պարէտ
Old Armenian
[edit]Alternative forms
[edit]- պարետ (paret)
Etymology
[edit]From Middle Iranian *upa-δēt (literally “overseer”), composed of *upa- and the etymon of դէտ (dēt).
Noun
[edit]պարէտ • (parēt)
- overseer, ephor, ruler
- 5th century, Eusebius of Caesarea, Chronicon :[1]
- Քիղոն յեօթանց իմաստնոցն պարէտ ղակեդմոնացւոց եղեւ։
- Kʻiłon yeōtʻancʻ imastnocʻn parēt łakedmonacʻwocʻ ełew.
- Chilon from the Seven Sages became ephor the Lacedaemonians.
- Քիղոն յեօթանց իմաստնոցն պարէտ ղակեդմոնացւոց եղեւ։
- 6th century, Philo of Alexandria, I linelutʻeann xndrocʻ ew lucmancʻ [Quaestiones et Solutiones in Genesim] :[2]
- Իմաստունն առաքինութեամբ վարի՝ պարիտաւ եւ հրեշտակաւ իրաց․
- Imastunn aṙakʻinutʻeamb vari, paritaw ew hreštakaw iracʻ;
- Իմաստունն առաքինութեամբ վարի՝ պարիտաւ եւ հրեշտակաւ իրաց․
- observer, scout, watchman [13th c.]
Declension
[edit]| singular | plural | |
|---|---|---|
| nominative | պարէտ (parēt) | պարէտք (parētkʻ) |
| genitive | պարիտի (pariti) | պարիտաց (paritacʻ) |
| dative | պարիտի (pariti) | պարիտաց (paritacʻ) |
| accusative | պարէտ (parēt) | պարէտս (parēts) |
| ablative | պարիտէ (paritē) | պարիտաց (paritacʻ) |
| instrumental | պարիտաւ (paritaw) | պարիտաւք = պարիտօք (paritawkʻ = paritōkʻ) |
| locative | պարիտի (pariti) | պարէտս (parēts) |
Derived terms
[edit]- Պարէտ (Parēt)
Related terms
[edit]- դէտ (dēt)
Descendants
[edit]- → Armenian: պարետ (paret)
References
[edit]- ^ Awgereancʻ, Mkrtičʻ (1818) Ewsebi Pampʻileay Kesaracʻwoy Žamanakakankʻ erkmasneay [Eusebii Pamphili Caesariensis Episcopi Chronicon Bipartitum], volume II, accompanied with the original Greek fragments and a modern Latin translation from Armenian, Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 198
- ^ Awgereancʻ, Mkrtičʻ (1826) Pʻiloni Ebrayecʻwoy mnacʻordkʻ i hays, or en Meknutʻiwn Cnndocʻ ew Elicʻ, Čaṙkʻ i Sampʻson, i Yovnan, ew yeris mankuns kam i hreštaks [Philonis Judaei paralipomena armena. Libri videlicet quatuor in Genesin, libri duo in Exodum, sermo unus de Sampsone, alter de Iona, tertius de tribus angelis Abraamo apparentibus], Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 118
Further reading
[edit]- Ačaṙean, Hračʻeay (1979) “պարէտ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume IV, Yerevan: University Press, page 61ab
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “պարէտ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Hovhannisyan, L. Š. (1990) Hayereni iranakan pʻoxaṙutʻyunnerə [The Iranian borrowings of Armenian] (in Armenian), Yerevan: Academy Press, page 258
- J̌ahukyan, Geworg (1987) Hayocʻ lezvi patmutʻyun; naxagrayin žamanakašrǰan [History of the Armenian language: The Pre-Literary Period][1] (in Armenian), Yerevan: Academy Press, page 541
- J̌ahukyan, Geworg (2010) “պարէտ”, in Vahan Sargsyan, editor, Hayeren stugabanakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), Yerevan: Asoghik
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “պարէտ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy