कटुक

Sanskrit

Alternative scripts

কটুক (Assamese script)
ᬓᬝᬸᬓ (Balinese script)
কটুক (Bengali script)
𑰎𑰘𑰲𑰎 (Bhaiksuki script)
𑀓𑀝𑀼𑀓 (Brahmi script)
ကဋုက (Burmese script)
કટુક (Gujarati script)
ਕਟੁਕ (Gurmukhi script)
𑌕𑌟𑍁𑌕 (Grantha script)
ꦏꦛꦸꦏ (Javanese script)
𑂍𑂗𑂳𑂍 (Kaithi script)
ಕಟುಕ (Kannada script)
កដុក (Khmer script)
ກຏຸກ (Lao script)
കടുക (Malayalam script)
ᡬᠠᢞᡠᡬᠠ (Manchu script)
𑘎𑘘𑘳𑘎 (Modi script)
ᢉᠠᢌᠤᢉᠠ (Mongolian script)
𑦮𑦸𑧔𑦮 (Nandinagari script)
𑐎𑐚𑐸𑐎 (Newa script)
କଟୁକ (Odia script)
ꢒꢜꢸꢒ (Saurashtra script)
𑆑𑆛𑆶𑆑 (Sharada script)
𑖎𑖘𑖲𑖎 (Siddham script)
කටුක (Sinhalese script)
𑩜𑩦𑩒𑩜 (Soyombo script)
𑚊𑚔𑚰𑚊 (Takri script)
கடுக (Tamil script)
కటుక (Telugu script)
กฏุก (Thai script)
ཀ་ཊུ་ཀ (Tibetan script)
𑒏𑒙𑒳𑒏 (Tirhuta script)
𑨋𑨔𑨃𑨋 (Zanabazar Square script)

Etymology

Probably from an unattested *कृतु (kṛtu), from the root कृत् (kṛt, “to cut”),^[1] and related to Lithuanian kartùs (“bitter”). Another theory considers the word as a Dravidian borrowing; compare Tamil கடு (kaṭu, “cruel, harsh; bitterness”). Likely related to खट्ट (khaṭṭa, “sour”).^[2]

Pronunciation

(Vedic) IPA^(key): /kɐ.ʈu.kɐ/
(Classical Sanskrit) IPA^(key): /ˈkɐ.ʈu.kɐ/

Adjective

कटुक • (kaṭuka) stem

sharp, pungent, bitter
fierce, impetuous, hot, bad

Declension

Masculine a-stem declension of कटुक
Nom. sg.	कटुकः (kaṭukaḥ)
Gen. sg.	कटुकस्य (kaṭukasya)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	कटुकः (kaṭukaḥ)	कटुकौ (kaṭukau)	कटुकाः (kaṭukāḥ)
Vocative	कटुक (kaṭuka)	कटुकौ (kaṭukau)	कटुकाः (kaṭukāḥ)
Accusative	कटुकम् (kaṭukam)	कटुकौ (kaṭukau)	कटुकान् (kaṭukān)
Instrumental	कटुकेन (kaṭukena)	कटुकाभ्याम् (kaṭukābhyām)	कटुकैः (kaṭukaiḥ)
Dative	कटुकाय (kaṭukāya)	कटुकाभ्याम् (kaṭukābhyām)	कटुकेभ्यः (kaṭukebhyaḥ)
Ablative	कटुकात् (kaṭukāt)	कटुकाभ्याम् (kaṭukābhyām)	कटुकेभ्यः (kaṭukebhyaḥ)
Genitive	कटुकस्य (kaṭukasya)	कटुकयोः (kaṭukayoḥ)	कटुकानाम् (kaṭukānām)
Locative	कटुके (kaṭuke)	कटुकयोः (kaṭukayoḥ)	कटुकेषु (kaṭukeṣu)

Feminine ā-stem declension of कटुक
Nom. sg.	कटुका (kaṭukā)
Gen. sg.	कटुकायाः (kaṭukāyāḥ)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	कटुका (kaṭukā)	कटुके (kaṭuke)	कटुकाः (kaṭukāḥ)
Vocative	कटुके (kaṭuke)	कटुके (kaṭuke)	कटुकाः (kaṭukāḥ)
Accusative	कटुकाम् (kaṭukām)	कटुके (kaṭuke)	कटुकाः (kaṭukāḥ)
Instrumental	कटुकया (kaṭukayā)	कटुकाभ्याम् (kaṭukābhyām)	कटुकाभिः (kaṭukābhiḥ)
Dative	कटुकायै (kaṭukāyai)	कटुकाभ्याम् (kaṭukābhyām)	कटुकाभ्यः (kaṭukābhyaḥ)
Ablative	कटुकायाः (kaṭukāyāḥ)	कटुकाभ्याम् (kaṭukābhyām)	कटुकाभ्यः (kaṭukābhyaḥ)
Genitive	कटुकायाः (kaṭukāyāḥ)	कटुकयोः (kaṭukayoḥ)	कटुकानाम् (kaṭukānām)
Locative	कटुकायाम् (kaṭukāyām)	कटुकयोः (kaṭukayoḥ)	कटुकासु (kaṭukāsu)

