չար
Armenian
[edit]Etymology
[edit]From Old Armenian չար (čʻar).
Pronunciation
[edit]- (Eastern Armenian) IPA(key): /t͡ʃʰɑɾ/, [t͡ʃʰɑɾ]
- (Western Armenian) IPA(key): /t͡ʃɑɾ/, [t͡ʃʰɑɾ]
Adjective
[edit]չար • (čʻar) (superlative ամենաչար)
- evil, wicked
- չար կին ― čʻar kin ― wicked woman
- չար մարդ ― čʻar mard ― wicked man
- (usually of children) naughty, mischievous, prankish
Declension
[edit]| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | չար (čʻar) | չարեր (čʻarer) | ||
| dative | չարի (čʻari) | չարերի (čʻareri) | ||
| ablative | չարից (čʻaricʻ) | չարերից (čʻarericʻ) | ||
| instrumental | չարով (čʻarov) | չարերով (čʻarerov) | ||
| locative | չարում (čʻarum) | չարերում (čʻarerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | չարը/չարն (čʻarə/čʻarn) | չարերը/չարերն (čʻarerə/čʻarern) | ||
| dative | չարին (čʻarin) | չարերին (čʻarerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | չարս (čʻars) | չարերս (čʻarers) | ||
| dative | չարիս (čʻaris) | չարերիս (čʻareris) | ||
| ablative | չարիցս (čʻaricʻs) | չարերիցս (čʻarericʻs) | ||
| instrumental | չարովս (čʻarovs) | չարերովս (čʻarerovs) | ||
| locative | չարումս (čʻarums) | չարերումս (čʻarerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | չարդ (čʻard) | չարերդ (čʻarerd) | ||
| dative | չարիդ (čʻarid) | չարերիդ (čʻarerid) | ||
| ablative | չարիցդ (čʻaricʻd) | չարերիցդ (čʻarericʻd) | ||
| instrumental | չարովդ (čʻarovd) | չարերովդ (čʻarerovd) | ||
| locative | չարումդ (čʻarumd) | չարերումդ (čʻarerumd) | ||
Noun
[edit]չար • (čʻar)
Declension
[edit]| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | չար (čʻar) | չարեր (čʻarer) | ||
| dative | չարի (čʻari) | չարերի (čʻareri) | ||
| ablative | չարից (čʻaricʻ) | չարերից (čʻarericʻ) | ||
| instrumental | չարով (čʻarov) | չարերով (čʻarerov) | ||
| locative | չարում (čʻarum) | չարերում (čʻarerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | չարը/չարն (čʻarə/čʻarn) | չարերը/չարերն (čʻarerə/čʻarern) | ||
| dative | չարին (čʻarin) | չարերին (čʻarerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | չարս (čʻars) | չարերս (čʻarers) | ||
| dative | չարիս (čʻaris) | չարերիս (čʻareris) | ||
| ablative | չարիցս (čʻaricʻs) | չարերիցս (čʻarericʻs) | ||
| instrumental | չարովս (čʻarovs) | չարերովս (čʻarerovs) | ||
| locative | չարումս (čʻarums) | չարերումս (čʻarerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | չարդ (čʻard) | չարերդ (čʻarerd) | ||
| dative | չարիդ (čʻarid) | չարերիդ (čʻarerid) | ||
| ablative | չարիցդ (čʻaricʻd) | չարերիցդ (čʻarericʻd) | ||
| instrumental | չարովդ (čʻarovd) | չարերովդ (čʻarerovd) | ||
