ईर्ष्यति

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• ঈৰ্ষ্যতি (Assamese script)
• ᬈᬃᬱ᭄ᬬᬢᬶ (Balinese script)
• ঈর্ষ্যতি (Bengali script)
• 𑰃𑰨𑰿𑰬𑰿𑰧𑰝𑰰 (Bhaiksuki script)
• 𑀈𑀭𑁆𑀱𑁆𑀬𑀢𑀺 (Brahmi script)
• ဤရ္ၑျတိ (Burmese script)
• ઈર્ષ્યતિ (Gujarati script)
• ਈਰ੍ਸ਼੍ਯਤਿ (Gurmukhi script)
• 𑌈𑌰𑍍𑌷𑍍𑌯𑌤𑌿 (Grantha script)
• ꦇꦂꦰꦾꦠꦶ (Javanese script)
• 𑂆𑂩𑂹𑂭𑂹𑂨𑂞𑂱 (Kaithi script)
• ಈರ್ಷ್ಯತಿ (Kannada script)
• ឦឞ៌្យតិ (Khmer script)
• ອີຣ຺ຩ຺ຍຕິ (Lao script)
• ഈര്ഷ്യതി (Malayalam script)
• ᡳᡳᡵᢢᠶᠠᢠᡳ (Manchu script)
• 𑘃𑘨𑘿𑘬𑘿𑘧𑘝𑘱 (Modi script)
• ᠢᠢᠷᢔᠶ᠋ᠠᢐᠢ (Mongolian script)
• 𑦣𑧈𑧠𑧌𑧠𑧇𑦽𑧒 (Nandinagari script)
• 𑐃𑐬𑑂𑐲𑑂𑐫𑐟𑐶 (Newa script)
• ଈର୍ଷ୍ଯତି (Odia script)
• ꢅꢬ꣄ꢰ꣄ꢫꢡꢶ (Saurashtra script)
• 𑆆𑆫𑇀𑆰𑇀𑆪𑆠𑆴 (Sharada script)
• 𑖃𑖨𑖿𑖬𑖿𑖧𑖝𑖰 (Siddham script)
• ඊර්‍ෂ්‍යති (Sinhalese script)
• 𑩐𑩑𑩛𑩼 𑪙𑪀 𑪙𑩻𑩫𑩑 (Soyombo script)
• 𑚃𑚤𑚶𑚶𑚣𑚙𑚮 (Takri script)
• ஈர்ஷ்யதி (Tamil script)
• ఈర్ష్యతి (Telugu script)
• อีรฺษฺยติ (Thai script)
• ཨཱི་རྵྱ་ཏི (Tibetan script)
• 𑒄𑒩𑓂𑒭𑓂𑒨𑒞𑒱 (Tirhuta script)
• 𑨀𑨁𑨊𑨫𑩇𑨯𑩇𑨪𑨙𑨁 (Zanabazar Square script)

Etymology

From Proto-Indo-Iranian *Harš-, from Proto-Indo-European *h₁ers- (“to envy, to be jealous”). Cognate with Avestan 𐬀𐬭𐬱- (arš-, “to be envious”), Parthian rsk (“envy”), Persian رشک (rašk, “envy”), Old Armenian հեռ (heṙ, “envy”), Hittite [script needed] (arsanii̯a, “to be envious”), Old English eorsian (“to be malicious”), Lithuanian aršus (“angry”).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /íːɾ.ʂjɐ.ti/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ˈiːɾ.ʂjɐ.t̪i/

Verb

ईर्ष्यति • (ī́rṣyati) third-singular indicative (class 4, type P, root ईर्ष्)