Neuter a-stem declension of कटुक
Nom. sg.	कटुकम् (kaṭukam)
Gen. sg.	कटुकस्य (kaṭukasya)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	कटुकम् (kaṭukam)	कटुके (kaṭuke)	कटुकानि (kaṭukāni)
Vocative	कटुक (kaṭuka)	कटुके (kaṭuke)	कटुकानि (kaṭukāni)
Accusative	कटुकम् (kaṭukam)	कटुके (kaṭuke)	कटुकानि (kaṭukāni)
Instrumental	कटुकेन (kaṭukena)	कटुकाभ्याम् (kaṭukābhyām)	कटुकैः (kaṭukaiḥ)
Dative	कटुकाय (kaṭukāya)	कटुकाभ्याम् (kaṭukābhyām)	कटुकेभ्यः (kaṭukebhyaḥ)
Ablative	कटुकात् (kaṭukāt)	कटुकाभ्याम् (kaṭukābhyām)	कटुकेभ्यः (kaṭukebhyaḥ)
Genitive	कटुकस्य (kaṭukasya)	कटुकयोः (kaṭukayoḥ)	कटुकानाम् (kaṭukānām)
Locative	कटुके (kaṭuke)	कटुकयोः (kaṭukayoḥ)	कटुकेषु (kaṭukeṣu)

Noun

कटुक • (kaṭuka) stem, m

name of several plants
name of a man

Declension

Masculine a-stem declension of कटुक (kaṭuka)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	कटुकः kaṭukaḥ	कटुकौ / कटुका¹ kaṭukau / kaṭukā¹	कटुकाः / कटुकासः¹ kaṭukāḥ / kaṭukāsaḥ¹
Vocative	कटुक kaṭuka	कटुकौ / कटुका¹ kaṭukau / kaṭukā¹	कटुकाः / कटुकासः¹ kaṭukāḥ / kaṭukāsaḥ¹
Accusative	कटुकम् kaṭukam	कटुकौ / कटुका¹ kaṭukau / kaṭukā¹	कटुकान् kaṭukān
Instrumental	कटुकेन kaṭukena	कटुकाभ्याम् kaṭukābhyām	कटुकैः / कटुकेभिः¹ kaṭukaiḥ / kaṭukebhiḥ¹
Dative	कटुकाय kaṭukāya	कटुकाभ्याम् kaṭukābhyām	कटुकेभ्यः kaṭukebhyaḥ
Ablative	कटुकात् kaṭukāt	कटुकाभ्याम् kaṭukābhyām	कटुकेभ्यः kaṭukebhyaḥ
Genitive	कटुकस्य kaṭukasya	कटुकयोः kaṭukayoḥ	कटुकानाम् kaṭukānām
Locative	कटुके kaṭuke	कटुकयोः kaṭukayoḥ	कटुकेषु kaṭukeṣu
Notes	¹Vedic

Noun

कटुक • (kaṭuka) stem, n

pungency, acerbity

Declension

Neuter a-stem declension of कटुक (kaṭuka)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	कटुकम् kaṭukam	कटुके kaṭuke	कटुकानि / कटुका¹ kaṭukāni / kaṭukā¹
Vocative	कटुक kaṭuka	कटुके kaṭuke	कटुकानि / कटुका¹ kaṭukāni / kaṭukā¹
Accusative	कटुकम् kaṭukam	कटुके kaṭuke	कटुकानि / कटुका¹ kaṭukāni / kaṭukā¹
Instrumental	कटुकेन kaṭukena	कटुकाभ्याम् kaṭukābhyām	कटुकैः / कटुकेभिः¹ kaṭukaiḥ / kaṭukebhiḥ¹
Dative	कटुकाय kaṭukāya	कटुकाभ्याम् kaṭukābhyām	कटुकेभ्यः kaṭukebhyaḥ
Ablative	कटुकात् kaṭukāt	कटुकाभ्याम् kaṭukābhyām	कटुकेभ्यः kaṭukebhyaḥ
Genitive	कटुकस्य kaṭukasya	कटुकयोः kaṭukayoḥ	कटुकानाम् kaṭukānām
Locative	कटुके kaṭuke	कटुकयोः kaṭukayoḥ	कटुकेषु kaṭukeṣu
Notes	¹Vedic

References

Monier Williams (1899) “कटुक”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 244/1.

^ Mayrhofer, Manfred (1956) Kurzgefasstes Etymologisches Wörterbuch des Altindischen [A Concise Etymological Sanskrit Dictionary]‎^[1] (in German), volume 1, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, page 143
^ Mayrhofer, Manfred (1992) Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan]‎^[2] (in German), volume 1, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, page 290

[1] Mayrhofer, Manfred (1956) Kurzgefasstes Etymologisches Wörterbuch des Altindischen [A Concise Etymological Sanskrit Dictionary]‎^[1] (in German), volume 1, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, page 143

[2] Mayrhofer, Manfred (1992) Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan]‎^[2] (in German), volume 1, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, page 290

[1]

[2]