շփեմ
Old Armenian
[edit]Etymology
[edit]From Aramaic / Classical Syriac ܫܦܐ (šəp̄ā, “to rub down or grind against”), from the root שׁ־ו־ף / ܫ-ܘ-ܦ (š-w-p) related to rubbing, whence also Classical Syriac ܫܘܦܐ (šawpā), absolute state ܫܘܦ (šōp̄, “friction, rubbing”). Related to շփշփեմ (špʻšpʻem) and շօշափեմ (šōšapʻem).
Verb
[edit]շփեմ • (špʻem)
- (transitive) to rub
- 5th century, Bible, Luke 6.1:
- Եւ եղեւ ի շաբաթու յերկրորդում առաջնոյն անցանել նմա ընդ արտորայսն, եւ աշակերտքն նորա կորզէին հասկ, շփէին ընդ ափ եւ ուտէին։
- Ew ełew i šabatʻu yerkrordum aṙaǰnoyn ancʻanel nma ənd artoraysn, ew ašakertkʻn nora korzēin hask, špʻēin ənd apʻ ew utēin.
- Translation by King James Version
- And it came to pass on the second sabbath after the first, that he went through the corn fields; and his disciples plucked the ears of corn, and did eat, rubbing [them] in [their] hands.
- Եւ եղեւ ի շաբաթու յերկրորդում առաջնոյն անցանել նմա ընդ արտորայսն, եւ աշակերտքն նորա կորզէին հասկ, շփէին ընդ ափ եւ ուտէին։
Usage notes
[edit]In Luke, translates Ancient Greek ψώχω (psṓkhō, “to rub something under pressure so as to make it smaller”).
Conjugation
[edit]active
| infinitive | շփել (špʻel) | participle | շփեցեալ, շփեալ (špʻecʻeal, špʻeal) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| causative | — | aorist stem | շփեց- (špʻecʻ-) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | շփեմ (špʻem) | շփես (špʻes) | շփէ (špʻē) | շփեմք (špʻemkʻ) | շփէք (špʻēkʻ) | շփեն (špʻen) | |
| imperfect | շփէի, շփեի* (špʻēi, špʻei*) | շփէիր, շփեիր* (špʻēir, špʻeir*) | շփէր (špʻēr) | շփէաք, շփեաք* (špʻēakʻ, špʻeakʻ*) | շփէիք, շփեիք* (špʻēikʻ, špʻeikʻ*) | շփէին, շփեին* (špʻēin, špʻein*) | |
| aorist | շփեցի (špʻecʻi) | շփեցեր (špʻecʻer) | շփեաց (špʻeacʻ) | շփեցաք (špʻecʻakʻ) | շփեցէք, շփեցիք (špʻecʻēkʻ, špʻecʻikʻ) | շփեցին (špʻecʻin) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | շփիցեմ (špʻicʻem) | շփիցես (špʻicʻes) | շփիցէ (špʻicʻē) | շփիցեմք (špʻicʻemkʻ) | շփիցէք (špʻicʻēkʻ) | շփիցեն (špʻicʻen) | |
| aorist | շփեցից (špʻecʻicʻ) | շփեսցես (špʻescʻes) | շփեսցէ (špʻescʻē) | շփեսցուք (špʻescʻukʻ) | շփեսջիք (špʻesǰikʻ) | շփեսցեն (špʻescʻen) | |
| imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| imperative | — | շփեա՛ (špʻeá) | — | — | շփեցէ՛ք (špʻecʻḗkʻ) | — | |
| cohortative | — | շփեսջի՛ր (špʻesǰír) | — | — | շփեսջի՛ք (špʻesǰíkʻ) | — | |
| prohibitive | — | մի՛ շփեր (mí špʻer) | — | — | մի՛ շփէք (mí špʻēkʻ) | — | |
| *rare | |||||||
mediopassive
| infinitive | շփել, շփիլ* (špʻel, špʻil*) | participle | շփեցեալ, շփեալ (špʻecʻeal, špʻeal) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| causative | — | aorist stem | շփեց- (špʻecʻ-) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | շփիմ (špʻim) | շփիս (špʻis) | շփի (špʻi) | շփիմք (špʻimkʻ) | շփիք (špʻikʻ) | շփին (špʻin) | |
| imperfect | շփէի (špʻēi) | շփէիր (špʻēir) | շփէր, շփիւր (špʻēr, špʻiwr) | շփէաք (špʻēakʻ) | շփէիք (špʻēikʻ) | շփէին (špʻēin) | |
| aorist | շփեցայ (špʻecʻay) | շփեցար (špʻecʻar) | շփեցաւ (špʻecʻaw) | շփեցաք (špʻecʻakʻ) | շփեցայք (špʻecʻaykʻ) | շփեցան (špʻecʻan) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | շփիցիմ (špʻicʻim) | շփիցիս (špʻicʻis) | շփիցի (špʻicʻi) | շփիցիմք (špʻicʻimkʻ) | շփիցիք (špʻicʻikʻ) | շփիցին (špʻicʻin) | |
| aorist | շփեցայց (špʻecʻaycʻ) | շփեսցիս (špʻescʻis) | շփեսցի (špʻescʻi) | շփեսցուք (špʻescʻukʻ) | շփեսջիք (špʻesǰikʻ) | շփեսցին (špʻescʻin) | |
| imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| imperative | — | շփեա՛ց (špʻeácʻ) | — | — | շփեցարո՛ւք (špʻecʻarúkʻ) | — | |
| cohortative | — | շփեսջի՛ր (špʻesǰír) | — | — | շփեսջի՛ք (špʻesǰíkʻ) | — | |
| prohibitive | — | մի՛ շփիր (mí špʻir) | — | — | մի՛ շփիք (mí špʻikʻ) | — | |
| *post-classical | |||||||
Derived terms
[edit]Related terms
[edit]Descendants
[edit]- Armenian: շփել (špʻel)
References
[edit]Further reading
[edit]- “šwp”, in The Comprehensive Aramaic Lexicon Project, Cincinnati: Hebrew Union College, 1986–
- Ačaṙean, Hračʻeay (1977) “շուփ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume III, Yerevan: University Press, page 547ab, considering the similarity with Semitic accidental, but he does not know about the more suitable forms and meanings
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “շփեմ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “շփեմ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy