پرداختن

Persian

Etymology

Inherited from Middle Persian [script needed] (pldʾhtn' /⁠pardāxtan⁠/), from Proto-Iranian *pari- (“peri-, around”) + *tač- (“to flow, run, walk”). The former prefix is from Proto-Indo-Iranian *pári, from Proto-Indo-European *péri, while the latter component is from Proto-Indo-Iranian *ták-, from Proto-Indo-European *tekʷ- (“to hurry, rush, walk, flow”).^[1]

The "free" meaning comes from the same root, but with a different prefix (from the same origin), Proto-Iranian *para- (“farther, highest”), from Proto-Indo-European *pér-o- (“distant, beyond”).

Pronunciation

(Classical Persian) IPA^(key): [paɾ.dɑːx.tan]

(Dari, formal) IPA^(key): [pʰäɾ.d̪ɑːx.t̪ʰän]
- (Kabuli) IPA^(key): [pʰäɾ.d̪ɑːx.t̪ʰän]
- (Hazaragi) IPA^(key): [pʰäɾ.d̪ɔːx.t̪ʰän]

(Iran, formal) IPA^(key): [pʰæɹ.d̪ɒːx.t̪ʰæn]

(Tajik, formal) IPA^(key): [pʰäɾ.d̪ɔχ.t̪ʰän]

Readings
Classical reading^?	pardāxtan
Dari reading^?	pardāxtan
Iranian reading^?	pardâxtan
Tajik reading^?	pardoxtan

Verb


Iranian Persian	پرداختن
Dari	پرداختن
Tajik	пардохтан

پَرداختَن • (pardâxtan) (present stem پَرداز (pardâz))

to spend
1. to spend money; to pay; to reimburse
2. to spend (time, effort)
  se sâl râ dar zendegi dar arabestân pardâxtam.
  I spent three years living in Saudi Arabia.
  - c. 1260, Saʿdī, “Ghazal 219”, in دیوان سعدی [The Divān of Saʿdī]‎^[1]:
    کسی که روی تو دیده‌ست حال من داند
    که هر که دل به تو پرداخت صبر نتواند
    kasē ki rōy-i tu dīda-st hāl-i man dānad
    ki har ki dil ba tu pardāxt sabr na-tawānad
    The man who has seen your face knows my condition,
    For whoever spends his heart on you cannot be patient.
    (Classical Persian transliteration)
(formal, with ) to proceed, to begin, to set oneself (to)
― be âvâz xândan pardâxt. ― He began to sing.
- c. 1011, Abu'l-Qāsim Firdawsī, “The reign of Gushtāsp”, in شاهنامه [Book of Kings]‎^[2]:
  سواران جنگی همی تاختند
  به کالا گرفتن نپرداختند
  sawārān jangē hamē tāxtand
  ba kālā giriftan na-pardāxtand
  The riders were charging for a battle;
  They did not set themselves to taking spoils.
  (Classical Persian romanization)
to polish
to free

Conjugation

Conjugation of (pardâxtán) (literary Iranian Persian)

infinitive		پَرداختن (pardâxtán)
stem	present	پَرداز (pardâz)
stem	past	پَرداخت (pardâxt)
participle	present	پَردازنده (pardâzandé)
participle	past	پَرداخته (pardâxté)
		singular			plural
		1^st person	2^nd person	3^rd person	1^st person	2^nd person	3^rd person
indicative	aorist	پَردازم (pardâzam)	پَردازی (pardâzi)	پَردازد (pardâzad)	پَردازیم (pardâzim)	پَردازید (pardâzid)	پَردازند (pardâzand)
	present (imperfect)	می‌پَردازم (mí-pardâzam)	می‌پَردازی (mí-pardâzi)	می‌پَردازد (mí-pardâzad)	می‌پَردازیم (mí-pardâzim)	می‌پَردازید (mí-pardâzid)	می‌پَردازند (mí-pardâzand)
	present progressive	دارم می‌پَردازم (dấram mí-pardâzam)	داری می‌پَردازی (dấri mí-pardâzi)	دارد می‌پَردازد (dấrad mí-pardâzad)	داریم می‌پَردازیم (dấrim mí-pardâzim)	دارید می‌پَردازید (dấrid mí-pardâzid)	دارند می‌پَردازند (dấrand mí-pardâzand)
	present perfect	پَرداخته‌ام (pardâxté-am)	پَرداخته‌ای (pardâxté-i)	پَرداخته است (pardâxté ast)	پَرداخته‌ایم (pardâxté-im)	پَرداخته‌اید (pardâxté-id)	پَرداخته‌اند (pardâxté-and)
	past	پَرداختم (pardâxtam)	پَرداختی (pardâxti)	پَرداخت (pardâxt)	پَرداختیم (pardâxtim)	پَرداختید (pardâxtid)	پَرداختند (pardâxtand)
	past (imperfect)	می‌پَرداختم (mí-pardâxtam)	می‌پَرداختی (mí-pardâxti)	می‌پَرداخت (mí-pardâxt)	می‌پَرداختیم (mí-pardâxtim)	می‌پَرداختید (mí-pardâxtid)	می‌پَرداختند (mí-pardâxtand)
	past progressive	داشتم می‌پَرداختم (dấštam mí-pardâxtam)	داشتی می‌پَرداختی (dấšti mí-pardâxti)	داشت می‌پَرداخت (dâšt mí-pardâxt)	داشتیم می‌پَرداختیم (dấštim mí-pardâxtim)	داشتید می‌پَرداختید (dấštid mí-pardâxtid)	داشتند می‌پَرداختند (dấštand mí-pardâxtand)
	pluperfect	پَرداخته بودم (pardâxté búdam)	پَرداخته بودی (pardâxté búdi)	پَرداخته بود (pardâxté bud)	پَرداخته بودیم (pardâxté búdim)	پَرداخته بودید (pardâxté búdid)	پَرداخته بودند (pardâxté búdand)
	future	خواهم پَرداخت (xâhám pardâxt)	خواهی پَرداخت (xâhí pardâxt)	خواهد پَرداخت (xâhád pardâxt)	خواهیم پَرداخت (xâhím pardâxt)	خواهید پَرداخت (xâhíd pardâxt)	خواهند پَرداخت (xâhánd pardâxt)
subjunctive	present	بپَردازم (bépardâzam)	بپَردازی (bépardâzi)	بپَردازد (bépardâzad)	بپَردازیم (bépardâzim)	بپَردازید (bépardâzid)	بپَردازند (bépardâzand)
subjunctive	past	پَرداخته باشم (pardâxté bấšam)	پَرداخته باشی (pardâxté bấši)	پَرداخته باشد (pardâxté bấšad)	پَرداخته باشیم (pardâxté bấšim)	پَرداخته باشید (pardâxté bấšid)	پَرداخته باشند (pardâxté bấšand)
imperative			بپَرداز (bépardâz)			بپَردازید (bépardâzid)

