քաղեմ

Old Armenian

Etymology

From Proto-Indo-European *(s)kl̥-né-H-ti, from *(s)kelH-.

Verb

քաղեմ • (kʻałem)

1. to pick, to pluck up, to take away; to draw, to extract

   սկսաւ ոգի նորա քաղիլ ի նմանէ ― sksaw ogi nora kʻałil i nmanē ― he began to faint away

   լոյս իմ քաղի ― loys im kʻałi ― my life is consuming

   քաղել զոգիս, զշունչ ուրուք ― kʻałel zogis, zšunčʻ urukʻ ― to keep in suspense, to amuse, to keep at bay

   քաղել բանս ի բերանոյ ուրուք ― kʻałel bans i beranoy urukʻ ― to catch something out of one's mouth; (figuratively) to get, to obtain his secret surreptitiously

2. to gather, to gather together, to collect, to assemble, to amass
3. to construct a building tapering from bottom to top

Conjugation

active

infinitive		քաղել (kʻałel)		participle	քաղեցեալ, քաղեալ (kʻałecʻeal, kʻałeal)
causative		—		aorist stem	քաղեց- (kʻałecʻ-)
		singular			plural
		1st person	2nd person	3rd person	1st person	2nd person	3rd person
indicative
	present	քաղեմ (kʻałem)	քաղես (kʻałes)	քաղէ (kʻałē)	քաղեմք (kʻałemkʻ)	քաղէք (kʻałēkʻ)	քաղեն (kʻałen)
	imperfect	քաղէի, քաղեի* (kʻałēi, kʻałei*)	քաղէիր, քաղեիր* (kʻałēir, kʻałeir*)	քաղէր (kʻałēr)	քաղէաք, քաղեաք* (kʻałēakʻ, kʻałeakʻ*)	քաղէիք, քաղեիք* (kʻałēikʻ, kʻałeikʻ*)	քաղէին, քաղեին* (kʻałēin, kʻałein*)
	aorist	քաղեցի (kʻałecʻi)	քաղեցեր (kʻałecʻer)	քաղեաց (kʻałeacʻ)	քաղեցաք (kʻałecʻakʻ)	քաղեցէք, քաղեցիք (kʻałecʻēkʻ, kʻałecʻikʻ)	քաղեցին (kʻałecʻin)
subjunctive
	present	քաղիցեմ (kʻałicʻem)	քաղիցես (kʻałicʻes)	քաղիցէ (kʻałicʻē)	քաղիցեմք (kʻałicʻemkʻ)	քաղիցէք (kʻałicʻēkʻ)	քաղիցեն (kʻałicʻen)
	aorist	քաղեցից (kʻałecʻicʻ)	քաղեսցես (kʻałescʻes)	քաղեսցէ (kʻałescʻē)	քաղեսցուք (kʻałescʻukʻ)	քաղեսջիք (kʻałesǰikʻ)	քաղեսցեն (kʻałescʻen)
imperatives
	imperative	—	քաղեա՛ (kʻałeá)	—	—	քաղեցէ՛ք (kʻałecʻḗkʻ)	—
	cohortative	—	քաղեսջի՛ր (kʻałesǰír)	—	—	քաղեսջի՛ք (kʻałesǰíkʻ)	—
	prohibitive	—	մի՛ քաղեր (mí kʻałer)	—	—	մի՛ քաղէք (mí kʻałēkʻ)	—

• rare
  

mediopassive

infinitive		քաղել, քաղիլ* (kʻałel, kʻałil*)		participle	քաղեցեալ, քաղեալ (kʻałecʻeal, kʻałeal)
causative		—		aorist stem	քաղեց- (kʻałecʻ-)
		singular			plural
		1st person	2nd person	3rd person	1st person	2nd person	3rd person
indicative
	present	քաղիմ (kʻałim)	քաղիս (kʻałis)	քաղի (kʻałi)	քաղիմք (kʻałimkʻ)	քաղիք (kʻałikʻ)	քաղին (kʻałin)
	imperfect	քաղէի (kʻałēi)	քաղէիր (kʻałēir)	քաղէր, քաղիւր (kʻałēr, kʻałiwr)	քաղէաք (kʻałēakʻ)	քաղէիք (kʻałēikʻ)	քաղէին (kʻałēin)
	aorist	քաղեցայ (kʻałecʻay)	քաղեցար (kʻałecʻar)	քաղեցաւ (kʻałecʻaw)	քաղեցաք (kʻałecʻakʻ)	քաղեցայք (kʻałecʻaykʻ)	քաղեցան (kʻałecʻan)
subjunctive
	present	քաղիցիմ (kʻałicʻim)	քաղիցիս (kʻałicʻis)	քաղիցի (kʻałicʻi)	քաղիցիմք (kʻałicʻimkʻ)	քաղիցիք (kʻałicʻikʻ)	քաղիցին (kʻałicʻin)
	aorist	քաղեցայց (kʻałecʻaycʻ)	քաղեսցիս (kʻałescʻis)	քաղեսցի (kʻałescʻi)	քաղեսցուք (kʻałescʻukʻ)	քաղեսջիք (kʻałesǰikʻ)	քաղեսցին (kʻałescʻin)
imperatives
	imperative	—	քաղեա՛ց (kʻałeácʻ)	—	—	քաղեցարո՛ւք (kʻałecʻarúkʻ)	—
	cohortative	—	քաղեսջի՛ր (kʻałesǰír)	—	—	քաղեսջի՛ք (kʻałesǰíkʻ)	—
	prohibitive	—	մի՛ քաղիր (mí kʻałir)	—	—	մի՛ քաղիք (mí kʻałikʻ)	—

• post-classical
  

Derived terms

• արտաքաղեմ (artakʻałem)
• բանաքաղ (banakʻał)
• գաղտակրաքաղ (gałtakrakʻał)
• զինաքաղ (zinakʻał)
• զօշաքաղ (zōšakʻał)
• զօշաքաղեմ (zōšakʻałem)
• զօշաքաղութիւն (zōšakʻałutʻiwn)
• խորշաքաղ (xoršakʻał)
• ծաղկաքաղ (całkakʻał)
• ծայրաքաղ (cayrakʻał)
• ծայրաքաղութիւն (cayrakʻałutʻiwn)
• կրկտաքաղ (krktakʻał)
• հասկաքաղ (haskakʻał)
• հատաքաղ (hatakʻał)
• ձկնաքաղ (jknakʻał)
• ճռաքաղ (čṙakʻał)
• ճռաքաղեմ (čṙakʻałem)
• ճռաքաղութիւն (čṙakʻałutʻiwn)
• մեղուաքաղ (mełuakʻał)
• մրգաքաղեմ (mrgakʻałem)
• նիզակաքաղ (nizakakʻał)
• ոսկեքաղ (oskekʻał)
• ոսկեքաղոց (oskekʻałocʻ)
• պատառաքաղ (pataṙakʻał)
• պտղաքաղ (ptłakʻał)
• պտղաքաղեմ (ptłakʻałem)
• սաղմոսաքաղ (sałmosakʻał)
• սերմանաքաղ (sermanakʻał)
• սերմնաքաղ (sermnakʻał)
• վիշապաքաղ (višapakʻał)
• փայտաքաղ (pʻaytakʻał)
• փշաքաղ (pʻšakʻał)
• քաղ (kʻał)
• քաղածոյ (kʻałacoy)
• քաղածու (kʻałacu)
• քաղահան (kʻałahan)
• քաղահեղձոյց (kʻałahełjoycʻ)
• քաղհանեմ (kʻałhanem)
• քաղոց (kʻałocʻ)
• քաղուածոյք (kʻałuacoykʻ)
• քաղումն (kʻałumn)
• քարաքաղ (kʻarakʻał)

Related terms

• ցելում (cʻelum)

Descendants

• Armenian: քաղել (kʻaġel)

Further reading

• Petrosean, Matatʻeay (1879) “քաղեմ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “քաղեմ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “քաղ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press