1. to envy

Conjugation

Present: ईर्ष्यति (ī́rṣyati), ईर्ष्यते (ī́rṣyate)
	Active			Mediopassive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Indicative
Third	ईर्ष्यति ī́rṣyati	ईर्ष्यतः ī́rṣyataḥ	ईर्ष्यन्ति ī́rṣyanti	ईर्ष्यते ī́rṣyate	ईर्ष्येते ī́rṣyete	ईर्ष्यन्ते ī́rṣyante
Second	ईर्ष्यसि ī́rṣyasi	ईर्ष्यथः ī́rṣyathaḥ	ईर्ष्यथ ī́rṣyatha	ईर्ष्यसे ī́rṣyase	ईर्ष्येथे ī́rṣyethe	ईर्ष्यध्वे ī́rṣyadhve
First	ईर्ष्यामि ī́rṣyāmi	ईर्ष्यावः ī́rṣyāvaḥ	ईर्ष्यामः / ईर्ष्यामसि¹ ī́rṣyāmaḥ / ī́rṣyāmasi¹	ईर्ष्ये ī́rṣye	ईर्ष्यावहे ī́rṣyāvahe	ईर्ष्यामहे ī́rṣyāmahe
Imperative
Third	ईर्ष्यतु ī́rṣyatu	ईर्ष्यताम् ī́rṣyatām	ईर्ष्यन्तु ī́rṣyantu	ईर्ष्यताम् ī́rṣyatām	ईर्ष्येताम् ī́rṣyetām	ईर्ष्यन्ताम् ī́rṣyantām
Second	ईर्ष्य ī́rṣya	ईर्ष्यतम् ī́rṣyatam	ईर्ष्यत ī́rṣyata	ईर्ष्यस्व ī́rṣyasva	ईर्ष्येथाम् ī́rṣyethām	ईर्ष्यध्वम् ī́rṣyadhvam
First	ईर्ष्याणि ī́rṣyāṇi	ईर्ष्याव ī́rṣyāva	ईर्ष्याम ī́rṣyāma	ईर्ष्यै ī́rṣyai	ईर्ष्यावहै ī́rṣyāvahai	ईर्ष्यामहै ī́rṣyāmahai
Optative/Potential
Third	ईर्ष्येत् ī́rṣyet	ईर्ष्येताम् ī́rṣyetām	ईर्ष्येयुः ī́rṣyeyuḥ	ईर्ष्येत ī́rṣyeta	ईर्ष्येयाताम् ī́rṣyeyātām	ईर्ष्येरन् ī́rṣyeran
Second	ईर्ष्येः ī́rṣyeḥ	ईर्ष्येतम् ī́rṣyetam	ईर्ष्येत ī́rṣyeta	ईर्ष्येथाः ī́rṣyethāḥ	ईर्ष्येयाथाम् ī́rṣyeyāthām	ईर्ष्येध्वम् ī́rṣyedhvam
First	ईर्ष्येयम् ī́rṣyeyam	ईर्ष्येव ī́rṣyeva	ईर्ष्येम ī́rṣyema	ईर्ष्येय ī́rṣyeya	ईर्ष्येवहि ī́rṣyevahi	ईर्ष्येमहि ī́rṣyemahi
Subjunctive
Third	ईर्ष्यात् / ईर्ष्याति ī́rṣyāt / ī́rṣyāti	ईर्ष्यातः ī́rṣyātaḥ	ईर्ष्यान् ī́rṣyān	ईर्ष्याते / ईर्ष्यातै ī́rṣyāte / ī́rṣyātai	ईर्ष्यैते ī́rṣyaite	ईर्ष्यन्त / ईर्ष्यान्तै ī́rṣyanta / ī́rṣyāntai
Second	ईर्ष्याः / ईर्ष्यासि ī́rṣyāḥ / ī́rṣyāsi	ईर्ष्याथः ī́rṣyāthaḥ	ईर्ष्याथ ī́rṣyātha	ईर्ष्यासे / ईर्ष्यासै ī́rṣyāse / ī́rṣyāsai	ईर्ष्यैथे ī́rṣyaithe	ईर्ष्याध्वै ī́rṣyādhvai
First	ईर्ष्याणि ī́rṣyāṇi	ईर्ष्याव ī́rṣyāva	ईर्ष्याम ī́rṣyāma	ईर्ष्यै ī́rṣyai	ईर्ष्यावहै ī́rṣyāvahai	ईर्ष्यामहै ī́rṣyāmahai
Participles
	ईर्ष्यत् ī́rṣyat			ईर्ष्यमाण ī́rṣyamāṇa
Notes	The subjunctive is only used in Vedic Sanskrit. ¹Vedic

Imperfect: ऐर्ष्यत् (aírṣyat), ऐर्ष्यत (aírṣyata)
	Active			Mediopassive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Indicative
Third	ऐर्ष्यत् aírṣyat	ऐर्ष्यताम् aírṣyatām	ऐर्ष्यन् aírṣyan	ऐर्ष्यत aírṣyata	ऐर्ष्येताम् aírṣyetām	ऐर्ष्यन्त aírṣyanta
Second	ऐर्ष्यः aírṣyaḥ	ऐर्ष्यतम् aírṣyatam	ऐर्ष्यत aírṣyata	ऐर्ष्यथाः aírṣyathāḥ	ऐर्ष्येथाम् aírṣyethām	ऐर्ष्यध्वम् aírṣyadhvam
First	ऐर्ष्यम् aírṣyam	ऐर्ष्याव aírṣyāva	ऐर्ष्याम aírṣyāma	ऐर्ष्ये aírṣye	ऐर्ष्यावहि aírṣyāvahi	ऐर्ष्यामहि aírṣyāmahi