նախարար

Armenian

Etymology

Learned borrowing from Old Armenian նախարար (naxarar).

Pronunciation

(Eastern Armenian) IPA^(key): /nɑχɑˈɾɑɾ/, [nɑχɑɾɑ́ɾ]
(Western Armenian) IPA^(key): /nɑχɑˈɾɑɾ/, [nɑχɑɾɑ́ɾ]

Noun

նախարար • (naxarar)

(historical) nakharar
(politics) minister
Synonym: մինիստր (ministr)

էկոնոմիկայի նախարար ― ēkonomikayi naxarar ― minister of economy

Declension

i-type, animate (Eastern Armenian)
	singular	plural
nominative	նախարար (naxarar)	նախարարներ (naxararner)
dative	նախարարի (naxarari)	նախարարների (naxararneri)
ablative	նախարարից (naxararicʻ)	նախարարներից (naxararnericʻ)
instrumental	նախարարով (naxararov)	նախարարներով (naxararnerov)
locative	—	—

	definite forms
nominative	նախարարը/նախարարն (naxararə/naxararn)	նախարարները/նախարարներն (naxararnerə/naxararnern)
dative	նախարարին (naxararin)	նախարարներին (naxararnerin)

	1^st person possessive forms (my)
nominative	նախարարս (naxarars)	նախարարներս (naxararners)
dative	նախարարիս (naxararis)	նախարարներիս (naxararneris)
ablative	նախարարիցս (naxararicʻs)	նախարարներիցս (naxararnericʻs)
instrumental	նախարարովս (naxararovs)	նախարարներովս (naxararnerovs)
locative	—	—

	2^nd person possessive forms (your)
nominative	նախարարդ (naxarard)	նախարարներդ (naxararnerd)
dative	նախարարիդ (naxararid)	նախարարներիդ (naxararnerid)
ablative	նախարարիցդ (naxararicʻd)	նախարարներիցդ (naxararnericʻd)
instrumental	նախարարովդ (naxararovd)	նախարարներովդ (naxararnerovd)
locative	—	—

Descendants

→ English: nakharar

Old Armenian

Etymology

Borrowed from Parthian 𐭍𐭇𐭅𐭃𐭓 (nḥwdr /⁠*naxwaẟār⁠/, “title of a senior representative of the local nobility”, literally “holder of the primacy”). Compare also Sogdian [script needed] (nʾβδʾr, “prince”). For the constituents see նախ (nax) and Persian (-dâr, “keeper, holder”). The attempt to explain as նախ (nax, “first”) + արարեալ (arareal, “created, born”) is a folk etymology.

Noun

նախարար • (naxarar)

nakharar
նախարարք ― naxararkʻ ― magnates, grandees, noblemen

Declension

*i-a*-type
	singular	plural
nominative	նախարար (naxarar)	նախարարք (naxararkʻ)
genitive	նախարարի (naxarari)	նախարարաց (naxararacʻ)
dative	նախարարի (naxarari)	նախարարաց (naxararacʻ)
accusative	նախարար (naxarar)	նախարարս (naxarars)
ablative	նախարարէ (naxararē)	նախարարաց (naxararacʻ)
instrumental	նախարարաւ (naxararaw)	նախարարաւք = նախարարօք (naxararawkʻ = naxararōkʻ)
locative	նախարարի (naxarari)	նախարարս (naxarars)

Derived terms

նախարարագունդ (naxararagund)
նախարարազն (naxararazn)
նախարարական (naxararakan)
նախարարակոյտ (naxararakoyt)
նախարարապետ (naxararapet)
նախարարեան (naxararean)
նախարարութիւն (naxararutʻiwn)

Descendants

→ Armenian: նախարար (naxarar)
- → English: nakharar

References

Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “նախարար”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
Chaumont, Marie-Louise (1987) “Armenia and Iran II. The pre-Islamic period”, in Ehsan Yarshater, editor, Encyclopædia Iranica‎^[1], volume 2, London and New York: Routledge & Kegan Paul, page 436a of 418–438
Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “նախարար”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
Petrosean, Matatʻeay (1879) “նախարար”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy