հանդերձապետ
Old Armenian
[edit]Alternative forms
[edit]- անդերձապետ (anderjapet)
Etymology
[edit]An Iranian borrowing; compare Middle Persian [Book Pahlavi needed] (hndlcpt' /handarzbed/, “chancellor”). For the constituents see անդարձ (andarj) and պետ (pet). Influenced by հանդերձ (handerj).
Noun
[edit]հանդերձապետ • (handerjapet)
- a Persian court official, chancellor, handarzbed
- intendant, steward, manager
- 5th century, Bible, 1 Kings 16.9:
- Եւ ժողովեաց ի վերայ նորա Զամբրի ծառայ իւր՝ իշխան կիսոյ սպառազինաց․ եւ նա ըմպէր եւ արբեալ էր ի տանն Արսայ հանդերձապետի ի Թերսա։
- Ew žołoveacʻ i veray nora Zambri caṙay iwr, išxan kisoy spaṙazinacʻ; ew na əmpēr ew arbeal ēr i tann Arsay handerjapeti i Tʻersa.
- And his servant Zimri, captain of half [his] chariots, conspired against him, as he was in Tirzah, drinking himself drunk in the house of Arza steward of [his] house in Tirzah.
- Եւ ժողովեաց ի վերայ նորա Զամբրի ծառայ իւր՝ իշխան կիսոյ սպառազինաց․ եւ նա ըմպէր եւ արբեալ էր ի տանն Արսայ հանդերձապետի ի Թերսա։
Usage notes
[edit]When speaking of Persian officials the authors use the form անդերձապետ (anderjapet).
Declension
[edit]| singular | plural | |
|---|---|---|
| nominative | հանդերձապետ (handerjapet) | հանդերձապետք (handerjapetkʻ) |
| genitive | հանդերձապետի (handerjapeti) | հանդերձապետաց (handerjapetacʻ) |
| dative | հանդերձապետի (handerjapeti) | հանդերձապետաց (handerjapetacʻ) |
| accusative | հանդերձապետ (handerjapet) | հանդերձապետս (handerjapets) |
| ablative | հանդերձապետէ (handerjapetē) | հանդերձապետաց (handerjapetacʻ) |
| instrumental | հանդերձապետաւ (handerjapetaw) | հանդերձապետաւք = հանդերձապետօք (handerjapetawkʻ = handerjapetōkʻ) |
| locative | հանդերձապետի (handerjapeti) | հանդերձապետս (handerjapets) |
Derived terms
[edit]- հանդերձապետութիւն (handerjapetutʻiwn)
- մոգաց անդերձապետ (mogacʻ anderjapet)
Related terms
[edit]- անդարձ (andarj)
- դերանդերձապետ (deranderjapet)
- մովան անդերձապետ (movan anderjapet)
- պետ (pet)
- Սակստան անդերձապետ (Sakstan anderjapet)
Descendants
[edit]- → Armenian: հանդերձապետ (handerjapet)
Further reading
[edit]- Ačaṙean, Hračʻeay (1971) “անդերձապետ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume I, Yerevan: University Press, pages 188–189
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “հանդերձապետ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “անդերձապետ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Hübschmann, Heinrich (1897) Armenische Grammatik. 1. Theil: Armenische Etymologie (in German), Leipzig: Breitkopf & Härtel, pages 99, 179
- Nyberg, H. S. (1974) A Manual of Pahlavi, Part II: Glossary, Wiesbaden: Otto Harrassowitz, page 94b
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “հանդերձապետ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy