávyā) | गव्ये (gávye) | गव्याः (gávyāḥ) |
| vocative | गव्ये (gávye) | गव्ये (gávye) | गव्याः (gávyāḥ) |
| accusative | गव्याम् (gávyām) | गव्ये (gávye) | गव्याः (gávyāḥ) |
| instrumental | गव्यया (gávyayā) गव्या¹ (gávyā¹) |
गव्याभ्याम् (gávyābhyām) | गव्याभिः (gávyābhiḥ) |
| dative | गव्यायै (gávyāyai) | गव्याभ्याम् (gávyābhyām) | गव्याभ्यः (gávyābhyaḥ) |
| ablative | गव्यायाः (gávyāyāḥ) गव्यायै² (gávyāyai²) |
गव्याभ्याम् (gávyābhyām) | गव्याभ्यः (gávyābhyaḥ) |
| genitive | गव्यायाः (gávyāyāḥ) गव्यायै² (gávyāyai²) |
गव्ययोः (gávyayoḥ) | गव्यानाम् (gávyānām) |
| locative | गव्यायाम् (gávyāyām) | गव्ययोः (gávyayoḥ) | गव्यासु (gávyāsu) |
- ¹Vedic
- ²Brāhmaṇas
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | गव्यम् (gávyam) | गव्ये (gávye) | गव्यानि (gávyāni) गव्या¹ (gávyā¹) |
| vocative | गव्य (gávya) | गव्ये (gávye) | गव्यानि (gávyāni) गव्या¹ (gávyā¹) |
| accusative | गव्यम् (gávyam) | गव्ये (gávye) | गव्यानि (gávyāni) गव्या¹ (gávyā¹) |
| instrumental | गव्येन (gávyena) | गव्याभ्याम् (gávyābhyām) | गव्यैः (gávyaiḥ) गव्येभिः¹ (gávyebhiḥ¹) |
| dative | गव्याय (gávyāya) | गव्याभ्याम् (gávyābhyām) | गव्येभ्यः (gávyebhyaḥ) |
| ablative | गव्यात् (gávyāt) | गव्याभ्याम् (gávyābhyām) | गव्येभ्यः (gávyebhyaḥ) |
| genitive | गव्यस्य (gávyasya) | गव्ययोः (gávyayoḥ) | गव्यानाम् (gávyānām) |
| locative | गव्ये (gávye) | गव्ययोः (gávyayoḥ) | गव्येषु (gávyeṣu) |
- ¹Vedic
Noun
[edit]गव्य • (gávya) stem, n
- cattle; a herd of cows
- c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 1.140.13:
- अभी नो अग्न उक्थमिज्जुगुर्या द्यावाक्षामा सिन्धवश्च स्वगूर्ताः ।
गव्यं यव्यं यन्तो दीर्घाहेषं वरमरुण्यो वरन्त ॥- abhī no agna ukthamijjuguryā dyāvākṣāmā sindhavaśca svagūrtāḥ.
gavyaṃ yavyaṃ yanto dīrghāheṣaṃ varamaruṇyo varanta. - Welcome our laud with thine approval, Agni. May earth and heaven and freely flowing rivers
Yield us long life and food and corn and cattle, and may the red Dawns choose for us their choicest.
- abhī no agna ukthamijjuguryā dyāvākṣāmā sindhavaśca svagūrtāḥ.
- अभी नो अग्न उक्थमिज्जुगुर्या द्यावाक्षामा सिन्धवश्च स्वगूर्ताः ।
Declension
[edit]| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | गव्यम् (gávyam) | गव्ये (gávye) | गव्यानि (gávyāni) गव्या¹ (gávyā¹) |
| vocative | गव्य (gávya) | गव्ये (gávye) | गव्यानि (gávyāni) गव्या¹ (gávyā¹) |
| accusative | गव्यम् (gávyam) | गव्ये (gávye) | गव्यानि (gávyāni) गव्या¹ (gávyā¹) |
| instrumental | गव्येन (gávyena) | गव्याभ्याम् (gávyābhyām) | गव्यैः (gávyaiḥ) गव्येभिः¹ (gávyebhiḥ¹) |
| dative | गव्याय (gávyāya) | गव्याभ्याम् (gávyābhyām) | गव्येभ्यः (gávyebhyaḥ) |
| ablative | गव्यात् (gávyāt) | गव्याभ्याम् (gávyābhyām) | गव्येभ्यः (gávyebhyaḥ) |
| genitive | गव्यस्य (gávyasya) | गव्ययोः (gávyayoḥ) | गव्यानाम् (gávyānām) |
| locative | गव्ये (gávye) | गव्ययोः (gávyayoḥ) | गव्येषु (gávyeṣu) |
- ¹Vedic
Descendants
[edit]- Odia: ଗାବ (gāba, “cattle”)
Noun
[edit]गव्य • (gavyá) stem, n
Declension
[edit]| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | गव्यम् (gavyám) | गव्ये (gavyé) | गव्यानि (gavyā́ni) गव्या¹ (gavyā́¹) |
| vocative | गव्य (gávya) | गव्ये (gávye) | गव्यानि (gávyāni) गव्या¹ (gávyā¹) |
| accusative | गव्यम् (gavyám) | गव्ये (gavyé) | गव्यानि (gavyā́ni) गव्या¹ (gavyā́¹) |
| instrumental | गव्येन (gavyéna) | गव्याभ्याम् (gavyā́bhyām) | गव्यैः (gavyaíḥ) गव्येभिः¹ (gavyébhiḥ¹) |
| dative | गव्याय (gavyā́ya) | गव्याभ्याम् (gavyā́bhyām) | गव्येभ्यः (gavyébhyaḥ) |
| ablative | गव्यात् (gavyā́t) | गव्याभ्याम् (gavyā́bhyām) | गव्येभ्यः (gavyébhyaḥ) |
| genitive | गव्यस्य (gavyásya) | गव्ययोः (gavyáyoḥ) | गव्यानाम् (gavyā́nām) |
| locative | गव्ये (gavyé) | गव्ययोः (gavyáyoḥ) | गव्येषु (gavyéṣu) |
- ¹Vedic
Categories:
- Sanskrit terms inherited from Proto-Indo-Iranian
- Sanskrit terms derived from Proto-Indo-Iranian
- Sanskrit terms inherited from Proto-Indo-European
- Sanskrit terms derived from Proto-Indo-European
- Sanskrit terms with IPA pronunciation
- Sanskrit lemmas
- Sanskrit adjectives
- Sanskrit adjectives in Devanagari script
- Sanskrit terms with quotations
- Sanskrit a-stem adjectives
- Sanskrit nouns
- Sanskrit nouns in Devanagari script
- Sanskrit neuter nouns
- Sanskrit a-stem nouns