उपालम्भ

Hindi

Pronunciation

• (Delhi) IPA^(key): /ʊ.pɑː.ləmbʱ/, [ʊ.päː.lɐ̃mbʱ]

Noun

उपालम्भ • (upālambh) m

1. Alternative form of उपालंभ (upālambh)

Declension

Declension of उपालम्भ (masc cons-stem)

	singular	plural
direct	उपालम्भ upālambh	उपालम्भ upālambh
oblique	उपालम्भ upālambh	उपालम्भों upālambhõ
vocative	उपालम्भ upālambh	उपालम्भो upālambho

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• উপালম্ভ (Assamese script)
• ᬉᬧᬵᬮᬫ᭄ᬪ (Balinese script)
• উপালম্ভ (Bengali script)
• 𑰄𑰢𑰯𑰩𑰦𑰿𑰥 (Bhaiksuki script)
• 𑀉𑀧𑀸𑀮𑀫𑁆𑀪 (Brahmi script)
• ဥပါလမ္ဘ (Burmese script)
• ઉપાલમ્ભ (Gujarati script)
• ਉਪਾਲਮ੍ਭ (Gurmukhi script)
• 𑌉𑌪𑌾𑌲𑌮𑍍𑌭 (Grantha script)
• ꦈꦥꦴꦭꦩ꧀ꦨ (Javanese script)
• 𑂇𑂣𑂰𑂪𑂧𑂹𑂦 (Kaithi script)
• ಉಪಾಲಮ್ಭ (Kannada script)
• ឧបាលម្ភ (Khmer script)
• ອຸປາລມ຺ຠ (Lao script)
• ഉപാലമ്ഭ (Malayalam script)
• ᡠᢒᠠ᠎᠊ᠠᠯᠠᠮᢨᠠ (Manchu script)
• 𑘄𑘢𑘰𑘩𑘦𑘿𑘥 (Modi script)
• ᠤᢒᠠᢗᠯᠠᠮᠪᠾᠠ᠋ (Mongolian script)
• 𑦤𑧂𑧑𑧉𑧆𑧠𑧅 (Nandinagari script)
• 𑐄𑐥𑐵𑐮𑐩𑑂𑐨 (Newa script)
• ଉପାଲମ୍ଭ (Odia script)
• ꢆꢦꢵꢭꢪ꣄ꢩ (Saurashtra script)
• 𑆇𑆥𑆳𑆬𑆩𑇀𑆨 (Sharada script)
• 𑖄𑖢𑖯𑖩𑖦𑖿𑖥 (Siddham script)
• උපාලම‍්භ (Sinhalese script)
• 𑩐𑩒𑩰𑩛𑩽𑩴 𑪙𑩳 (Soyombo script)
• 𑚄𑚞𑚭𑚥𑚢𑚶𑚡 (Takri script)
• உபாலம்ப⁴ (Tamil script)
• ఉపాలమ్భ (Telugu script)
• อุปาลมฺภ (Thai script)
• ཨུ་པཱ་ལ་མྦྷ (Tibetan script)
• 𑒅𑒣𑒰𑒪𑒧𑓂𑒦 (Tirhuta script)
• 𑨀𑨃𑨞𑨊𑨬𑨢𑩇𑨡 (Zanabazar Square script)

Etymology

From उप- (upa-) +‎ आलम्भ (ālambha).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /u.pɑː.lɐm.bʱɐ/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /u.pɑːˈl̪ɐm.bʱɐ/

Noun

उपालम्भ • (upālambha) stem, m

1. reproach, censure, abuse, finding fault with
2. prohibition, interdict

Declension

Masculine a-stem declension of उपालम्भ (upālambha)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	उपालम्भः upālambhaḥ	उपालम्भौ / उपालम्भा¹ upālambhau / upālambhā¹	उपालम्भाः / उपालम्भासः¹ upālambhāḥ / upālambhāsaḥ¹
Vocative	उपालम्भ upālambha	उपालम्भौ / उपालम्भा¹ upālambhau / upālambhā¹	उपालम्भाः / उपालम्भासः¹ upālambhāḥ / upālambhāsaḥ¹
Accusative	उपालम्भम् upālambham	उपालम्भौ / उपालम्भा¹ upālambhau / upālambhā¹	उपालम्भान् upālambhān
Instrumental	उपालम्भेन upālambhena	उपालम्भाभ्याम् upālambhābhyām	उपालम्भैः / उपालम्भेभिः¹ upālambhaiḥ / upālambhebhiḥ¹
Dative	उपालम्भाय upālambhāya	उपालम्भाभ्याम् upālambhābhyām	उपालम्भेभ्यः upālambhebhyaḥ
Ablative	उपालम्भात् upālambhāt	उपालम्भाभ्याम् upālambhābhyām	उपालम्भेभ्यः upālambhebhyaḥ
Genitive	उपालम्भस्य upālambhasya	उपालम्भयोः upālambhayoḥ	उपालम्भानाम् upālambhānām
Locative	उपालम्भे upālambhe	उपालम्भयोः upālambhayoḥ	उपालम्भेषु upālambheṣu
Notes	¹Vedic

Descendants

• Pali: upārambha
• Ashokan Prakrit:
  • Maharastri Prakrit: 𑀉𑀯𑀸𑀮𑀁𑀪 (uvālaṃbha)
  • Sauraseni Prakrit:
    • Gurjara Apabhramsa:
      • Old Gujarati: उलंभउ (ulaṃbhaü)
        • Gujarati: ઓળંભો (oḷṃbho)
    • Sauraseni Apabhramsa:
      • Hindustani:

        Hindi: उलाहना (ulāhnā)

        Urdu: الاهنا (ulāhnā)

  • Paisaci Prakrit:
    • Punjabi: ਉਲਾਂਭਾ (ulāmbhā) ਉਲਾਹਮਾ (ulāhmā)
• → Hindi: उपालंभ (upālambh) (learned)

Further reading

• Monier Williams (1899) “उपालम्भ”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 214, column 2.