| locative | չարումդ (čʻarumd) | չարերումդ (čʻarerumd) | ||
Old Armenian
[edit]Etymology
[edit]Adjective
[edit]չար • (čʻar)
- bad, wicked; hurtful, sinister, dangerous; mischievous, malicious, spiteful, flagitious, iniquitous
- չարաւ, չարիւ, չարով ― čʻaraw, čʻariw, čʻarov ― ill, badly, wickedly; ferociously, ruthlessly, without pity
- մահ չար ― mah čʻar ― plague, pest, pestilence
- օր չար ― ōr čʻar ― unlucky day
- ժամանակ չար ― žamanak čʻar ― calamitous times
- չար ծառ ― čʻar caṙ ― worthless tree
- չար ջուր ― čʻar ǰur ― unwholesome, polluted, very bad water
- չար ամօթ ― čʻar amōtʻ ― bashfulness, sheepishness
- չարաւ կորուսանել ― čʻaraw korusanel ― to destroy cruelly, without pity or remorse
- զչարսն չարաւ կորուսցէ ― zčʻarsn čʻaraw koruscʻē ― he will miserably destroy the wicked men
- եւ որ չար քան զամենայն է, այլ որ չար եւսն է ― ew or čʻar kʻan zamenayn ē, ayl or čʻar ewsn ē ― the most disagreeable that can be, the worst, the worst is that, that is worse
- զի մի չար եւս ինչ լինիցի քեզ ― zi mi čʻar ews inčʻ linicʻi kʻez ― for fear lest something worse should happen
Declension
[edit]i-a-type
Noun
[edit]չար • (čʻar)
- evil, malice, wickedness, iniquity, perversity, impiety
- չար, չարն, այս չար ― čʻar, čʻarn, ays čʻar ― demon, evil spirit
- արար չար առաջի Տեառն ― arar čʻar aṙaǰi Teaṙn ― he did evil in the sight of the Lord
- trouble, affliction, disaster, misfortune
- չար առնել, գործել ― čʻar aṙnel, gorcel ― to harm, to hurt or wrong any one
Declension
[edit]i-a-type
Adverb
[edit]չար • (čʻar)
Derived terms
[edit]- ամենաչար (amenačʻar)
- ամենաչարչարող (amenačʻarčʻaroł)
- անզչարելի (anzčʻareli)
- անյիշաչար (anyišačʻar)
- անյիշաչարաբար (anyišačʻarabar)
- անյիշաչարապէս (anyišačʻarapēs)
- անյիշաչարութիւն (anyišačʻarutʻiwn)
- անչար (ančʻar)
- անչարաբարոյական (ančʻarabaroyakan)
- անչարակնածութիւն (ančʻaraknacutʻiwn)
- անչարակնութիւն (ančʻaraknutʻiwn)
- անչարայուշ (ančʻarayuš)
- անչարայուշութիւն (ančʻarayušutʻiwn)
- անչարութիւն (ančʻarutʻiwn)
- անչարչար (ančʻarčʻar)
- անչարչարաբար (ančʻarčʻarabar)
- անչարչարական (ančʻarčʻarakan)
- անչարչարանք (ančʻarčʻarankʻ)
- անչարչարելի (ančʻarčʻareli)
- անչարչարութիւն (ančʻarčʻarutʻiwn)
- աստուածաչարչար (astuacačʻarčʻar)
- աստուածաչարչարութիւն (astuacačʻarčʻarutʻiwn)
- արժանաչար (aržanačʻar)
- բազմաչար (bazmačʻar)
- բազմաչարչար (bazmačʻarčʻar)
- բազմաչարչարելի (bazmačʻarčʻareli)
- բքաչարչար (bkʻačʻarčʻar)
- գերաչար (geračʻar)
- զուարթաչար (zuartʻačʻar)
- զչարանամ (zčʻaranam)
- զչարիմ (zčʻarim)
- զչարութիւն (zčʻarutʻiwn)
- ընդչարիմ (əndčʻarim)
- ժամաչար (žamačʻar)
