քաղց

Armenian

Etymology

Learned borrowing from Old Armenian քաղց (kʻałcʻ)

Pronunciation

• (Eastern Armenian) IPA^(key): /kʰɑχt͡sʰ/, [kʰɑχt͡sʰ]
• (Western Armenian) IPA^(key): /kɑχt͡s/, [kʰɑχt͡sʰ]

• Audio (Eastern Armenian):

  (file)

Noun

քաղց • (kʻaġcʻ)

1. (somewhat formal) hunger

Declension

i-type, inanimate (Eastern Armenian)

	singular	plural
nominative	քաղց (kʻaġcʻ)	քաղցեր (kʻaġcʻer)
dative	քաղցի (kʻaġcʻi)	քաղցերի (kʻaġcʻeri)
ablative	քաղցից (kʻaġcʻicʻ)	քաղցերից (kʻaġcʻericʻ)
instrumental	քաղցով (kʻaġcʻov)	քաղցերով (kʻaġcʻerov)
locative	քաղցում (kʻaġcʻum)	քաղցերում (kʻaġcʻerum)
	definite forms
nominative	քաղցը/քաղցն (kʻaġcʻə/kʻaġcʻn)	քաղցերը/քաղցերն (kʻaġcʻerə/kʻaġcʻern)
dative	քաղցին (kʻaġcʻin)	քաղցերին (kʻaġcʻerin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	քաղցս (kʻaġcʻs)	քաղցերս (kʻaġcʻers)
dative	քաղցիս (kʻaġcʻis)	քաղցերիս (kʻaġcʻeris)
ablative	քաղցիցս (kʻaġcʻicʻs)	քաղցերիցս (kʻaġcʻericʻs)
instrumental	քաղցովս (kʻaġcʻovs)	քաղցերովս (kʻaġcʻerovs)
locative	քաղցումս (kʻaġcʻums)	քաղցերումս (kʻaġcʻerums)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	քաղցդ (kʻaġcʻd)	քաղցերդ (kʻaġcʻerd)
dative	քաղցիդ (kʻaġcʻid)	քաղցերիդ (kʻaġcʻerid)
ablative	քաղցիցդ (kʻaġcʻicʻd)	քաղցերիցդ (kʻaġcʻericʻd)
instrumental	քաղցովդ (kʻaġcʻovd)	քաղցերովդ (kʻaġcʻerovd)
locative	քաղցումդ (kʻaġcʻumd)	քաղցերումդ (kʻaġcʻerumd)

Synonyms

• սովածություն (sovacutʻyun)

Old Armenian

Etymology

From Proto-Indo-European *swl̥dsḱ-, grown from *swel- (“to burn, to scorch”). Cognate with Proto-Germanic *sweltaną, whence Old Norse svelta (“to starve”). See also Old Armenian քաղցր (kʻałcʻr).

Noun

քաղց • (kʻałcʻ)

1. hunger

   քաղց դժնդակ, ուժգին, անհնարին ― kʻałcʻ džndak, užgin, anhnarin ― violent, canine, ravenous appetite or hunger

   յուղել զքաղց ― yułel zkʻałcʻ ― to excite, sharpen or quicken the appetite

   քաղցիւ հարկանիլ ― kʻałcʻiw harkanil ― to be hunger-beaten, to be or feel hungry

   մեռանել առ քաղցոյն ― meṙanel aṙ kʻałcʻoyn ― to starve, to die of starvation

   հարկանել զքաղց ― harkanel zkʻałcʻ ― to stay or satiate hunger

2. (as an adjective) hungry

Declension

o-type

	singular	plural
nominative	քաղց (kʻałcʻ)	քաղցք (kʻałcʻkʻ)
genitive	քաղցոյ (kʻałcʻoy)	քաղցոց (kʻałcʻocʻ)
dative	քաղցոյ (kʻałcʻoy)	քաղցոց (kʻałcʻocʻ)
accusative	քաղց (kʻałcʻ)	քաղցս (kʻałcʻs)
ablative	քաղցոյ (kʻałcʻoy)	քաղցոց (kʻałcʻocʻ)
instrumental	քաղցով (kʻałcʻov)	քաղցովք (kʻałcʻovkʻ)
locative	քաղց (kʻałcʻ)	քաղցս (kʻałcʻs)

i-type

	singular	plural
nominative	քաղց (kʻałcʻ)	քաղցք (kʻałcʻkʻ)
genitive	քաղցի (kʻałcʻi)	քաղցից (kʻałcʻicʻ)
dative	քաղցի (kʻałcʻi)	քաղցից (kʻałcʻicʻ)
accusative	քաղց (kʻałcʻ)	քաղցս (kʻałcʻs)
ablative	քաղցէ (kʻałcʻē)	քաղցից (kʻałcʻicʻ)
instrumental	քաղցիւ (kʻałcʻiw)	քաղցիւք (kʻałcʻiwkʻ)
locative	քաղցի (kʻałcʻi)	քաղցս (kʻałcʻs)

Derived terms

• անքաղց (ankʻałcʻ)
• անքաղցական (ankʻałcʻakan)
• աստուածաքաղցր (astuacakʻałcʻr)
• արծաթքաղցութիւն (arcatʻkʻałcʻutʻiwn)
• ընչաքաղց (ənčʻakʻałcʻ)
• ընչաքաղցութիւն (ənčʻakʻałcʻutʻiwn)
• քաղցական (kʻałcʻakan)
• քաղցանամ (kʻałcʻanam)
• քաղցաւոր (kʻałcʻawor)
• քաղցելաբար (kʻałcʻelabar)
• քաղցեմ (kʻałcʻem)
• քաղցենամ (kʻałcʻenam)
• քաղցեցուցանեմ (kʻałcʻecʻucʻanem)
• քաղցկեղ (kʻałcʻkeł)
• քաղցնում (kʻałcʻnum)
• քաղցութիւն (kʻałcʻutʻiwn)
• քաղցումն (kʻałcʻumn)

Descendants

• Armenian: քաղց (kʻaġcʻ)

References

• Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “քաղց”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “քաղց”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
• Petrosean, Matatʻeay (1879) “քաղց”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy