अनिरुद्ध

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• অনিৰুদ্ধ (Assamese script)
• ᬅᬦᬶᬭᬸᬤ᭄ᬥ (Balinese script)
• অনিরুদ্ধ (Bengali script)
• 𑰀𑰡𑰰𑰨𑰲𑰟𑰿𑰠 (Bhaiksuki script)
• 𑀅𑀦𑀺𑀭𑀼𑀤𑁆𑀥 (Brahmi script)
• အနိရုဒ္ဓ (Burmese script)
• અનિરુદ્ધ (Gujarati script)
• ਅਨਿਰੁਦ੍ਧ (Gurmukhi script)
• 𑌅𑌨𑌿𑌰𑍁𑌦𑍍𑌧 (Grantha script)
• ꦄꦤꦶꦫꦸꦢ꧀ꦣ (Javanese script)
• 𑂃𑂢𑂱𑂩𑂳𑂠𑂹𑂡 (Kaithi script)
• ಅನಿರುದ್ಧ (Kannada script)
• អនិរុទ្ធ (Khmer script)
• ອນິຣຸທ຺ຘ (Lao script)
• അനിരുദ്ധ (Malayalam script)
• ᠠᠨᡳᡵᡠᡩᢡᠠ (Manchu script)
• 𑘀𑘡𑘱𑘨𑘳𑘟𑘿𑘠 (Modi script)
• ᠠᠨᠢᠷᠤᢑᢑᠾᠠ᠋ (Mongolian script)
• 𑦠𑧁𑧒𑧈𑧔𑦿𑧠𑧀 (Nandinagari script)
• 𑐀𑐣𑐶𑐬𑐸𑐡𑑂𑐢 (Newa script)
• ଅନିରୁଦ୍ଧ (Odia script)
• ꢂꢥꢶꢬꢸꢣ꣄ꢤ (Saurashtra script)
• 𑆃𑆤𑆴𑆫𑆶𑆢𑇀𑆣 (Sharada script)
• 𑖀𑖡𑖰𑖨𑖲𑖟𑖿𑖠 (Siddham script)
• අනිරුද‍්ධ (Sinhalese script)
• 𑩐𑩯𑩑𑩼𑩒𑩭 𑪙𑩮 (Soyombo script)
• 𑚀𑚝𑚮𑚤𑚰𑚛𑚶𑚜 (Takri script)
• அநிருத்³த⁴ (Tamil script)
• అనిరుద్ధ (Telugu script)
• อนิรุทฺธ (Thai script)
• ཨ་ནི་རུ་དྡྷ (Tibetan script)
• 𑒁𑒢𑒱𑒩𑒳𑒠𑓂𑒡 (Tirhuta script)
• 𑨀𑨝𑨁𑨫𑨃𑨛𑩇𑨜 (Zanabazar Square script)

Etymology

अ- (a-, “un-”) +‎ निरुद्ध (niruddha, “held back, suppressed”).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /ɐ.ni.ɾud.dʱɐ/, [ɐ.ni.ɾud̚.dʱɐ]
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ɐ.n̪iˈɾud̪.d̪ʱɐ/, [ɐ.n̪iˈɾud̪̚.d̪ʱɐ]

Adjective

अनिरुद्ध • (aniruddha) stem

1. unobstructed
2. ungovernable, self-willed

Declension

Masculine a-stem declension of अनिरुद्ध (aniruddha)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	अनिरुद्धः aniruddhaḥ	अनिरुद्धौ / अनिरुद्धा¹ aniruddhau / aniruddhā¹	अनिरुद्धाः / अनिरुद्धासः¹ aniruddhāḥ / aniruddhāsaḥ¹
Vocative	अनिरुद्ध aniruddha	अनिरुद्धौ / अनिरुद्धा¹ aniruddhau / aniruddhā¹	अनिरुद्धाः / अनिरुद्धासः¹ aniruddhāḥ / aniruddhāsaḥ¹
Accusative	अनिरुद्धम् aniruddham	अनिरुद्धौ / अनिरुद्धा¹ aniruddhau / aniruddhā¹	अनिरुद्धान् aniruddhān
Instrumental	अनिरुद्धेन aniruddhena	अनिरुद्धाभ्याम् aniruddhābhyām	अनिरुद्धैः / अनिरुद्धेभिः¹ aniruddhaiḥ / aniruddhebhiḥ¹
Dative	अनिरुद्धाय aniruddhāya	अनिरुद्धाभ्याम् aniruddhābhyām	अनिरुद्धेभ्यः aniruddhebhyaḥ
Ablative	अनिरुद्धात् aniruddhāt	अनिरुद्धाभ्याम् aniruddhābhyām	अनिरुद्धेभ्यः aniruddhebhyaḥ
Genitive	अनिरुद्धस्य aniruddhasya	अनिरुद्धयोः aniruddhayoḥ	अनिरुद्धानाम् aniruddhānām
Locative	अनिरुद्धे aniruddhe	अनिरुद्धयोः aniruddhayoḥ	अनिरुद्धेषु aniruddheṣu
Notes	¹Vedic

