ओष्ठ्य

Hindi

Etymology

Borrowed from Sanskrit ओष्ठ्य (oṣṭhya).

Pronunciation

• (Delhi) IPA^(key): /oːʂ.ʈʰjə/, [oːʂ.ʈʰjɐ]

Adjective

ओष्ठ्य • (oṣṭhya) (indeclinable)

1. (phonetics) labial, osthya

   ओष्ठ्य व्यंजन ― oṣṭhya vyañjan ― labial consonant

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• ওষ্ঠ্য (Assamese script)
• ᬑᬱ᭄ᬞ᭄ᬬ (Balinese script)
• ওষ্ঠ্য (Bengali script)
• 𑰌𑰬𑰿𑰙𑰿𑰧 (Bhaiksuki script)
• 𑀑𑀱𑁆𑀞𑁆𑀬 (Brahmi script)
• ဩၑ္ဌျ (Burmese script)
• ઓષ્ઠ્ય (Gujarati script)
• ਓਸ਼੍ਠ੍ਯ (Gurmukhi script)
• 𑌓𑌷𑍍𑌠𑍍𑌯 (Grantha script)
• ꦎꦰ꧀ꦜꦾ (Javanese script)
• 𑂋𑂭𑂹𑂘𑂹𑂨 (Kaithi script)
• ಓಷ್ಠ್ಯ (Kannada script)
• ឱឞ្ឋ្យ (Khmer script)
• ໂອຩ຺ຐ຺ຍ (Lao script)
• ഓഷ്ഠ്യ (Malayalam script)
• ᠣᢢᡱᠶᠠ (Manchu script)
• 𑘌𑘬𑘿𑘙𑘿𑘧 (Modi script)
• ᠣᠸᠠᢔᢍᠶ᠎ᠠ (Mongolian script)
• 𑦬𑧌𑧠𑦹𑧠𑧇 (Nandinagari script)
• 𑐌𑐲𑑂𑐛𑑂𑐫 (Newa script)
• ଓଷ୍ଠ୍ଯ (Odia script)
• ꢐꢰ꣄ꢝ꣄ꢫ (Saurashtra script)
• 𑆏𑆰𑇀𑆜𑇀𑆪 (Sharada script)
• 𑖌𑖬𑖿𑖙𑖿𑖧 (Siddham script)
• ඔෂ‍්ඨ්‍ය (Sinhalese script)
• 𑩐𑩕𑪀 𑪙𑩧 𑪙𑩻 (Soyombo script)
• 𑚈𑚶𑚕𑚶𑚣 (Takri script)
• ஓஷ்ட்²ய (Tamil script)
• ఓష్ఠ్య (Telugu script)
• โอษฺฐฺย (Thai script)
• ཨོ་ཥྛྱ (Tibetan script)
• 𑒍𑒭𑓂𑒚𑓂𑒨 (Tirhuta script)
• 𑨀𑨆𑨯𑩇𑨕𑩇𑨪 (Zanabazar Square script)

Etymology

Derived from ओष्ठ (óṣṭha, “lip”).

Pronunciation

• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /oːʂ.ʈʰjɐ/

Adjective

ओष्ठ्य • (oṣṭhya) stem

1. being at or belonging to the lips
2. (phonetics) labial (used to describe the place of articulation of the letters प (pa), फ (pha), ब (ba), भ (bha), म (ma), व (va))

   Coordinate terms: कण्ठ्य (kaṇṭhya), तालव्य (tālavya), मूर्धन्य (mūrdhanya), वर्त्स्य (vartsya), दन्त्य (dantya), ओष्ठ्य (oṣṭhya)

Inflection

Masculine a-stem declension of ओष्ठ्य

	singular	dual	plural
nominative	ओष्ठ्यः (oṣṭhyaḥ)	ओष्ठ्यौ (oṣṭhyau) ओष्ठ्या¹ (oṣṭhyā¹)	ओष्ठ्याः (oṣṭhyāḥ) ओष्ठ्यासः¹ (oṣṭhyāsaḥ¹)
vocative	ओष्ठ्य (oṣṭhya)	ओष्ठ्यौ (oṣṭhyau) ओष्ठ्या¹ (oṣṭhyā¹)	ओष्ठ्याः (oṣṭhyāḥ) ओष्ठ्यासः¹ (oṣṭhyāsaḥ¹)
accusative	ओष्ठ्यम् (oṣṭhyam)	ओष्ठ्यौ (oṣṭhyau) ओष्ठ्या¹ (oṣṭhyā¹)	ओष्ठ्यान् (oṣṭhyān)
instrumental	ओष्ठ्येन (oṣṭhyena)	ओष्ठ्याभ्याम् (oṣṭhyābhyām)	ओष्ठ्यैः (oṣṭhyaiḥ) ओष्ठ्येभिः¹ (oṣṭhyebhiḥ¹)
dative	ओष्ठ्याय (oṣṭhyāya)	ओष्ठ्याभ्याम् (oṣṭhyābhyām)	ओष्ठ्येभ्यः (oṣṭhyebhyaḥ)
ablative	ओष्ठ्यात् (oṣṭhyāt)	ओष्ठ्याभ्याम् (oṣṭhyābhyām)	ओष्ठ्येभ्यः (oṣṭhyebhyaḥ)
genitive	ओष्ठ्यस्य (oṣṭhyasya)	ओष्ठ्ययोः (oṣṭhyayoḥ)	ओष्ठ्यानाम् (oṣṭhyānām)
locative	ओष्ठ्ये (oṣṭhye)	ओष्ठ्ययोः (oṣṭhyayoḥ)	ओष्ठ्येषु (oṣṭhyeṣu)

• ¹Vedic

Feminine ā-stem declension of ओष्ठ्या

	singular	dual	plural
nominative	ओष्ठ्या (oṣṭhyā)	ओष्ठ्ये (oṣṭhye)	ओष्ठ्याः (oṣṭhyāḥ)
vocative	ओष्ठ्ये (oṣṭhye)	ओष्ठ्ये (oṣṭhye)	ओष्ठ्याः (oṣṭhyāḥ)
accusative	ओष्ठ्याम् (oṣṭhyām)	ओष्ठ्ये (oṣṭhye)	ओष्ठ्याः (oṣṭhyāḥ)
instrumental	ओष्ठ्यया (oṣṭhyayā) ओष्ठ्या¹ (oṣṭhyā¹)	ओष्ठ्याभ्याम् (oṣṭhyābhyām)	ओष्ठ्याभिः (oṣṭhyābhiḥ)
dative	ओष्ठ्यायै (oṣṭhyāyai)	ओष्ठ्याभ्याम् (oṣṭhyābhyām)	ओष्ठ्याभ्यः (oṣṭhyābhyaḥ)
ablative	ओष्ठ्यायाः (oṣṭhyāyāḥ) ओष्ठ्यायै² (oṣṭhyāyai²)	ओष्ठ्याभ्याम् (oṣṭhyābhyām)	ओष्ठ्याभ्यः (oṣṭhyābhyaḥ)
genitive	ओष्ठ्यायाः (oṣṭhyāyāḥ) ओष्ठ्यायै² (oṣṭhyāyai²)	ओष्ठ्ययोः (oṣṭhyayoḥ)	ओष्ठ्यानाम् (oṣṭhyānām)
locative	ओष्ठ्यायाम् (oṣṭhyāyām)	ओष्ठ्ययोः (oṣṭhyayoḥ)	ओष्ठ्यासु (oṣṭhyāsu)

• ¹Vedic
• ²Brāhmaṇas

Neuter a-stem declension of ओष्ठ्य

	singular	dual	plural
nominative	ओष्ठ्यम् (oṣṭhyam)	ओष्ठ्ये (oṣṭhye)	ओष्ठ्यानि (oṣṭhyāni) ओष्ठ्या¹ (oṣṭhyā¹)
vocative	ओष्ठ्य (oṣṭhya)	ओष्ठ्ये (oṣṭhye)	ओष्ठ्यानि (oṣṭhyāni) ओष्ठ्या¹ (oṣṭhyā¹)
accusative	ओष्ठ्यम् (oṣṭhyam)	ओष्ठ्ये (oṣṭhye)	ओष्ठ्यानि (oṣṭhyāni) ओष्ठ्या¹ (oṣṭhyā¹)
instrumental	ओष्ठ्येन (oṣṭhyena)	ओष्ठ्याभ्याम् (oṣṭhyābhyām)	ओष्ठ्यैः (oṣṭhyaiḥ) ओष्ठ्येभिः¹ (oṣṭhyebhiḥ¹)
dative	ओष्ठ्याय (oṣṭhyāya)	ओष्ठ्याभ्याम् (oṣṭhyābhyām)	ओष्ठ्येभ्यः (oṣṭhyebhyaḥ)
ablative	ओष्ठ्यात् (oṣṭhyāt)	ओष्ठ्याभ्याम् (oṣṭhyābhyām)	ओष्ठ्येभ्यः (oṣṭhyebhyaḥ)
genitive	ओष्ठ्यस्य (oṣṭhyasya)	ओष्ठ्ययोः (oṣṭhyayoḥ)	ओष्ठ्यानाम् (oṣṭhyānām)
locative	ओष्ठ्ये (oṣṭhye)	ओष्ठ्ययोः (oṣṭhyayoḥ)	ओष्ठ्येषु (oṣṭhyeṣu)

• ¹Vedic

Noun

ओष्ठ्य • (oṣṭhya) stem, m

1. (linguistics, phonology) A labial sound or letter; (used to describe the letters प (pa), फ (pha), ब (ba), भ (bha), म (ma), व (va))

   Coordinate terms: कण्ठ्य (kaṇṭhya), तालव्य (tālavya), मूर्धन्य (mūrdhanya), वर्त्स्य (vartsya), दन्त्य (dantya), ओष्ठ्य (oṣṭhya)

Inflection

Masculine a-stem declension of ओष्ठ्य

	singular	dual	plural
nominative	ओष्ठ्यः (oṣṭhyaḥ)	ओष्ठ्यौ (oṣṭhyau) ओष्ठ्या¹ (oṣṭhyā¹)	ओष्ठ्याः (oṣṭhyāḥ) ओष्ठ्यासः¹ (oṣṭhyāsaḥ¹)
vocative	ओष्ठ्य (oṣṭhya)	ओष्ठ्यौ (oṣṭhyau) ओष्ठ्या¹ (oṣṭhyā¹)	ओष्ठ्याः (oṣṭhyāḥ) ओष्ठ्यासः¹ (oṣṭhyāsaḥ¹)
accusative	ओष्ठ्यम् (oṣṭhyam)	ओष्ठ्यौ (oṣṭhyau) ओष्ठ्या¹ (oṣṭhyā¹)	ओष्ठ्यान् (oṣṭhyān)
instrumental	ओष्ठ्येन (oṣṭhyena)	ओष्ठ्याभ्याम् (oṣṭhyābhyām)	ओष्ठ्यैः (oṣṭhyaiḥ) ओष्ठ्येभिः¹ (oṣṭhyebhiḥ¹)
dative	ओष्ठ्याय (oṣṭhyāya)	ओष्ठ्याभ्याम् (oṣṭhyābhyām)	ओष्ठ्येभ्यः (oṣṭhyebhyaḥ)
ablative	ओष्ठ्यात् (oṣṭhyāt)	ओष्ठ्याभ्याम् (oṣṭhyābhyām)	ओष्ठ्येभ्यः (oṣṭhyebhyaḥ)
genitive	ओष्ठ्यस्य (oṣṭhyasya)	ओष्ठ्ययोः (oṣṭhyayoḥ)	ओष्ठ्यानाम् (oṣṭhyānām)
locative	ओष्ठ्ये (oṣṭhye)	ओष्ठ्ययोः (oṣṭhyayoḥ)	ओष्ठ्येषु (oṣṭhyeṣu)

• ¹Vedic

Hyponyms

• पकार (pakāra)
• फकार (phakāra)
• बकार (bakāra)
• भकार (bhakāra)
• मकार (makāra)
• वकार (vakāra)

Descendants

• → English: osthya
• → Hindi: ओष्ठ्य (oṣṭhya) (learned)

References

• Monier Williams (1899) “ओष्ठ्य”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 0236.