օրհնեմ

Old Armenian

Alternative forms

աւրհնեմ (awrhnem), աւհրնեմ (awhrnem)

Etymology

The original spelling is աւրհնեմ (awrhnem), by metathesis from earlier աւհրնեմ (awhrnem), from *աւհրինեմ (*awhrinem), from Middle Iranian *āfrīnam, from Proto-Iranian *aHfriHnáHti. Aghwan 𐔰𐕔𐕙𐔴 (afre) is from the same source.

Verb

օրհնեմ • (ōrhnem)

to glorify, to sing hymns, to praise
օրհնեալ է Աստուած ― ōrhneal ē Astuac ― Heaven be praised
to salute, to greet; to wish prosperity; to speed, to prosper
to bless, to shower down or bestow blessings on, to consecrate
օրհնել զսեղան ― ōrhnel zsełan ― to say grace, to ask a blessing

օրհնեալ ― ōrhneal ― blessed; holy; consecrated

օրհնեալ դու ի Տեառնէ ― ōrhneal du i Teaṙnē ― God bless you
(ironically) to curse, to blaspheme
օրհնել զոք յերեսս ― ōrhnel zokʻ yeress ― to curse a person to his face

ո՞չ օրհնեցի զքեզ ― o^?čʻ ōrhnecʻi zkʻez ― didn't I curse you nicely?

Conjugation

active
		singular			plural
infinitive		օրհնել (ōrhnel)		participle	օրհնեցեալ, օրհնեալ (ōrhnecʻeal, ōrhneal)
causative		—		aorist stem	օրհնեց- (ōrhnecʻ-)

		1^st person	2^nd person	3^rd person	1^st person	2^nd person	3^rd person
indicative
	present	օրհնեմ (ōrhnem)	օրհնես (ōrhnes)	օրհնէ (ōrhnē)	օրհնեմք (ōrhnemkʻ)	օրհնէք (ōrhnēkʻ)	օրհնեն (ōrhnen)
	imperfect	օրհնէի, օրհնեի* (ōrhnēi, ōrhnei*)	օրհնէիր, օրհնեիր* (ōrhnēir, ōrhneir*)	օրհնէր (ōrhnēr)	օրհնէաք, օրհնեաք* (ōrhnēakʻ, ōrhneakʻ*)	օրհնէիք, օրհնեիք* (ōrhnēikʻ, ōrhneikʻ*)	օրհնէին, օրհնեին* (ōrhnēin, ōrhnein*)
	aorist	օրհնեցի (ōrhnecʻi)	օրհնեցեր (ōrhnecʻer)	օրհնեաց (ōrhneacʻ)	օրհնեցաք (ōrhnecʻakʻ)	օրհնեցէք, օրհնեցիք (ōrhnecʻēkʻ, ōrhnecʻikʻ)	օրհնեցին (ōrhnecʻin)
subjunctive
	present	օրհնիցեմ (ōrhnicʻem)	օրհնիցես (ōrhnicʻes)	օրհնիցէ (ōrhnicʻē)	օրհնիցեմք (ōrhnicʻemkʻ)	օրհնիցէք (ōrhnicʻēkʻ)	օրհնիցեն (ōrhnicʻen)
	aorist	օրհնեցից (ōrhnecʻicʻ)	օրհնեսցես (ōrhnescʻes)	օրհնեսցէ (ōrhnescʻē)	օրհնեսցուք (ōrhnescʻukʻ)	օրհնեսջիք (ōrhnesǰikʻ)	օրհնեսցեն (ōrhnescʻen)
imperatives
	imperative	—	օրհնեա՛ (ōrhneá)	—	—	օրհնեցէ՛ք (ōrhnecʻḗkʻ)	—
	cohortative	—	օրհնեսջի՛ր (ōrhnesǰír)	—	—	օրհնեսջի՛ք (ōrhnesǰíkʻ)	—
	prohibitive	—	մի՛ օրհներ (mí ōrhner)	—	—	մի՛ օրհնէք (mí ōrhnēkʻ)	—

rare

mediopassive
		singular			plural
infinitive		օրհնել, օրհնիլ* (ōrhnel, ōrhnil*)		participle	օրհնեցեալ, օրհնեալ (ōrhnecʻeal, ōrhneal)
causative		—		aorist stem	օրհնեց- (ōrhnecʻ-)

