ցաւ

Old Armenian

Etymology

The origin is uncertain.

Noun

ցաւ • (cʻaw)

pain, ill, suffering
ցաւովք ― cʻawovkʻ ― painfully, sorrowfully, sadly

դառնակսկիծ ցաւ ― daṙnakskic cʻaw ― sharp, smarting, poignant or bitter pain

ցաւք ցանկութեան ― cʻawkʻ cʻankutʻean ― concupiscence

ի ցաւս լինել, ցաւս կրել, տանել/բերել ցաւոց ― i cʻaws linel, cʻaws krel, tanel/berel cʻawocʻ ― to suffer or endure pain, to feel unwell, to be in pain, full of pain

մեղմել զցաւս ― mełmel zcʻaws ― to calm, to allay, assuage or lull pain

դժոխըմբեր կալաւ զիս ցաւ ― džoxəmber kalaw zis cʻaw ― a cruel pain seized me

փարատեցան յինէն ցաւք իմ ― pʻaratecʻan yinēn cʻawkʻ im ― I have no more illness, I am free from pain
(figuratively) sorrow, grief, affliction, displeasure, bitterness; regret
ցաւ է ինձ ― cʻaw ē inj ― it displeases me, I am vexed, I am very sorry
disease, illness
ցաւ սրբազան ― cʻaw srbazan ― epilepsy, falling sickness

զմահու ցաւ ջերանիլ ― zmahu cʻaw ǰeranil ― to be ill of a fatal disease

Declension

o-type

	singular	plural
nominative	ցաւ (cʻaw)	ցաւք (cʻawkʻ)
genitive	ցաւոյ (cʻawoy)	ցաւոց (cʻawocʻ)
dative	ցաւոյ (cʻawoy)	ցաւոց (cʻawocʻ)
accusative	ցաւ (cʻaw)	ցաւս (cʻaws)
ablative	ցաւոյ (cʻawoy)	ցաւոց (cʻawocʻ)
instrumental	ցաւով (cʻawov)	ցաւովք (cʻawovkʻ)
locative	ցաւ (cʻaw)	ցաւս (cʻaws)
the plural instrumental can be i-a-type ցաւօք (cʻawōkʻ)

Derived terms

ականջացաւ (akanǰacʻaw)
աղուեսացաւ (ałuesacʻaw)
անսրտացաւաբար (ansrtacʻawabar)
անսրտացաւութիւն (ansrtacʻawutʻiwn)
անցաւ (ancʻaw)
անցաւաբար (ancʻawabar)
անցաւագոյն (ancʻawagoyn)
անցաւական (ancʻawakan)
անցաւակից (ancʻawakicʻ)
անցաւակցութիւն (ancʻawakcʻutʻiwn)
անցաւանամ (ancʻawanam)
անցաւելի (ancʻaweli)
անցաւութիւն (ancʻawutʻiwn)
աչացաւ (ačʻacʻaw)
աչացաւու (ačʻacʻawu)
աչացաւութիւն (ačʻacʻawutʻiwn)
ատամնացաւ (atamnacʻaw)
բերանացաւ (beranacʻaw)
բերանացաւութիւն (beranacʻawutʻiwn)
գլխացաւ (glxacʻaw)
գլխացաւութիւն (glxacʻawutʻiwn)
դեղնացաւութիւն (dełnacʻawutʻiwn)
թիկնացաւութիւն (tʻiknacʻawutʻiwn)
թոքացաւ (tʻokʻacʻaw)
թոքացաւութիւն (tʻokʻacʻawutʻiwn)
լերդացաւ (lerdacʻaw)
կեղցաւ (kełcʻaw)
կողացաւ (kołacʻaw)
կողացաւութիւն (kołacʻawutʻiwn)
կրծացաւութիւն (krcacʻawutʻiwn)
յօդացաւութիւն (yōdacʻawutʻiwn)
ոտնացաւութիւն (otnacʻawutʻiwn)
որովայնացաւածութիւն (orovaynacʻawacutʻiwn)
ստամոքացաւ (stamokʻacʻaw)
ստամոքսացաւ (stamokʻsacʻaw)
սրտացաւ (srtacʻaw)
սրտացաւաբար (srtacʻawabar)
սրտացաւութիւն (srtacʻawutʻiwn)
սրտցաւութիւն (srtcʻawutʻiwn)
ցաւաբեր (cʻawaber)
ցաւաբերական (cʻawaberakan)
ցաւագար (cʻawagar)
ցաւագին (cʻawagin)
ցաւագնագոյն (cʻawagnagoyn)
ցաւագնական (cʻawagnakan)
ցաւագնեմ (cʻawagnem)
ցաւագնիմ (cʻawagnim)
ցաւագնոտ (cʻawagnot)
ցաւագնոտեմ (cʻawagnotem)
ցաւագնութիւն (cʻawagnutʻiwn)
ցաւալից (cʻawalicʻ)
ցաւած (cʻawac)
ցաւածութիւն (cʻawacutʻiwn)
ցաւական (cʻawakan)
ցաւակիր (cʻawakir)
ցաւակից (cʻawakicʻ)
ցաւակցաբար (cʻawakcʻabar)
ցաւակցական (cʻawakcʻakan)
ցաւակցեմ (cʻawakcʻem)
ցաւակցիմ (cʻawakcʻim)
ցաւակցութիւն (cʻawakcʻutʻiwn)
ցաւահալած (cʻawahalac)
ցաւասէր (cʻawasēr)
ցաւատեմ (cʻawatem)
ցաւացածոյց (cʻawacʻacoycʻ)
ցաւացուած (cʻawacʻuac)
ցաւեմ (cʻawem)
ցաւեցուցանեմ (cʻawecʻucʻanem)
ցաւեցուցիչ (cʻawecʻucʻičʻ)
ցաւիմ (cʻawim)
ցաւողական (cʻawołakan)
ցաւոտ (cʻawot)
ցաւոտեալ (cʻawoteal)
փայծաղնացաւ (pʻaycałnacʻaw)
փայծաղնացաւութիւն (pʻaycałnacʻawutʻiwn)
փողացաւ (pʻołacʻaw)
փորացաւ (pʻoracʻaw)
փորացաւութիւն (pʻoracʻawutʻiwn)

Descendants

Armenian: ցավ (cʻav), ցավոք (cʻavokʻ)

References

Petrosean, Matatʻeay (1879) “ցաւ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “ցաւ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “ցաւ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press