շաղաշարեմ
Old Armenian
[edit]Etymology
[edit]շաղ- (šał-) + -ա- (-a-) + շարեմ (šarem)
Verb
[edit]շաղաշարեմ • (šałašarem) (chiefly Hellenizing School)
- (transitive) to conjoin, to connect
- 9–10th century, Yovhannēs Drasxanakertcʻi, Patmutʻiwn Hayocʻ [History of Armenia] 68:[1][2]
- […] եւ մի՛ տայցեմ թոյլ զթագուցեալ հաղբսն և զվատթարութիւն խռովութեանն յինքեանս շաղաշարել։
- […] ew mí taycʻem tʻoyl ztʻagucʻeal hałbsn ew zvattʻarutʻiwn xṙovutʻeann yinkʻeans šałašarel.
- Translation by Rev. Krikor H. Maksoudian
- […] and that I might not allow clandestine snares and seditious degeneration to steal into their midst.
- […] եւ մի՛ տայցեմ թոյլ զթագուցեալ հաղբսն և զվատթարութիւն խռովութեանն յինքեանս շաղաշարել։
- (mediopassive, intransitive) to copulate
- 6th century, Pseudo-Nonnus, Meknutʻiwnkʻ Grigor Astuacabani hing čaṙicʻ [Commentaries on five sermons by Gregory of Nazianzus] II.5:[3]
- […] քանզի Զեւս նմանեալ Ամփիտրիոնի՝ շաղաշարի ընդ Աղկմէովնեայ և ծնանի ի նմանէ զՀերակղէս […]
- […] kʻanzi Zews nmaneal Ampʻitrioni, šałašari ənd Ałkmēovneay ew cnani i nmanē zHerakłēs […]
- […] քանզի Զեւս նմանեալ Ամփիտրիոնի՝ շաղաշարի ընդ Աղկմէովնեայ և ծնանի ի նմանէ զՀերակղէս […]
Conjugation
[edit]active
| infinitive | շաղաշարել (šałašarel) | participle | շաղաշարեցեալ, շաղաշարեալ (šałašarecʻeal, šałašareal) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| causative | — | aorist stem | շաղաշարեց- (šałašarecʻ-) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | շաղաշարեմ (šałašarem) | շաղաշարես (šałašares) | շաղաշարէ (šałašarē) | շաղաշարեմք (šałašaremkʻ) | շաղաշարէք (šałašarēkʻ) | շաղաշարեն (šałašaren) | |
| imperfect | շաղաշարէի, շաղաշարեի* (šałašarēi, šałašarei*) | շաղաշարէիր, շաղաշարեիր* (šałašarēir, šałašareir*) | շաղաշարէր (šałašarēr) | շաղաշարէաք, շաղաշարեաք* (šałašarēakʻ, šałašareakʻ*) | շաղաշարէիք, շաղաշարեիք* (šałašarēikʻ, šałašareikʻ*) | շաղաշարէին, շաղաշարեին* (šałašarēin, šałašarein*) | |
| aorist | շաղաշարեցի (šałašarecʻi) | շաղաշարեցեր (šałašarecʻer) | շաղաշարեաց (šałašareacʻ) | շաղաշարեցաք (šałašarecʻakʻ) | շաղաշարեցէք, շաղաշարեցիք (šałašarecʻēkʻ, šałašarecʻikʻ) | շաղաշարեցին (šałašarecʻin) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | շաղաշարիցեմ (šałašaricʻem) | շաղաշարիցես (šałašaricʻes) | շաղաշարիցէ (šałašaricʻē) | շաղաշարիցեմք (šałašaricʻemkʻ) | շաղաշարիցէք (šałašaricʻēkʻ) | շաղաշարիցեն (šałašaricʻen) | |
| aorist | շաղաշարեցից (šałašarecʻicʻ) | շաղաշարեսցես (šałašarescʻes) | շաղաշարեսցէ (šałašarescʻē) | շաղաշարեսցուք (šałašarescʻukʻ) | շաղաշարեսջիք (šałašaresǰikʻ) | շաղաշարեսցեն (šałašarescʻen) | |
| imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| imperative | — | շաղաշարեա՛ (šałašareá) | — | — | շաղաշարեցէ՛ք (šałašarecʻḗkʻ) | — | |
| cohortative | — | շաղաշարեսջի՛ր (šałašaresǰír) | — | — | շաղաշարեսջի՛ք (šałašaresǰíkʻ) | — | |
| prohibitive | — | մի՛ շաղաշարեր (mí šałašarer) | — | — | մի՛ շաղաշարէք (mí šałašarēkʻ) | — | |
| *rare | |||||||
mediopassive
| infinitive | շաղաշարել, շաղաշարիլ* (šałašarel, šałašaril*) | participle | շաղաշարեցեալ, շաղաշարեալ (šałašarecʻeal, šałašareal) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| causative | — | aorist stem | շաղաշարեց- (šałašarecʻ-) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | շաղաշարիմ (šałašarim) | շաղաշարիս (šałašaris) | շաղաշարի (šałašari) | շաղաշարիմք (šałašarimkʻ) | շաղաշարիք (šałašarikʻ) | շաղաշարին (šałašarin) | |
| imperfect | շաղաշարէի (šałašarēi) | շաղաշարէիր (šałašarēir) | շաղաշարէր, շաղաշարիւր (šałašarēr, šałašariwr) | շաղաշարէաք (šałašarēakʻ) | շաղաշարէիք (šałašarēikʻ) | շաղաշարէին (šałašarēin) | |
| aorist | շաղաշարեցայ (šałašarecʻay) | շաղաշարեցար (šałašarecʻar) | շաղաշարեցաւ (šałašarecʻaw) | շաղաշարեցաք (šałašarecʻakʻ) | շաղաշարեցայք (šałašarecʻaykʻ) | շաղաշարեցան (šałašarecʻan) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | շաղաշարիցիմ (šałašaricʻim) | շաղաշարիցիս (šałašaricʻis) | շաղաշարիցի (šałašaricʻi) | շաղաշարիցիմք (šałašaricʻimkʻ) | շաղաշարիցիք (šałašaricʻikʻ) | շաղաշարիցին (šałašaricʻin) | |
| aorist | շաղաշարեցայց (šałašarecʻaycʻ) | շաղաշարեսցիս (šałašarescʻis) | շաղաշարեսցի (šałašarescʻi) | շաղաշարեսցուք (šałašarescʻukʻ) | շաղաշարեսջիք (šałašaresǰikʻ) | շաղաշարեսցին (šałašarescʻin) | |
| imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| imperative | — | շաղաշարեա՛ց (šałašareácʻ) | — | — | շաղաշարեցարո՛ւք (šałašarecʻarúkʻ) | — | |
| cohortative | — | շաղաշարեսջի՛ր (šałašaresǰír) | — | — | շաղաշարեսջի՛ք (šałašaresǰíkʻ) | — | |
| prohibitive | — | մի՛ շաղաշարիր (mí šałašarir) | — | — | մի՛ շաղաշարիք (mí šałašarikʻ) | — | |
| *post-classical | |||||||
References
[edit]- ^ Ioane Drasxanaḳerṭeli (1965) E. Cagareišvili, editor, Somxetis isṭoria (786—925 c̣c̣.) [History of Armenia (786–925)] (Ucxouri c̣q̇aroebi sakartvelos šesaxeb; 13)[1], semi-critical edition of chapters XXIV–LXVII of the Old Armenian text, with a Georgian translation, Tbilisi: Academy Press, page 255
- ^ Yovhannēs Drasxanakertc‘i (1987) Rev. Krikor H. Maksoudian, transl., History of Armenia (Occasional Papers and Proceedings; 3), Atlanta, Georgia: Scholars Press, page 215
- ^ Manandian, Agop (1903) Nonnos. Die scholien zu fünf Reden des Gregor von Nazianz[2], Marburg: N. G. Elwert’sche Verlagsbuchondlung, page 16
Further reading
[edit]- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “շաղաշարեմ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- J̌axǰaxean, Manuēl (1837) “շաղաշարեմ”, in Baṙgirkʻ i barbaṙ hay ew italakan [Armenian–Italian Dictionary], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “շաղաշարեմ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “շաղաշարիմ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy