क्षान्ति

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• ক্ষান্তি (Assamese script)
• ᬓ᭄ᬱᬵᬦ᭄ᬢᬶ (Balinese script)
• ক্ষান্তি (Bengali script)
• 𑰎𑰿𑰬𑰯𑰡𑰿𑰝𑰰 (Bhaiksuki script)
• 𑀓𑁆𑀱𑀸𑀦𑁆𑀢𑀺 (Brahmi script)
• က္ၑာန္တိ (Burmese script)
• ક્ષાન્તિ (Gujarati script)
• ਕ੍ਸ਼ਾਨ੍ਤਿ (Gurmukhi script)
• 𑌕𑍍𑌷𑌾𑌨𑍍𑌤𑌿 (Grantha script)
• ꦏ꧀ꦰꦴꦤ꧀ꦠꦶ (Javanese script)
• 𑂍𑂹𑂭𑂰𑂢𑂹𑂞𑂱 (Kaithi script)
• ಕ್ಷಾನ್ತಿ (Kannada script)
• ក្ឞាន្តិ (Khmer script)
• ກ຺ຩານ຺ຕິ (Lao script)
• ക്ഷാന്തി (Malayalam script)
• ᡬᢢᠠ᠎᠊ᠠᠨᢠᡳ (Manchu script)
• 𑘎𑘿𑘬𑘰𑘡𑘿𑘝𑘱 (Modi script)
• ᢉᢔᠠᢗᠨᢐᠢ (Mongolian script)
• 𑦮𑧠𑧌𑧑𑧁𑧠𑦽𑧒 (Nandinagari script)
• 𑐎𑑂𑐲𑐵𑐣𑑂𑐟𑐶 (Newa script)
• କ୍ଷାନ୍ତି (Odia script)
• ꢒ꣄ꢰꢵꢥ꣄ꢡꢶ (Saurashtra script)
• 𑆑𑇀𑆰𑆳𑆤𑇀𑆠𑆴 (Sharada script)
• 𑖎𑖿𑖬𑖯𑖡𑖿𑖝𑖰 (Siddham script)
• ක්‍ෂාන‍්ති (Sinhalese script)
• 𑩜 𑪙𑪀𑩛𑩯 𑪙𑩫𑩑 (Soyombo script)
• 𑚊𑚶𑚭𑚝𑚶𑚙𑚮 (Takri script)
• க்ஷாந்தி (Tamil script)
• క్షాన్తి (Telugu script)
• กฺษานฺติ (Thai script)
• ཀྵཱ་ནྟི (Tibetan script)
• 𑒏𑓂𑒭𑒰𑒢𑓂𑒞𑒱 (Tirhuta script)
• 𑨋𑩇𑨯𑨊𑨝𑩇𑨙𑨁 (Zanabazar Square script)

Etymology

From the root क्षम् (kṣam, “to have patience, to forgive”) +‎ -ति (-ti).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /kʂɑːn.ti/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ˈkʂɑːn̪.t̪i/

Noun

क्षान्ति • (kṣānti) stem, f

1. patience, forbearance, endurance
   • c. 400 BCE, Bhagavad Gītā 18.42:

     शमो दमस् तपः शौचं क्षान्तिर् आर्जवम् एव च ।
     ज्ञानं विज्ञानम् आस्तिक्यं ब्रह्मकर्म स्वभावजम् ॥

     śamo damas tapaḥ śaucaṃ kṣāntir ārjavam eva ca.
     jñānaṃ vijñānam āstikyaṃ brahmakarma svabhāvajam.

     Peacefulness, self-control, austerity, purity, patience, straightness, knowledge, wisdom and religiousness are the natural deeds of a Brāhmaṇa.

   • Udānavarga 14.11:

     न हि वैरेण वैराणि शाम्यन्तीह कदाचन ।
     क्षान्त्या वैराणि शाम्यन्येष धर्मः सनातनः ॥

     na hi vaireṇa vairāṇi śāmyantīha kadācana.
     kṣāntyā vairāṇi śāmyanyeṣa dharmaḥ sanātanaḥ.

     For in this world hatreds are not ever settled by hatred.
     Hatreds are settled by forbearance. This is an eternal law.

2. forgiveness

Declension

Feminine i-stem declension of क्षान्ति (kṣānti)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	क्षान्तिः kṣāntiḥ	क्षान्ती kṣāntī	क्षान्तयः kṣāntayaḥ
Vocative	क्षान्ते kṣānte	क्षान्ती kṣāntī	क्षान्तयः kṣāntayaḥ
Accusative	क्षान्तिम् kṣāntim	क्षान्ती kṣāntī	क्षान्तीः kṣāntīḥ
Instrumental	क्षान्त्या / क्षान्ती¹ kṣāntyā / kṣāntī¹	क्षान्तिभ्याम् kṣāntibhyām	क्षान्तिभिः kṣāntibhiḥ
Dative	क्षान्तये / क्षान्त्यै² / क्षान्ती¹ kṣāntaye / kṣāntyai² / kṣāntī¹	क्षान्तिभ्याम् kṣāntibhyām	क्षान्तिभ्यः kṣāntibhyaḥ
Ablative	क्षान्तेः / क्षान्त्याः² / क्षान्त्यै³ kṣānteḥ / kṣāntyāḥ² / kṣāntyai³	क्षान्तिभ्याम् kṣāntibhyām	क्षान्तिभ्यः kṣāntibhyaḥ
Genitive	क्षान्तेः / क्षान्त्याः² / क्षान्त्यै³ kṣānteḥ / kṣāntyāḥ² / kṣāntyai³	क्षान्त्योः kṣāntyoḥ	क्षान्तीनाम् kṣāntīnām
Locative	क्षान्तौ / क्षान्त्याम्² / क्षान्ता¹ kṣāntau / kṣāntyām² / kṣāntā¹	क्षान्त्योः kṣāntyoḥ	क्षान्तिषु kṣāntiṣu
Notes	¹Vedic ²Later Sanskrit ³Brāhmaṇas

Descendants

• Ashokan Prakrit: 𐨐𐨿𐨮𐨎𐨟𐨁 (kṣaṃti), 𑀔𑀁𑀢𑀺 (khaṃti), 𑀙𑀸𑀢𑀺 (chāti)
  • Niya Prakrit: 𐨐𐨿𐨮𐨌𐨎𐨟𐨁 (kṣāṃti)
  • Prakrit: 𑀔𑀁𑀢𑀺 (khaṃti)
    • Northwestern:
      • Sindhi: khā̃di

        Arabic script: کَاندِ

        Devanagari script: खाँदि

    • Southern:
      • Dhivehi: ކެތް (ket̊)
    • Western:
      • Gujarati: ખાંત (khā̃t)
• Pali: khantī
  • → Burmese: ခန္တီ (hkanti)
  • → Khmer: ខន្តី (khɑntəy)

References

• Monier Williams (1899) “क्षान्ति”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 326.
• Apte, Vaman Shivram (1890) “क्षान्ति”, in The practical Sanskrit-English dictionary, Poona: Prasad Prakashan, page 623
• Turner, Ralph Lilley (1969–1985) “kṣānti”, in A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press, page 191