تىل
Appearance
Uyghur
[edit]Other scripts | |
---|---|
Perso-Arabic | تىل |
Latin | til |
Cyrillic | тил |
Etymology
[edit]Inherited from Chagatai [Term?], from Karakhanid [Term?], from Proto-Turkic *til.
Cognate with Uzbek til, Turkish, Azerbaijani, Turkmen, and Gagauz dil, Kazakh тіл (tıl), Kyrgyz and Nogai тил (til), Tatar and Bashkir тел (tel), Tuvan дыл (dıl), Chuvash чӗлхе (čĕlh̬e) etc.
Pronunciation
[edit]Noun
[edit]تىل • (til) (plural تىللار (tillar))
Declension
[edit]impersonal | singular | plural | ||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
nominative | تىل (til) | تىللار (tillar) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
genitive | تىلنىڭ (tilning) | تىللارنىڭ (tillarning) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
accusative | تىلنى (tilni) | تىللارنى (tillarni) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
dative | تىلغا (tilgha) | تىللارغا (tillargha) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative | تىلدا (tilda) | تىللاردا (tillarda) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
ablative | تىلدىن (tildin) | تىللاردىن (tillardin) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative-qualitative | تىلدىكى (tildiki) | تىللاردىكى (tillardiki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of locative-qualitative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
limitative | تىلغىچە (tilghiche) | تىللارغىچە (tillarghiche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
similative | تىلدەك (tildek) | تىللاردەك (tillardek) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
equative | تىلچىلىك (tilchilik) or تىلچە (tilche) | تىللارچىلىك (tillarchilik) or تىللارچە (tillarche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
representative | تىلنىڭكى (tilningki) | تىللارنىڭكى (tillarningki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of representative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
1st person singular (my) | singular | plural | ||||||||||||||||||||||||||||||||
nominative | تىلىم (tilim) | تىللىرىم (tillirim) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
genitive | تىلىمنىڭ (tilimning) | تىللىرىمنىڭ (tillirimning) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
accusative | تىلىمنى (tilimni) | تىللىرىمنى (tillirimni) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
dative | تىلىمغا (tilimgha) | تىللىرىمغا (tillirimgha) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative | تىلىمدا (tilimda) | تىللىرىمدا (tillirimda) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
ablative | تىلىمدىن (tilimdin) | تىللىرىمدىن (tillirimdin) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative-qualitative | تىلىمدىكى (tilimdiki) | تىللىرىمدىكى (tillirimdiki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of locative-qualitative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
limitative | تىلىمغىچە (tilimghiche) | تىللىرىمغىچە (tillirimghiche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
similative | تىلىمدەك (tilimdek) | تىللىرىمدەك (tillirimdek) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
equative | تىلىمچىلىك (tilimchilik) or تىلىمچە (tilimche) | تىللىرىمچىلىك (tillirimchilik) or تىللىرىمچە (tillirimche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
representative | تىلىمنىڭكى (tilimningki) | تىللىرىمنىڭكى (tillirimningki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of representative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
1st person plural (our) | singular | plural | ||||||||||||||||||||||||||||||||
nominative | تىلىمىز (tilimiz) | تىللىرىمىز (tillirimiz) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
genitive | تىلىمىزنىڭ (tilimizning) | تىللىرىمىزنىڭ (tillirimizning) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
accusative | تىلىمىزنى (tilimizni) | تىللىرىمىزنى (tillirimizni) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
dative | تىلىمىزغا (tilimizgha) | تىللىرىمىزغا (tillirimizgha) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative | تىلىمىزدا (tilimizda) | تىللىرىمىزدا (tillirimizda) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
ablative | تىلىمىزدىن (tilimizdin) | تىللىرىمىزدىن (tillirimizdin) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative-qualitative | تىلىمىزدىكى (tilimizdiki) | تىللىرىمىزدىكى (tillirimizdiki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of locative-qualitative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
limitative | تىلىمىزغىچە (tilimizghiche) | تىللىرىمىزغىچە (tillirimizghiche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
similative | تىلىمىزدەك (tilimizdek) | تىللىرىمىزدەك (tillirimizdek) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
equative | تىلىمىزچىلىك (tilimizchilik) or تىلىمىزچە (tilimizche) | تىللىرىمىزچىلىك (tillirimizchilik) or تىللىرىمىزچە (tillirimizche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
representative | تىلىمىزنىڭكى (tilimizningki) | تىللىرىمىزنىڭكى (tillirimizningki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of representative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
2ndperson singular ordinary (your) | singular | plural | ||||||||||||||||||||||||||||||||
nominative | تىلىڭ (tiling) | تىللىرىڭ (tilliring) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
genitive | تىلىڭنىڭ (tilingning) | تىللىرىڭنىڭ (tilliringning) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
accusative | تىلىڭنى (tilingni) | تىللىرىڭنى (tilliringni) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
dative | تىلىڭغا (tilinggha) | تىللىرىڭغا (tilliringgha) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative | تىلىڭدا (tilingda) | تىللىرىڭدا (tilliringda) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
ablative | تىلىڭدىن (tilingdin) | تىللىرىڭدىن (tilliringdin) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative-qualitative | تىلىڭدىكى (tilingdiki) | تىللىرىڭدىكى (tilliringdiki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of locative-qualitative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
limitative | تىلىڭغىچە (tilingghiche) | تىللىرىڭغىچە (tilliringghiche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
similative | تىلىڭدەك (tilingdek) | تىللىرىڭدەك (tilliringdek) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
equative | تىلىڭچىلىك (tilingchilik) or تىلىڭچە (tilingche) | تىللىرىڭچىلىك (tilliringchilik) or تىللىرىڭچە (tilliringche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
representative | تىلىڭنىڭكى (tilingningki) | تىللىرىڭنىڭكى (tilliringningki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of representative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
2ndperson plural ordinary (your) | singular | plural | ||||||||||||||||||||||||||||||||
nominative | تىلىڭلار (tilinglar) | تىللىرىڭلار (tilliringlar) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
genitive | تىلىڭلارنىڭ (tilinglarning) | تىللىرىڭلارنىڭ (tilliringlarning) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
accusative | تىلىڭلارنى (tilinglarni) | تىللىرىڭلارنى (tilliringlarni) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
dative | تىلىڭلارغا (tilinglargha) | تىللىرىڭلارغا (tilliringlargha) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative | تىلىڭلاردا (tilinglarda) | تىللىرىڭلاردا (tilliringlarda) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
ablative | تىلىڭلاردىن (tilinglardin) | تىللىرىڭلاردىن (tilliringlardin) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative-qualitative | تىلىڭلاردىكى (tilinglardiki) | تىللىرىڭلاردىكى (tilliringlardiki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of locative-qualitative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
limitative | تىلىڭلارغىچە (tilinglarghiche) | تىللىرىڭلارغىچە (tilliringlarghiche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
similative | تىلىڭلاردەك (tilinglardek) | تىللىرىڭلاردەك (tilliringlardek) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
equative | تىلىڭلارچىلىك (tilinglarchilik) or تىلىڭلارچە (tilinglarche) | تىللىرىڭلارچىلىك (tilliringlarchilik) or تىللىرىڭلارچە (tilliringlarche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
representative | تىلىڭلارنىڭكى (tilinglarningki) | تىللىرىڭلارنىڭكى (tilliringlarningki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of representative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
2ndperson singular refined (your) | singular | plural | ||||||||||||||||||||||||||||||||
nominative | تىلىڭىز (tili'ngiz) | تىللىرىڭىز (tilliri'ngiz) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
genitive | تىلىڭىزنىڭ (tili'ngizning) | تىللىرىڭىزنىڭ (tilliri'ngizning) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
accusative | تىلىڭىزنى (tili'ngizni) | تىللىرىڭىزنى (tilliri'ngizni) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
dative | تىلىڭىزغا (tili'ngizgha) | تىللىرىڭىزغا (tilliri'ngizgha) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative | تىلىڭىزدا (tili'ngizda) | تىللىرىڭىزدا (tilliri'ngizda) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
ablative | تىلىڭىزدىن (tili'ngizdin) | تىللىرىڭىزدىن (tilliri'ngizdin) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative-qualitative | تىلىڭىزدىكى (tili'ngizdiki) | تىللىرىڭىزدىكى (tilliri'ngizdiki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of locative-qualitative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
limitative | تىلىڭىزغىچە (tili'ngizghiche) | تىللىرىڭىزغىچە (tilliri'ngizghiche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
similative | تىلىڭىزدەك (tili'ngizdek) | تىللىرىڭىزدەك (tilliri'ngizdek) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
equative | تىلىڭىزچىلىك (tili'ngizchilik) or تىلىڭىزچە (tili'ngizche) | تىللىرىڭىزچىلىك (tilliri'ngizchilik) or تىللىرىڭىزچە (tilliri'ngizche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
representative | تىلىڭىزنىڭكى (tili'ngizningki) | تىللىرىڭىزنىڭكى (tilliri'ngizningki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of representative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
2ndperson plural refined (your) | singular | plural | ||||||||||||||||||||||||||||||||
nominative | تىلىڭىزلار (tili'ngizlar) | تىللىرىڭىزلار (tilliri'ngizlar) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
genitive | تىلىڭىزلارنىڭ (tili'ngizlarning) | تىللىرىڭىزلارنىڭ (tilliri'ngizlarning) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
accusative | تىلىڭىزلارنى (tili'ngizlarni) | تىللىرىڭىزلارنى (tilliri'ngizlarni) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
dative | تىلىڭىزلارغا (tili'ngizlargha) | تىللىرىڭىزلارغا (tilliri'ngizlargha) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative | تىلىڭىزلاردا (tili'ngizlarda) | تىللىرىڭىزلاردا (tilliri'ngizlarda) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
ablative | تىلىڭىزلاردىن (tili'ngizlardin) | تىللىرىڭىزلاردىن (tilliri'ngizlardin) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative-qualitative | تىلىڭىزلاردىكى (tili'ngizlardiki) | تىللىرىڭىزلاردىكى (tilliri'ngizlardiki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of locative-qualitative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
limitative | تىلىڭىزلارغىچە (tili'ngizlarghiche) | تىللىرىڭىزلارغىچە (tilliri'ngizlarghiche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
similative | تىلىڭىزلاردەك (tili'ngizlardek) | تىللىرىڭىزلاردەك (tilliri'ngizlardek) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
equative | تىلىڭىزلارچىلىك (tili'ngizlarchilik) or تىلىڭىزلارچە (tili'ngizlarche) | تىللىرىڭىزلارچىلىك (tilliri'ngizlarchilik) or تىللىرىڭىزلارچە (tilliri'ngizlarche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
representative | تىلىڭىزلارنىڭكى (tili'ngizlarningki) | تىللىرىڭىزلارنىڭكى (tilliri'ngizlarningki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of representative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
2ndperson singular & plural respectful (your) | singular | plural | ||||||||||||||||||||||||||||||||
nominative | تىللىرى (tilliri) | تىللىرى (tilliri) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
genitive | تىللىرىنىڭ (tillirining) | تىللىرىنىڭ (tillirining) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
accusative | تىللىرىنى (tillirini) | تىللىرىنى (tillirini) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
dative | تىللىرىغا (tillirigha) | تىللىرىغا (tillirigha) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative | تىللىرىدا (tillirida) | تىللىرىدا (tillirida) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
ablative | تىللىرىدىن (tilliridin) | تىللىرىدىن (tilliridin) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative-qualitative | تىللىرىدىكى (tilliridiki) | تىللىرىدىكى (tilliridiki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of locative-qualitative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
limitative | تىللىرىغىچە (tillirighiche) | تىللىرىغىچە (tillirighiche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
similative | تىللىرىدەك (tilliridek) | تىللىرىدەك (tilliridek) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
equative | تىللىرىچىلىك (tillirichilik) or تىللىرىچە (tilliriche) | تىللىرىچىلىك (tillirichilik) or تىللىرىچە (tilliriche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
representative | تىللىرىنىڭكى (tilliriningki) | تىللىرىنىڭكى (tilliriningki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of representative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
3rd person (his, her, its, their) | singular | plural | ||||||||||||||||||||||||||||||||
nominative | تىلى (tili) | تىللىرى (tilliri) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
genitive | تىلىنىڭ (tilining) | تىللىرىنىڭ (tillirining) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
accusative | تىلىنى (tilini) | تىللىرىنى (tillirini) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
dative | تىلىغا (tiligha) | تىللىرىغا (tillirigha) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative | تىلىدا (tilida) | تىللىرىدا (tillirida) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
ablative | تىلىدىن (tilidin) | تىللىرىدىن (tilliridin) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative-qualitative | تىلىدىكى (tilidiki) | تىللىرىدىكى (tilliridiki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of locative-qualitative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
limitative | تىلىغىچە (tilighiche) | تىللىرىغىچە (tillirighiche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
similative | تىلىدەك (tilidek) | تىللىرىدەك (tilliridek) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
equative | تىلىچىلىك (tilichilik) or تىلىچە (tiliche) | تىللىرىچىلىك (tillirichilik) or تىللىرىچە (tilliriche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
representative | تىلىنىڭكى (tiliningki) | تىللىرىنىڭكى (tilliriningki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of representative form
|
Related terms
[edit]Categories:
- Uyghur terms inherited from Chagatai
- Uyghur terms derived from Chagatai
- Uyghur terms inherited from Karakhanid
- Uyghur terms derived from Karakhanid
- Uyghur terms inherited from Proto-Turkic
- Uyghur terms derived from Proto-Turkic
- Uyghur 1-syllable words
- Uyghur terms with IPA pronunciation
- Uyghur lemmas
- Uyghur nouns
- Uyghur countable nouns
- ug:Anatomy
- Uyghur terms with usage examples
- ug:Language