- ինքնաչար (inkʻnačʻar)
- լեգէոնաչար (legēonačʻar)
- լերդաչարչար (lerdačʻarčʻar)
- խաչաչարչար (xačʻačʻarčʻar)
- խղճաչարչար (xłčačʻarčʻar)
- համաչար (hamačʻar)
- համաչարչար (hamačʻarčʻar)
- համաչարչարանք (hamačʻarčʻarankʻ)
- հանապազաչարչար (hanapazačʻarčʻar)
- հասարակաչարիք (hasarakačʻarikʻ)
- մարմնաչարչար (marmnačʻarčʻar)
- մշտաչարչար (mštačʻarčʻar)
- յիշաչար (yišačʻar)
- յիշաչարութիւն (yišačʻarutʻiwn)
- յոգնաչար (yognačʻar)
- յոգնաչարչար (yognačʻarčʻar)
- նախաչար (naxačʻar)
- ներչարչարելի (nerčʻarčʻareli)
- նմանաչար (nmanačʻar)
- նմանաչարչար (nmanačʻarčʻar)
- չարաբախտ (čʻarabaxt)
- չարաբան (čʻaraban)
- չարաբանական (čʻarabanakan)
- չարաբանեմ (čʻarabanem)
- չարաբանութիւն (čʻarabanutʻiwn)
- չարաբաստ (čʻarabast)
- չարաբաստութիւն (čʻarabastutʻiwn)
- չարաբար (čʻarabar)
- չարաբարեմ (čʻarabarem)
- չարաբարոյ (čʻarabaroy)
- չարաբարու (čʻarabaru)
- չարաբարութիւն (čʻarabarutʻiwn)
- չարաբեկ (čʻarabek)
- չարաբեռնութիւն (čʻarabeṙnutʻiwn)
- չարաբեր (čʻaraber)
- չարագազան (čʻaragazan)
- չարագան (čʻaragan)
- չարագանիմ (čʻaraganim)
- չարագաւառեայ (čʻaragawaṙeay)
- չարագեղ (čʻarageł)
- չարագիւտ (čʻaragiwt)
- չարագլուխ (čʻaraglux)
- չարագնիմ (čʻaragnim)
- չարագոյն (čʻaragoyn)
- չարագործ (čʻaragorc)
- չարագործաբաշխ (čʻaragorcabašx)
- չարագործաբար (čʻaragorcabar)
- չարագործակից (čʻaragorcakicʻ)
- չարագործեմ (čʻaragorcem)
- չարագործութիւն (čʻaragorcutʻiwn)
- չարագործօղ (čʻaragorcōł)
- չարագութ (čʻaragutʻ)
- չարագրգիռ (čʻaragrgiṙ)
- չարադաժան (čʻaradažan)
- չարադառն (čʻaradaṙn)
- չարադատ (čʻaradat)
- չարադաւ (čʻaradaw)
- չարադաւան (čʻaradawan)
- չարադեւ (čʻaradew)
- չարադեւութիւն (čʻaradewutʻiwn)
- չարադէմ (čʻaradēm)
- չարադժնեայ (čʻaradžneay)
- չարադիւակ (čʻaradiwak)
- չարադիւթ (čʻaradiwtʻ)
- չարադիւութիւն (čʻaradiwutʻiwn)
- չարազգեայ (čʻarazgeay)
- չարազգեստութիւն (čʻarazgestutʻiwn)
- չարազգի (čʻarazgi)
- չարազինեալ (čʻarazineal)
- չարազրաւ (čʻarazraw)
- չարաթիւր (čʻaratʻiwr)
- չարաթոյն (čʻaratʻoyn)
- չարաժանի (čʻaražani)
- չարաժողով (čʻaražołov)
- չարալեզու (čʻaralezu)
- չարալից (čʻaralicʻ)
- չարալլկեալ (čʻarallkeal)
- չարալլուկ (čʻaralluk)
- չարալուր (čʻaralur)
- չարախայթոց (čʻaraxaytʻocʻ)
- չարախիստ (čʻaraxist)
- չարախնամ (čʻaraxnam)
- չարախնդիր (čʻaraxndir)
- չարախոհ (čʻaraxoh)
- չարախոհութիւն (čʻaraxohutʻiwn)
- չարախորժակ (čʻaraxoržak)
- չարախորհ (čʻaraxorh)
- չարախորհող (čʻaraxorhoł)
- չարախորհութիւն (čʻaraxorhutʻiwn)
- չարախորհուրդ (čʻaraxorhurd)
- չարախորհրդութիւն (čʻaraxorhrdutʻiwn)
- չարախոց (čʻaraxocʻ)
- չարախտական (čʻaraxtakan)
- չարախտակցութիւն (čʻaraxtakcʻutʻiwn)
- չարախտավատ (čʻaraxtavat)
- չարախտավար (čʻaraxtavar)
