गलगण्ड

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search

Hindi

[edit]

Pronunciation

[edit]
  • (Delhi) IPA(key): /ɡəl.ɡəɳɖ/, [ɡɐl.ɡɐ̃ɳɖ]

Noun

[edit]

गलगण्ड (galgaṇḍm

  1. alternative spelling of गलगंड (galgaṇḍ)

Declension

[edit]

Sanskrit

[edit]

Alternative scripts

[edit]

Etymology

[edit]

Tatpuruṣa compound of गल (gala, throat) +‎ गण्ड (gaṇḍa, goitre).

Pronunciation

[edit]

Noun

[edit]

गलगण्ड (galagaṇḍa) stemm (Classical Sanskrit)

  1. (pathology) goitre
    • c. 600 BCE – 200 BCE, Caraka, Caraka Saṃhitā 1.18.21:
      यस्य श्लेष्मा प्रकुपितो गलबाह्येऽवतिष्ठते ।
      शनैः संजनयेच्छोफं गलगण्डोऽस्य जायते ॥
      yasya śleṣmā prakupito galabāhyeʼvatiṣṭhate.
      śanaiḥ saṃjanayecchophaṃ galagaṇḍoʼsya jāyate.
      When the provoked phlegm in the body gets localised outside the throat, it produces chronic swelling there and causes goitre.
    • c. 600 BCE – 600 CE, Suśruta, Suśruta Saṃhitā 2.11.29:
      निबद्धः श्वयथुर्यस्य मुष्कवल्लम्बते गले ।
      महान् वा यदि वा ह्रस्वो गलगण्डं तमादिशेत् ॥
      nibaddhaḥ śvayathuryasya muṣkavallambate gale.
      mahān vā yadi vā hrasvo galagaṇḍaṃ tamādiśet.
      A pendant swelling, whether large or small, occurring in the throat region and resembling the scrotum in shape is called goitre.

Declension

[edit]
Masculine a-stem declension of गलगण्ड (galagaṇḍa)
Singular Dual Plural
Nominative गलगण्डः
galagaṇḍaḥ
गलगण्डौ
galagaṇḍau
गलगण्डाः
galagaṇḍāḥ
Vocative गलगण्ड
galagaṇḍa
गलगण्डौ
galagaṇḍau
गलगण्डाः
galagaṇḍāḥ
Accusative गलगण्डम्
galagaṇḍam
गलगण्डौ
galagaṇḍau
गलगण्डान्
galagaṇḍān
Instrumental गलगण्डेन
galagaṇḍena
गलगण्डाभ्याम्
galagaṇḍābhyām
गलगण्डैः
galagaṇḍaiḥ
Dative गलगण्डाय
galagaṇḍāya
गलगण्डाभ्याम्
galagaṇḍābhyām
गलगण्डेभ्यः
galagaṇḍebhyaḥ
Ablative गलगण्डात्
galagaṇḍāt
गलगण्डाभ्याम्
galagaṇḍābhyām
गलगण्डेभ्यः
galagaṇḍebhyaḥ
Genitive गलगण्डस्य
galagaṇḍasya
गलगण्डयोः
galagaṇḍayoḥ
गलगण्डानाम्
galagaṇḍānām
Locative गलगण्डे
galagaṇḍe
गलगण्डयोः
galagaṇḍayoḥ
गलगण्डेषु
galagaṇḍeṣu

Further reading

[edit]