Jump to content

քթթեմ

From Wiktionary, the free dictionary

Old Armenian

[edit]

Verb

[edit]

քթթեմ • (kʻtʻtʻem)

  1. to blink, to wink
    Coordinate term: թարթեմ (tʻartʻem)
    • 5th century, Eznik Kołbacʻi, Ełc ałandocʻ [Refutation of the Sects] :[1][2]
      Եւ չիք մարմին, որ ի հող մնայցէ, այլ իւրաքանչիւր ոգւոց զանցնիւր մարմին զգեցեալ՝ յական քթթել կայցեն առաջի ահեղ ատենին, ոմանք՝ ի կեանսն յաւիտենականս, և ոմանք՝ ի պատիժս դատաստանի։
      Ew čʻikʻ marmin, or i hoł mnaycʻē, ayl iwrakʻančʻiwr ogwocʻ zancʻniwr marmin zgecʻeal, yakan kʻtʻtʻel kaycʻen aṙaǰi aheł atenin, omankʻ, i keansn yawitenakans, ew omankʻ, i patižs datastani.
      • Translation by Blanchard & Young
        And there is no body at all which stays at rest in the earth. Rather, when each has put on his own body, in a wink of the eye they stand before the terrible tribunal, some for eternal life, some for the punishment of judgement.
    • 5th? century, Movsēs Xorenacʻi, Patmutʻiwn Hayocʻ [History of Armenia] 3.28:[3][4]
      Այլ յունականն ձեռն ի քթթել ական հրձիգ առնէր զամենայն փայտակերտսն։
      Ayl yunakann jeṙn i kʻtʻtʻel akan hrjig aṙnēr zamenayn pʻaytakertsn.
      • Translation by Robert W. Thomson
        The Greek soldiers in the twinkling of an eye set fire to all the wooden constructions.

Usage notes

[edit]

Usually used in the idiom ի քթթել ական (i kʻtʻtʻel akan, “in the blink of an eye”).

Conjugation

[edit]
active
infinitive քթթել (kʻtʻtʻel) participle քթթեցեալ, քթթեալ (kʻtʻtʻecʻeal, kʻtʻtʻeal)
causative — aorist stem քթթեց- (kʻtʻtʻecʻ-)
singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
indicative
present քթթեմ (kʻtʻtʻem) քթթես (kʻtʻtʻes) քթթէ (kʻtʻtʻē) քթթեմք (kʻtʻtʻemkʻ) քթթէք (kʻtʻtʻēkʻ) քթթեն (kʻtʻtʻen)
imperfect քթթէի, քթթեի* (kʻtʻtʻēi, kʻtʻtʻei*) քթթէիր, քթթեիր* (kʻtʻtʻēir, kʻtʻtʻeir*) քթթէր (kʻtʻtʻēr) քթթէաք, քթթեաք* (kʻtʻtʻēakʻ, kʻtʻtʻeakʻ*) քթթէիք, քթթեիք* (kʻtʻtʻēikʻ, kʻtʻtʻeikʻ*) քթթէին, քթթեին* (kʻtʻtʻēin, kʻtʻtʻein*)
aorist քթթեցի (kʻtʻtʻecʻi) քթթեցեր (kʻtʻtʻecʻer) քթթեաց (kʻtʻtʻeacʻ) քթթեցաք (kʻtʻtʻecʻakʻ) քթթեցէք, քթթեցիք (kʻtʻtʻecʻēkʻ, kʻtʻtʻecʻikʻ) քթթեցին (kʻtʻtʻecʻin)
subjunctive
present քթթիցեմ (kʻtʻtʻicʻem) քթթիցես (kʻtʻtʻicʻes) քթթիցէ (kʻtʻtʻicʻē) քթթիցեմք (kʻtʻtʻicʻemkʻ) քթթիցէք (kʻtʻtʻicʻēkʻ) քթթիցեն (kʻtʻtʻicʻen)
aorist քթթեցից (kʻtʻtʻecʻicʻ) քթթեսցես (kʻtʻtʻescʻes) քթթեսցէ (kʻtʻtʻescʻē) քթթեսցուք (kʻtʻtʻescʻukʻ) քթթեսջիք (kʻtʻtʻesǰikʻ) քթթեսցեն (kʻtʻtʻescʻen)
imperatives
imperative — քթթեա՛ (kʻtʻtʻeá) — — քթթեցէ՛ք (kʻtʻtʻecʻḗkʻ) —
cohortative — քթթեսջի՛ր (kʻtʻtʻesǰír) — — քթթեսջի՛ք (kʻtʻtʻesǰíkʻ) —
prohibitive — մի՛ քթթեր (mí kʻtʻtʻer) — — մի՛ քթթէք (mí kʻtʻtʻēkʻ) —
  • rare

Derived terms

[edit]

Descendants

[edit]
  • → Armenian: քթթել (kʻtʻtʻel) (learned)

References

[edit]
  1. ^ Minasean, Martiros (1992) “Eznik Koġbacʻi [Čaṙkʻ ənddēm aġandocʻ]”, in Handes Amsorya‎[1], volume 106, Vienna: Mekhitarist Press, page 186
  2. ^ Blanchard, Monica J., Young, Robin Darling (1998) A Treatise on God written in Armenian by Eznik of Kołb (floruit c.430-c.450). An English translation, with introduction and notes (Eastern Christian texts in translation), Leuven: Peeters, page 214
  3. ^ Movsēs Xorenacʻi (1913) M. Abeġean and S. Yarutʻiwnean, editors, Patmutʻiwn Hayocʻ (Patmagirkʻ hayocʻ; II.1), Tiflis: Mnacʻakan Martiroseancʻ Press, page 290
  4. ^ Thomson, Robert W. (2006) Moses Khorenats‘i, History of the Armenians: translation and commentary on the literary sources‎[2], revised edition, Ann Arbor: Caravan Books, page 280

Further reading

[edit]
Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=քթթեմ&oldid=83319828"