տնաշեն
Armenian
[edit]Alternative forms
[edit]- տնաշէն (tnašēn) — traditional orthography
Etymology
[edit]Inherited from Old Armenian տնաշէն (tnašēn). By surface analysis, տուն (tun) + -ա- (-a-) + շինել (šinel). Related to the expressions տունդ շեն մնա (tund šen mna) and տունդ շինվի (tund šinvi).
Pronunciation
[edit]- (Eastern Armenian) IPA(key): /tənɑˈʃen/, [tənɑʃén]
- (Western Armenian) IPA(key): /dənɑˈʃen/, [dənɑʃén]
Interjection
[edit]տնաշեն • (tnašen)
- a lightly scolding way of addressing a familiar person doing something wrong or unusual, or who is unaware of something very obvious
- 1886, Hovhannes Tumanyan, Šunn u katun [The Dog and the Cat] :
- Ցուրտը տարա՞վ… վա՜հ, տընա՛շեն,
Չես թող անում մի շունչ քաշեն.
Հեշտ բան հո չի՞, հըլա նոր եմ
Ցըրցամ տըվել, թե որ կարեմ: […]- Cʻurtə tara?v… va!h, tənášen,
Čʻes tʻoġ anum mi šunčʻ kʻašen.
Hešt ban ho čʻi?, həla nor em
Cʻərcʻam təvel, tʻe or karem: […] - Have you frozen? Eh, man!
You won't let me take one breath,
It's not an easy thing, you know; I've only just soaked the hide
Let alone starting sewing. […]
- Cʻurtə tara?v… va!h, tənášen,
- Ցուրտը տարա՞վ… վա՜հ, տընա՛շեն,
Adjective
[edit]տնաշեն • (tnašen) (superlative ամենատնաշեն)
- (obsolete) keeping the house inhabited or in good condition
Declension
[edit]| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | տնաշեն (tnašen) | տնաշեններ (tnašenner) | ||
| dative | տնաշենի (tnašeni) | տնաշենների (tnašenneri) | ||
| ablative | տնաշենից (tnašenicʻ) | տնաշեններից (tnašennericʻ) | ||
| instrumental | տնաշենով (tnašenov) | տնաշեններով (tnašennerov) | ||
| locative | տնաշենում (tnašenum) | տնաշեններում (tnašennerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | տնաշենը/տնաշենն (tnašenə/tnašenn) | տնաշենները/տնաշեններն (tnašennerə/tnašennern) | ||
| dative | տնաշենին (tnašenin) | տնաշեններին (tnašennerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | տնաշենս (tnašens) | տնաշեններս (tnašenners) | ||
| dative | տնաշենիս (tnašenis) | տնաշեններիս (tnašenneris) | ||
| ablative | տնաշենիցս (tnašenicʻs) | տնաշեններիցս (tnašennericʻs) | ||
| instrumental | տնաշենովս (tnašenovs) | տնաշեններովս (tnašennerovs) | ||
| locative | տնաշենումս (tnašenums) | տնաշեններումս (tnašennerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | տնաշենդ (tnašend) | տնաշեններդ (tnašennerd) | ||
| dative | տնաշենիդ (tnašenid) | տնաշեններիդ (tnašennerid) | ||
| ablative | տնաշենիցդ (tnašenicʻd) | տնաշեններիցդ (tnašennericʻd) | ||
| instrumental | տնաշենովդ (tnašenovd) | տնաշեններովդ (tnašennerovd) | ||
| locative | տնաշենումդ (tnašenumd) | տնաշեններումդ (tnašennerumd) | ||
References
[edit]- Ačaṙean, Hračʻeay (1913) “տնաշէն”, in Hayerēn gawaṙakan baṙaran [Armenian Provincial Dictionary] (Ēminean azgagrakan žoġovacu; 9) (in Armenian), Tiflis: Lazarev Institute of Oriental Languages
- Aġayan, Ēduard (1976) “տնաշեն”, in Ardi hayereni bacʻatrakan baṙaran [Explanatory Dictionary of Contemporary Armenian] (in Armenian), Yerevan: Hayastan
- Malxaseancʻ, Stepʻan (1944–1945) “տնաշէն”, in Hayerēn bacʻatrakan baṙaran [Armenian Explanatory Dictionary] (in Armenian), Yerevan: State Publishing House
- “տնաշեն”, in Žamanakakicʻ hayocʻ lezvi bacʻatrakan baṙaran [Explanatory Dictionary of Contemporary Armenian] (in Armenian), Yerevan: Academy Press, 1969–1980