- չարախրատ (čʻaraxrat)
- չարախրատութիւն (čʻaraxratutʻiwn)
- չարախօս (čʻaraxōs)
- չարախօսակից (čʻaraxōsakicʻ)
- չարախօսեմ (čʻaraxōsem)
- չարախօսութիւն (čʻaraxōsutʻiwn)
- չարածական (čʻaracakan)
- չարածառայ (čʻaracaṙay)
- չարածեր (čʻaracer)
- չարակամ (čʻarakam)
- չարակամաբար (čʻarakamabar)
- չարակամութիւն (čʻarakamutʻiwn)
- չարակասկած (čʻarakaskac)
- չարակարծ (čʻarakarc)
- չարակեղ (čʻarakeł)
- չարակեղտ (čʻarakełt)
- չարակերութիւն (čʻarakerutʻiwn)
- չարակն (čʻarakn)
- չարակնաբար (čʻaraknabar)
- չարակնեայ (čʻarakneay)
- չարակնեմ (čʻaraknem)
- չարակնճիռ (čʻaraknčiṙ)
- չարակնոտ (čʻaraknot)
- չարակնութիւն (čʻaraknutʻiwn)
- չարակշիռ (čʻarakšiṙ)
- չարակործան (čʻarakorcan)
- չարակսկիծ (čʻarakskic)
- չարակրութիւն (čʻarakrutʻiwn)
- չարահալած (čʻarahalac)
- չարահամ (čʻaraham)
- չարահամբաւ (čʻarahambaw)
- չարահամբաւեմ (čʻarahambawem)
- չարահամբոյր (čʻarahamboyr)
- չարահամոզ (čʻarahamoz)
- չարահատոյց (čʻarahatoycʻ)
- չարահաւ (čʻarahaw)
- չարահաւակ (čʻarahawak)
- չարահաւատ (čʻarahawat)
- չարահաւատութիւն (čʻarahawatutʻiwn)
- չարահաւեալ (čʻarahaweal)
- չարահաւութիւն (čʻarahawutʻiwn)
- չարահնար (čʻarahnar)
- չարահնարութիւն (čʻarahnarutʻiwn)
- չարահոտ (čʻarahot)
- չարահոտութիւն (čʻarahotutʻiwn)
- չարահռչակ (čʻarahṙčʻak)
- չարաձայն (čʻarajayn)
- չարաձայնութիւն (čʻarajaynutʻiwn)
- չարաղանդ (čʻarałand)
- չարաղանդութիւն (čʻarałandutʻiwn)
- չարաղէտ (čʻarałēt)
- չարաճճի (čʻaračči)
- չարամահ (čʻaramah)
- չարամահութիւն (čʻaramahutʻiwn)
- չարամայր (čʻaramayr)
- չարամանկ (čʻaramank)
- չարամանկութիւն (čʻaramankutʻiwn)
- չարամարդ (čʻaramard)
- չարամարտ (čʻaramart)
- չարամբեր (čʻaramber)
- չարամեռ (čʻarameṙ)
- չարամիտ (čʻaramit)
- չարամոգական (čʻaramogakan)
- չարամոյն (čʻaramoyn)
- չարամոռաց (čʻaramoṙacʻ)
- չարամտութիւն (čʻaramtutʻiwn)
- չարայաղթութիւն (čʻarayałtʻutʻiwn)
- չարայաչաղ (čʻarayačʻał)
- չարայոյզ (čʻarayoyz)
- չարայուշ (čʻarayuš)
- չարայուշութիւն (čʻarayušutʻiwn)
- չարայօժար (čʻarayōžar)
- չարանախանձ (čʻaranaxanj)
- չարանախանձող (čʻaranaxanjoł)
- չարանախանձութիւն (čʻaranaxanjutʻiwn)
- չարանամ (čʻaranam)
- չարանդակ (čʻarandak)
- չարանեխ (čʻaranex)
- չարանիւթ (čʻaraniwtʻ)
- չարանուագութիւն (čʻaranuagutʻiwn)
- չարաշահութիւն (čʻarašahutʻiwn)
- չարաշշուկ (čʻaraššuk)
- չարաշուէր (čʻarašuēr)
- չարաշունչ (čʻarašunčʻ)
- չարաշուք (čʻarašukʻ)
- չարաչար (čʻaračʻar)
- չարապաշտ (čʻarapašt)
- չարապաշտութիւն (čʻarapaštutʻiwn)
- չարապաշտօն (čʻarapaštōn)
- չարապատահ (čʻarapatah)
- չարապատկեր (čʻarapatker)
- չարապէս (čʻarapēs)
- չարապիղծ (čʻarapiłc)
- չարառ (čʻaraṙ)
- չարասաց (čʻarasacʻ)
- չարասերմն (čʻarasermn)
- չարասէր (čʻarasēr)
- չարասկիզբն (čʻaraskizbn)
- չարաստեղծ (čʻarastełc)
- չարասրտութիւն (čʻarasrtutʻiwn)
- չարավավաշ (čʻaravavaš)
- չարավիրագ (čʻaravirag)
- չարատանջ (čʻaratanǰ)
- չարատեաց (čʻarateacʻ)
- չարատես (čʻarates)
- չարատեսակ (čʻaratesak)
- չարատեսիլ (čʻaratesil)
- չարատեցութիւն (čʻaratecʻutʻiwn)
- չարարար (čʻararar)
- չարարարեմ (čʻarararem)
- չարարարութիւն (čʻarararutʻiwn)
- չարարմատ (čʻararmat)
- չարարուեստ (čʻararuest)
- չարարուեստաբար (čʻararuestabar)
- չարարուեստութիւն (čʻararuestutʻiwn)
- չարացուցանեմ (čʻaracʻucʻanem)
- չարափառ (čʻarapʻaṙ)
- չարափառագոյն (čʻarapʻaṙagoyn)
- չարափառութիւն (čʻarapʻaṙutʻiwn)
- չարափուշ (čʻarapʻuš)
- չարեացապարտ (čʻareacʻapart)
- չարեօք (čʻareōkʻ)
- չարըմբեր (čʻarəmber)
- չարըմբերութիւն (čʻarəmberutʻiwn)
- չարընկալ (čʻarənkal)
- չարժանի (čʻaržani)
- չարժանութիւն (čʻaržanutʻiwn)
- չարի (čʻari)
- չարիմաստ (čʻarimast)
- չարիմաց (čʻarimacʻ)
- չարիմացութիւն (čʻarimacʻutʻiwn)
- չարիք (čʻarikʻ)
- չարխորհրդութիւն (čʻarxorhrdutʻiwn)
- չարկամ (čʻarkam)
- չարհամբաւ (čʻarhambaw)
- չարութիւն (čʻarutʻiwn)
- չարուտ (čʻarut)
- չարչարական (čʻarčʻarakan)
- չարչարակից (čʻarčʻarakicʻ)
- չարչարակցիմ (čʻarčʻarakcʻim)
- չարչարակցութիւն (čʻarčʻarakcʻutʻiwn)
- չարչարան (čʻarčʻaran)
- չարչարանք (čʻarčʻarankʻ)
- չարչարելի (čʻarčʻareli)
- չարչարեմ (čʻarčʻarem)
- չարչարիչ (čʻarčʻaričʻ)
- չարչարութիւն (čʻarčʻarutʻiwn)
- չարչարումն (čʻarčʻarumn)
- չարւոք (čʻarwokʻ)
- ջրաչարչար (ǰračʻarčʻar)
- սկզբնաչար (skzbnačʻar)
- սչարիմ (sčʻarim)
- վշտաչարչար (vštačʻarčʻar)
- օրաչար (ōračʻar)
Descendants
[edit]- Armenian: չար (čʻar)
- Udi: чаьр (čär), чаьрчаьраьз (čärčäräz)
References
[edit]- ^ Ačaṙean, Hračʻeay (1977) “չար”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume III, Yerevan: University Press, pages 624–625
- ^ Olsen, Birgit Anette (1999) The noun in Biblical Armenian: origin and word-formation: with special emphasis on the Indo-European heritage (Trends in linguistics. Studies and monographs; 119), Berlin, New York: Mouton de Gruyter, page 965
Further reading
[edit]- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “չար”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “չար”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
Categories:
- Armenian terms inherited from Old Armenian
- Armenian terms derived from Old Armenian
- Armenian terms with IPA pronunciation
- Armenian lemmas
- Armenian adjectives
- Armenian terms with usage examples
- Armenian nouns
- Old Armenian terms with unknown etymologies
- Old Armenian lemmas
- Old Armenian adjectives
- Old Armenian terms with usage examples
- Old Armenian nouns
- Old Armenian adverbs