آکندن
Jump to navigation
Jump to search
See also: آگندن
Persian
[edit]Alternative forms
[edit]- آگندن (âgandan)
Etymology
[edit]From Proto-Iranian *ā- (“ad-”) + *kan- (“to fill”).[1] The prefix is from Proto-Indo-European *h₂éd (“to, at”), while the verbal root is, contrary to Cheung, a variant of Proto-Iranian *kanH- (“to dig”), from Proto-Indo-Iranian *kanH- (“to dig”).[2]
Pronunciation
[edit]- (Classical Persian) IPA(key): [ʔɑː.kan.ˈdan]
- (Iran, formal) IPA(key): [ʔɒː.kʰʲæn̪.d̪ǽn]
- (Tajik, formal) IPA(key): [ʔɔ.kʰän̪.d̪ǽn]
| Readings | |
|---|---|
| Classical reading? | ākandan |
| Dari reading? | ākandan |
| Iranian reading? | âkandan |
| Tajik reading? | okandan |
Verb
[edit]آکندن • (âkandan) (present stem آکن (âkan))
- To fill (to make full)
- 10th Century, Ferdowsi, Shahname.
- نکوشم به آکندن گنج من
نخواهم پراگندن انجمن.
- To bury
Conjugation
[edit]| infinitive | آکندن (âkandán) | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| stem | present | آکن (âkan) | ||||||
| past | آکند (âkand) | |||||||
| participle | present | آکننده (âkanandé) | ||||||
| past | آکنده (âkandé) | |||||||
| singular | plural | |||||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
| indicative | aorist | آکنم (âkanam) |
آکنی (âkani) |
آکند (âkanad) |
آکنیم (âkanim) |
آکنید (âkanid) |
آکنند (âkanand) | |
| present (imperfect) | می‌آکنم (mí-âkanam) |
می‌آکنی (mí-âkani) |
می‌آکند (mí-âkanad) |
می‌آکنیم (mí-âkanim) |
می‌آکنید (mí-âkanid) |
می‌آکنند (mí-âkanand) | ||
| present progressive | دارم می‌آکنم (dấram mí-âkanam) |
داری می‌آکنی (dấri mí-âkani) |
دارد می‌آکند (dấrad mí-âkanad) |
داریم می‌آکنیم (dấrim mí-âkanim) |
دارید می‌آکنید (dấrid mí-âkanid) |
دارند می‌آکنند (dấrand mí-âkanand) | ||
| present perfect | آکنده‌ام (âkandé-am) |
آکنده‌ای (âkandé-i) |
آکنده است (âkandé ast) |
آکنده‌ایم (âkandé-im) |
آکنده‌اید (âkandé-id) |
آکنده‌اند (âkandé-and) | ||
| past | آکندم (âkandam) |
آکندی (âkandi) |
آکند (âkand) |
آکندیم (âkandim) |
آکندید (âkandid) |
آکندند (âkandand) | ||
| past (imperfect) | می‌آکندم (mí-âkandam) |
می‌آکندی (mí-âkandi) |
می‌آکند (mí-âkand) |
می‌آکندیم (mí-âkandim) |
می‌آکندید (mí-âkandid) |
می‌آکندند (mí-âkandand) | ||
| past progressive | داشتم می‌آکندم (dấštam mí-âkandam) |
داشتی می‌آکندی (dấšti mí-âkandi) |
داشت می‌آکند (dâšt mí-âkand) |
داشتیم می‌آکندیم (dấštim mí-âkandim) |
داشتید می‌آکندید (dấštid mí-âkandid) |
داشتند می‌آکندند (dấštand mí-âkandand) | ||
| pluperfect | آکنده بودم (âkandé búdam) |
آکنده بودی (âkandé búdi) |
آکنده بود (âkandé bud) |
آکنده بودیم (âkandé búdim) |
آکنده بودید (âkandé búdid) |
آکنده بودند (âkandé búdand) | ||
| future | خواهم آکند (xâhám âkand) |
خواهی آکند (xâhí âkand) |
خواهد آکند (xâhád âkand) |
خواهیم آکند (xâhím âkand) |
خواهید آکند (xâhíd âkand) |
خواهند آکند (xâhánd âkand) | ||
| subjunctive | present | بآکنم (béâkanam) |
بآکنی (béâkani) |
بآکند (béâkanad) |
بآکنیم (béâkanim) |
بآکنید (béâkanid) |
بآکنند (béâkanand) | |
| past | آکنده باشم (âkandé bấšam) |
آکنده باشی (âkandé bấši) |
آکنده باشد (âkandé bấšad) |
آکنده باشیم (âkandé bấšim) |
آکنده باشید (âkandé bấšid) |
آکنده باشند (âkandé bấšand) | ||
| imperative | بآکن (béâkan) |
بآکنید (béâkanid) |
||||||
| infinitive | آکندن (âkandán) | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| stem | present | آکن (âkan) | ||||||
| past | آکند (âkand) | |||||||
| participle | present | آکننده (âkanandé) | ||||||
| past | آکنده (âkandé) | |||||||
| singular | plural | |||||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
| indicative | aorist | آکنم (âkanam) |
آکنی (âkani) |
آکنه (âkane) |
آکنیم (âkanim) |
آکنین (âkanin) |
آکنن (âkanan) | |
| present (imperfect) | می‌آکنم (mí-âkanam) |
می‌آکنی (mí-âkani) |
می‌آکنه (mí-âkane) |
می‌آکنیم (mí-âkanim) |
می‌آکنین (mí-âkanin) |
می‌آکنن (mí-âkanan) | ||
| present progressive | دارم می‌آکنم (dấram mí-âkanam) |
داری می‌آکنی (dấri mí-âkani) |
داره می‌آکنه (dấre mí-âkane) |
داریم می‌آکنیم (dấrim mí-âkanim) |
دارین می‌آکنین (dấrin mí-âkanin) |
دارن می‌آکنن (dấran mí-âkanan) | ||
| present perfect | آکنده‌ام (âkandám) |
آکنده‌ای (âkandí) |
آکنده (âkandé) |
آکنده‌ایم (âkandím) |
آکنده‌این (âkandín) |
آکنده‌ان (âkandán) | ||
| past | آکندم (âkandam) |
آکندی (âkandi) |
آکند (âkand) |
آکندیم (âkandim) |
آکندین (âkandin) |
آکندن (âkandan) | ||
| past (imperfect) | می‌آکندم (mí-âkandam) |
می‌آکندی (mí-âkandi) |
می‌آکند (mí-âkand) |
می‌آکندیم (mí-âkandim) |
می‌آکندین (mí-âkandin) |
می‌آکندن (mí-âkandan) | ||
| past progressive | داشتم می‌آکندم (dấštam mí-âkandam) |
داشتی می‌آکندی (dấšti mí-âkandi) |
داشت می‌آکند (dấšt mí-âkand) |
داشتیم می‌آکندیم (dấštim mí-âkandim) |
داشتین می‌آکندین (dấštin mí-âkandin) |
داشتن می‌آکندن (dấštan mí-âkandan) | ||
| pluperfect | آکنده بودم (âkandé búdam) |
آکنده بودی (âkandé búdi) |
آکنده بود (âkandé bud) |
آکنده بودیم (âkandé búdim) |
آکنده بودین (âkandé búdin) |
آکنده بودن (âkandé búdan) | ||
| subjunctive | present | بآکنم (béâkanam) |
بآکنی (béâkani) |
بآکنه (béâkane) |
بآکنیم (béâkanim) |
بآکنین (béâkanin) |
بآکنن (béâkanan) | |
| past | آکنده باشم (âkandé bấšam) |
آکنده باشی (âkandé bấši) |
آکنده باشه (âkandé bấše) |
آکنده باشیم (âkandé bấšim) |
آکنده باشین (âkandé bấšin) |
آکنده باشن (âkandé bấšan) | ||
| imperative | بآکن (béâkan) |
بآکنین (béâkanin) |
||||||
Derived terms
[edit]- آکنده (âkande)
References
[edit]- ^ Cheung, Johnny (2007) Etymological Dictionary of the Iranian Verb (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 2), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 232
- ^ Lubotsky, Alexander (2011) The Indo-Aryan Inherited Lexicon (in progress) (Indo-European Etymological Dictionary Project), Leiden University, pages 275-6