ओष्ठ्य

Hindi

Etymology

Borrowed from Sanskrit ओष्ठ्य (oṣṭhya).

Pronunciation

• (Delhi) IPA^(key): /oːʂ.ʈʰjə/, [oːʂ.ʈʰjɐ]

Adjective

ओष्ठ्य • (oṣṭhya) (indeclinable)

1. (phonetics) labial, osthya

   ओष्ठ्य व्यंजन ― oṣṭhya vyañjan ― labial consonant

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• ওষ্ঠ্য (Assamese script)
• ᬑᬱ᭄ᬞ᭄ᬬ (Balinese script)
• ওষ্ঠ্য (Bengali script)
• 𑰌𑰬𑰿𑰙𑰿𑰧 (Bhaiksuki script)
• 𑀑𑀱𑁆𑀞𑁆𑀬 (Brahmi script)
• ဩၑ္ဌျ (Burmese script)
• ઓષ્ઠ્ય (Gujarati script)
• ਓਸ਼੍ਠ੍ਯ (Gurmukhi script)
• 𑌓𑌷𑍍𑌠𑍍𑌯 (Grantha script)
• ꦎꦰ꧀ꦜꦾ (Javanese script)
• 𑂋𑂭𑂹𑂘𑂹𑂨 (Kaithi script)
• ಓಷ್ಠ್ಯ (Kannada script)
• ឱឞ្ឋ្យ (Khmer script)
• ໂອຩ຺ຐ຺ຍ (Lao script)
• ഓഷ്ഠ്യ (Malayalam script)
• ᠣᢢᡱᠶᠠ (Manchu script)
• 𑘌𑘬𑘿𑘙𑘿𑘧 (Modi script)
• ᠣᠸᠠᢔᢍᠶ᠎ᠠ (Mongolian script)
• 𑦬𑧌𑧠𑦹𑧠𑧇 (Nandinagari script)
• 𑐌𑐲𑑂𑐛𑑂𑐫 (Newa script)
• ଓଷ୍ଠ୍ଯ (Odia script)
• ꢐꢰ꣄ꢝ꣄ꢫ (Saurashtra script)
• 𑆏𑆰𑇀𑆜𑇀𑆪 (Sharada script)
• 𑖌𑖬𑖿𑖙𑖿𑖧 (Siddham script)
• ඔෂ‍්ඨ්‍ය (Sinhalese script)
• 𑩐𑩕𑪀 𑪙𑩧 𑪙𑩻 (Soyombo script)
• 𑚈𑚶𑚕𑚶𑚣 (Takri script)
• ஓஷ்ட்²ய (Tamil script)
• ఓష్ఠ్య (Telugu script)
• โอษฺฐฺย (Thai script)
• ཨོ་ཥྛྱ (Tibetan script)
• 𑒍𑒭𑓂𑒚𑓂𑒨 (Tirhuta script)
• 𑨀𑨆𑨯𑩇𑨕𑩇𑨪 (Zanabazar Square script)

Etymology

Derived from ओष्ठ (óṣṭha, “lip”).

Pronunciation

• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ˈoːʂ.ʈʰjɐ/

Adjective

ओष्ठ्य • (oṣṭhya) stem

1. being at or belonging to the lips
2. (phonetics) labial (used to describe the place of articulation of the letters प (pa), फ (pha), ब (ba), भ (bha), म (ma), व (va))

   Coordinate terms: कण्ठ्य (kaṇṭhya), तालव्य (tālavya), मूर्धन्य (mūrdhanya), वर्त्स्य (vartsya), दन्त्य (dantya), ओष्ठ्य (oṣṭhya)