Conjugation of (pardâxtán) (colloquial Tehrani)

infinitive		پَرداختن (pardâxtán)
stem	present	پَرداز (pardâz)
stem	past	پَرداخت (pardâxt)
participle	present	پَردازنده (pardâzandé)
participle	past	پَرداخته (pardâxté)
		singular			plural
		1^st person	2^nd person	3^rd person	1^st person	2^nd person	3^rd person
indicative	aorist	پَردازم (pardâzam)	پَردازی (pardâzi)	پَردازه (pardâze)	پَردازیم (pardâzim)	پَردازین (pardâzin)	پَردازن (pardâzan)
	present (imperfect)	می‌پَردازم (mí-pardâzam)	می‌پَردازی (mí-pardâzi)	می‌پَردازه (mí-pardâze)	می‌پَردازیم (mí-pardâzim)	می‌پَردازین (mí-pardâzin)	می‌پَردازن (mí-pardâzan)
	present progressive	دارم می‌پَردازم (dấram mí-pardâzam)	داری می‌پَردازی (dấri mí-pardâzi)	داره می‌پَردازه (dấre mí-pardâze)	داریم می‌پَردازیم (dấrim mí-pardâzim)	دارین می‌پَردازین (dấrin mí-pardâzin)	دارن می‌پَردازن (dấran mí-pardâzan)
	present perfect	پَرداخته‌ام (pardâxtám)	پَرداخته‌ای (pardâxtí)	پَرداخته (pardâxté)	پَرداخته‌ایم (pardâxtím)	پَرداخته‌این (pardâxtín)	پَرداخته‌ان (pardâxtán)
	past	پَرداختم (pardâxtam)	پَرداختی (pardâxti)	پَرداخت (pardâxt)	پَرداختیم (pardâxtim)	پَرداختین (pardâxtin)	پَرداختن (pardâxtan)
	past (imperfect)	می‌پَرداختم (mí-pardâxtam)	می‌پَرداختی (mí-pardâxti)	می‌پَرداخت (mí-pardâxt)	می‌پَرداختیم (mí-pardâxtim)	می‌پَرداختین (mí-pardâxtin)	می‌پَرداختن (mí-pardâxtan)
	past progressive	داشتم می‌پَرداختم (dấštam mí-pardâxtam)	داشتی می‌پَرداختی (dấšti mí-pardâxti)	داشت می‌پَرداخت (dấšt mí-pardâxt)	داشتیم می‌پَرداختیم (dấštim mí-pardâxtim)	داشتین می‌پَرداختین (dấštin mí-pardâxtin)	داشتن می‌پَرداختن (dấštan mí-pardâxtan)
	pluperfect	پَرداخته بودم (pardâxté búdam)	پَرداخته بودی (pardâxté búdi)	پَرداخته بود (pardâxté bud)	پَرداخته بودیم (pardâxté búdim)	پَرداخته بودین (pardâxté búdin)	پَرداخته بودن (pardâxté búdan)
subjunctive	present	بپَردازم (bépardâzam)	بپَردازی (bépardâzi)	بپَردازه (bépardâze)	بپَردازیم (bépardâzim)	بپَردازین (bépardâzin)	بپَردازن (bépardâzan)
subjunctive	past	پَرداخته باشم (pardâxté bấšam)	پَرداخته باشی (pardâxté bấši)	پَرداخته باشه (pardâxté bấše)	پَرداخته باشیم (pardâxté bấšim)	پَرداخته باشین (pardâxté bấšin)	پَرداخته باشن (pardâxté bấšan)
imperative			بپَرداز (bépardâz)			بپَردازین (bépardâzin)

References

Steingass, Francis Joseph (1892) “پرداختن”, in A Comprehensive Persian–English dictionary, London: Routledge & K. Paul, page 421
Hayyim, Sulayman (1934) “پرداختن”, in New Persian–English dictionary, Teheran: Librairie-imprimerie Béroukhim

^ Cheung, Johnny (2007) Etymological Dictionary of the Iranian Verb (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 2), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 373

[Cheung-1] Cheung, Johnny (2007) Etymological Dictionary of the Iranian Verb (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 2), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 373

[1]