		1^st person	2^nd person	3^rd person	1^st person	2^nd person	3^rd person
indicative
	present	օրհնիմ (ōrhnim)	օրհնիս (ōrhnis)	օրհնի (ōrhni)	օրհնիմք (ōrhnimkʻ)	օրհնիք (ōrhnikʻ)	օրհնին (ōrhnin)
	imperfect	օրհնէի (ōrhnēi)	օրհնէիր (ōrhnēir)	օրհնէր, օրհնիւր (ōrhnēr, ōrhniwr)	օրհնէաք (ōrhnēakʻ)	օրհնէիք (ōrhnēikʻ)	օրհնէին (ōrhnēin)
	aorist	օրհնեցայ (ōrhnecʻay)	օրհնեցար (ōrhnecʻar)	օրհնեցաւ (ōrhnecʻaw)	օրհնեցաք (ōrhnecʻakʻ)	օրհնեցայք (ōrhnecʻaykʻ)	օրհնեցան (ōrhnecʻan)
subjunctive
	present	օրհնիցիմ (ōrhnicʻim)	օրհնիցիս (ōrhnicʻis)	օրհնիցի (ōrhnicʻi)	օրհնիցիմք (ōrhnicʻimkʻ)	օրհնիցիք (ōrhnicʻikʻ)	օրհնիցին (ōrhnicʻin)
	aorist	օրհնեցայց (ōrhnecʻaycʻ)	օրհնեսցիս (ōrhnescʻis)	օրհնեսցի (ōrhnescʻi)	օրհնեսցուք (ōrhnescʻukʻ)	օրհնեսջիք (ōrhnesǰikʻ)	օրհնեսցին (ōrhnescʻin)
imperatives
	imperative	—	օրհնեա՛ց (ōrhneácʻ)	—	—	օրհնեցարո՛ւք (ōrhnecʻarúkʻ)	—
	cohortative	—	օրհնեսջի՛ր (ōrhnesǰír)	—	—	օրհնեսջի՛ք (ōrhnesǰíkʻ)	—
	prohibitive	—	մի՛ օրհնիր (mí ōrhnir)	—	—	մի՛ օրհնիք (mí ōrhnikʻ)	—

post-classical

Derived terms

աղօրհնէք (ałōrhnēkʻ)
ամենօրհնեալ (amenōrhneal)
ամէնօրհնեալ (amēnōrhneal)
ամէնօրհնեան (amēnōrhnean)
աստուածօրհնութիւն (astuacōrhnutʻiwn)
աւազանօրհնէք (awazanōrhnēkʻ)
բազմօրհնեալ (bazmōrhneal)
բազմօրհնեան (bazmōrhnean)
եկեղեցօրհնէք (ekełecʻōrhnēkʻ)
խաչօրհնէք (xačʻōrhnēkʻ)
վերօրհնեմ (verōrhnem)
օրհն (ōrhn)
օրհնաբան (ōrhnaban)
օրհնաբանականքն (ōrhnabanakankʻn)
օրհնաբանեմ (ōrhnabanem)
օրհնաբանիչ (ōrhnabaničʻ)
օրհնաբանութիւն (ōrhnabanutʻiwn)
օրհնաձայն (ōrhnajayn)
օրհնանուն (ōrhnanun)
օրհնառաք (ōrhnaṙakʻ)
օրհներգաբար (ōrhnergabar)
օրհներգական (ōrhnergakan)
օրհներգու (ōrhnergu)
օրհներգութիւն (ōrhnergutʻiwn)
օրհներգօղ (ōrhnergōł)
օրհնընկալ (ōrhnənkal)
օրհնութիւն (ōrhnutʻiwn)
օրհնութիւնաբեր (ōrhnutʻiwnaber)
օրհնութիւնսընկալու (ōrhnutʻiwnsənkalu)

Descendants

Armenian: օրհնել (ōrhnel)

References

Petrosean, Matatʻeay (1879) “օրհնեմ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “օրհնեմ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
Ġazarean, Ṙubēn (2000) “օրհնեմ”, in G. B. Tʻosunean, editor, Grabari baṙaran [Dictionary of Old Armenian] (in Armenian), Yerevan: University Press
Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “օրհն”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
Godel, Robert (1975) An introduction to the study of classical Armenian, Wiesbaden: Dr. Ludwig Reichert Verlag, page 23