Inflection

Masculine a-stem declension of ओष्ठ्य (oṣṭhya)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	ओष्ठ्यः oṣṭhyaḥ	ओष्ठ्यौ / ओष्ठ्या¹ oṣṭhyau / oṣṭhyā¹	ओष्ठ्याः / ओष्ठ्यासः¹ oṣṭhyāḥ / oṣṭhyāsaḥ¹
Vocative	ओष्ठ्य oṣṭhya	ओष्ठ्यौ / ओष्ठ्या¹ oṣṭhyau / oṣṭhyā¹	ओष्ठ्याः / ओष्ठ्यासः¹ oṣṭhyāḥ / oṣṭhyāsaḥ¹
Accusative	ओष्ठ्यम् oṣṭhyam	ओष्ठ्यौ / ओष्ठ्या¹ oṣṭhyau / oṣṭhyā¹	ओष्ठ्यान् oṣṭhyān
Instrumental	ओष्ठ्येन oṣṭhyena	ओष्ठ्याभ्याम् oṣṭhyābhyām	ओष्ठ्यैः / ओष्ठ्येभिः¹ oṣṭhyaiḥ / oṣṭhyebhiḥ¹
Dative	ओष्ठ्याय oṣṭhyāya	ओष्ठ्याभ्याम् oṣṭhyābhyām	ओष्ठ्येभ्यः oṣṭhyebhyaḥ
Ablative	ओष्ठ्यात् oṣṭhyāt	ओष्ठ्याभ्याम् oṣṭhyābhyām	ओष्ठ्येभ्यः oṣṭhyebhyaḥ
Genitive	ओष्ठ्यस्य oṣṭhyasya	ओष्ठ्ययोः oṣṭhyayoḥ	ओष्ठ्यानाम् oṣṭhyānām
Locative	ओष्ठ्ये oṣṭhye	ओष्ठ्ययोः oṣṭhyayoḥ	ओष्ठ्येषु oṣṭhyeṣu
Notes	¹Vedic

Feminine ā-stem declension of ओष्ठ्या (oṣṭhyā)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	ओष्ठ्या oṣṭhyā	ओष्ठ्ये oṣṭhye	ओष्ठ्याः oṣṭhyāḥ
Vocative	ओष्ठ्ये oṣṭhye	ओष्ठ्ये oṣṭhye	ओष्ठ्याः oṣṭhyāḥ
Accusative	ओष्ठ्याम् oṣṭhyām	ओष्ठ्ये oṣṭhye	ओष्ठ्याः oṣṭhyāḥ
Instrumental	ओष्ठ्यया / ओष्ठ्या¹ oṣṭhyayā / oṣṭhyā¹	ओष्ठ्याभ्याम् oṣṭhyābhyām	ओष्ठ्याभिः oṣṭhyābhiḥ
Dative	ओष्ठ्यायै oṣṭhyāyai	ओष्ठ्याभ्याम् oṣṭhyābhyām	ओष्ठ्याभ्यः oṣṭhyābhyaḥ
Ablative	ओष्ठ्यायाः / ओष्ठ्यायै² oṣṭhyāyāḥ / oṣṭhyāyai²	ओष्ठ्याभ्याम् oṣṭhyābhyām	ओष्ठ्याभ्यः oṣṭhyābhyaḥ
Genitive	ओष्ठ्यायाः / ओष्ठ्यायै² oṣṭhyāyāḥ / oṣṭhyāyai²	ओष्ठ्ययोः oṣṭhyayoḥ	ओष्ठ्यानाम् oṣṭhyānām
Locative	ओष्ठ्यायाम् oṣṭhyāyām	ओष्ठ्ययोः oṣṭhyayoḥ	ओष्ठ्यासु oṣṭhyāsu
Notes	¹Vedic ²Brāhmaṇas

Neuter a-stem declension of ओष्ठ्य (oṣṭhya)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	ओष्ठ्यम् oṣṭhyam	ओष्ठ्ये oṣṭhye	ओष्ठ्यानि / ओष्ठ्या¹ oṣṭhyāni / oṣṭhyā¹
Vocative	ओष्ठ्य oṣṭhya	ओष्ठ्ये oṣṭhye	ओष्ठ्यानि / ओष्ठ्या¹ oṣṭhyāni / oṣṭhyā¹
Accusative	ओष्ठ्यम् oṣṭhyam	ओष्ठ्ये oṣṭhye	ओष्ठ्यानि / ओष्ठ्या¹ oṣṭhyāni / oṣṭhyā¹
Instrumental	ओष्ठ्येन oṣṭhyena	ओष्ठ्याभ्याम् oṣṭhyābhyām	ओष्ठ्यैः / ओष्ठ्येभिः¹ oṣṭhyaiḥ / oṣṭhyebhiḥ¹
Dative	ओष्ठ्याय oṣṭhyāya	ओष्ठ्याभ्याम् oṣṭhyābhyām	ओष्ठ्येभ्यः oṣṭhyebhyaḥ
Ablative	ओष्ठ्यात् oṣṭhyāt	ओष्ठ्याभ्याम् oṣṭhyābhyām	ओष्ठ्येभ्यः oṣṭhyebhyaḥ
Genitive	ओष्ठ्यस्य oṣṭhyasya	ओष्ठ्ययोः oṣṭhyayoḥ	ओष्ठ्यानाम् oṣṭhyānām
Locative	ओष्ठ्ये oṣṭhye	ओष्ठ्ययोः oṣṭhyayoḥ	ओष्ठ्येषु oṣṭhyeṣu
Notes	¹Vedic

Noun

ओष्ठ्य • (oṣṭhya) stem, m

1. (linguistics, phonology) A labial sound or letter; (used to describe the letters प (pa), फ (pha), ब (ba), भ (bha), म (ma), व (va))

   Coordinate terms: कण्ठ्य (kaṇṭhya), तालव्य (tālavya), मूर्धन्य (mūrdhanya), वर्त्स्य (vartsya), दन्त्य (dantya), ओष्ठ्य (oṣṭhya)

Inflection

Masculine a-stem declension of ओष्ठ्य (oṣṭhya)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	ओष्ठ्यः oṣṭhyaḥ	ओष्ठ्यौ / ओष्ठ्या¹ oṣṭhyau / oṣṭhyā¹	ओष्ठ्याः / ओष्ठ्यासः¹ oṣṭhyāḥ / oṣṭhyāsaḥ¹
Vocative	ओष्ठ्य oṣṭhya	ओष्ठ्यौ / ओष्ठ्या¹ oṣṭhyau / oṣṭhyā¹	ओष्ठ्याः / ओष्ठ्यासः¹ oṣṭhyāḥ / oṣṭhyāsaḥ¹
Accusative	ओष्ठ्यम् oṣṭhyam	ओष्ठ्यौ / ओष्ठ्या¹ oṣṭhyau / oṣṭhyā¹	ओष्ठ्यान् oṣṭhyān
Instrumental	ओष्ठ्येन oṣṭhyena	ओष्ठ्याभ्याम् oṣṭhyābhyām	ओष्ठ्यैः / ओष्ठ्येभिः¹ oṣṭhyaiḥ / oṣṭhyebhiḥ¹
Dative	ओष्ठ्याय oṣṭhyāya	ओष्ठ्याभ्याम् oṣṭhyābhyām	ओष्ठ्येभ्यः oṣṭhyebhyaḥ
Ablative	ओष्ठ्यात् oṣṭhyāt	ओष्ठ्याभ्याम् oṣṭhyābhyām	ओष्ठ्येभ्यः oṣṭhyebhyaḥ
Genitive	ओष्ठ्यस्य oṣṭhyasya	ओष्ठ्ययोः oṣṭhyayoḥ	ओष्ठ्यानाम् oṣṭhyānām
Locative	ओष्ठ्ये oṣṭhye	ओष्ठ्ययोः oṣṭhyayoḥ	ओष्ठ्येषु oṣṭhyeṣu
Notes	¹Vedic

Hyponyms

labial sound or letter

• पकार (pakāra)
• फकार (phakāra)
• बकार (bakāra)
• भकार (bhakāra)
• मकार (makāra)
• वकार (vakāra)

Descendants

• → English: osthya
• → Hindi: ओष्ठ्य (oṣṭhya) (learned)

References

• Monier Williams (1899) “ओष्ठ्य”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 0236.