Feminine ā-stem declension of अनिरुद्धा (aniruddhā)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	अनिरुद्धा aniruddhā	अनिरुद्धे aniruddhe	अनिरुद्धाः aniruddhāḥ
Vocative	अनिरुद्धे aniruddhe	अनिरुद्धे aniruddhe	अनिरुद्धाः aniruddhāḥ
Accusative	अनिरुद्धाम् aniruddhām	अनिरुद्धे aniruddhe	अनिरुद्धाः aniruddhāḥ
Instrumental	अनिरुद्धया / अनिरुद्धा¹ aniruddhayā / aniruddhā¹	अनिरुद्धाभ्याम् aniruddhābhyām	अनिरुद्धाभिः aniruddhābhiḥ
Dative	अनिरुद्धायै aniruddhāyai	अनिरुद्धाभ्याम् aniruddhābhyām	अनिरुद्धाभ्यः aniruddhābhyaḥ
Ablative	अनिरुद्धायाः / अनिरुद्धायै² aniruddhāyāḥ / aniruddhāyai²	अनिरुद्धाभ्याम् aniruddhābhyām	अनिरुद्धाभ्यः aniruddhābhyaḥ
Genitive	अनिरुद्धायाः / अनिरुद्धायै² aniruddhāyāḥ / aniruddhāyai²	अनिरुद्धयोः aniruddhayoḥ	अनिरुद्धानाम् aniruddhānām
Locative	अनिरुद्धायाम् aniruddhāyām	अनिरुद्धयोः aniruddhayoḥ	अनिरुद्धासु aniruddhāsu
Notes	¹Vedic ²Brāhmaṇas

Neuter a-stem declension of अनिरुद्ध (aniruddha)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	अनिरुद्धम् aniruddham	अनिरुद्धे aniruddhe	अनिरुद्धानि / अनिरुद्धा¹ aniruddhāni / aniruddhā¹
Vocative	अनिरुद्ध aniruddha	अनिरुद्धे aniruddhe	अनिरुद्धानि / अनिरुद्धा¹ aniruddhāni / aniruddhā¹
Accusative	अनिरुद्धम् aniruddham	अनिरुद्धे aniruddhe	अनिरुद्धानि / अनिरुद्धा¹ aniruddhāni / aniruddhā¹
Instrumental	अनिरुद्धेन aniruddhena	अनिरुद्धाभ्याम् aniruddhābhyām	अनिरुद्धैः / अनिरुद्धेभिः¹ aniruddhaiḥ / aniruddhebhiḥ¹
Dative	अनिरुद्धाय aniruddhāya	अनिरुद्धाभ्याम् aniruddhābhyām	अनिरुद्धेभ्यः aniruddhebhyaḥ
Ablative	अनिरुद्धात् aniruddhāt	अनिरुद्धाभ्याम् aniruddhābhyām	अनिरुद्धेभ्यः aniruddhebhyaḥ
Genitive	अनिरुद्धस्य aniruddhasya	अनिरुद्धयोः aniruddhayoḥ	अनिरुद्धानाम् aniruddhānām
Locative	अनिरुद्धे aniruddhe	अनिरुद्धयोः aniruddhayoḥ	अनिरुद्धेषु aniruddheṣu
Notes	¹Vedic

Descendants

• Burmese: အနော်ရထာ (a.naura.hta)
• Burmese: နော်ရထာ (naura.hta)

Further reading

• Monier Williams (1899) “अनिरुद्ध”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 30/1.