կովադիաց
Armenian
[edit]Etymology
[edit]From Old Armenian կովադիաց (kovadiacʻ).
Pronunciation
[edit]- (Eastern Armenian) IPA(key): /kovɑdiˈjɑt͡sʰ/, [kovɑdijɑ́t͡sʰ]
- (Western Armenian) IPA(key): /ɡovɑtiˈjɑt͡s/, [ɡovɑtʰijɑ́t͡sʰ]
- Hyphenation: կո‧վա‧դի‧աց
Noun
[edit]կովադիաց • (kovadiacʻ)
- a kind of green lizard
Declension
[edit]| i-type, animate (Eastern Armenian) | ||||
|---|---|---|---|---|
| singular | plural | |||
| nominative | կովադիաց (kovadiacʻ) | կովադիացներ (kovadiacʻner) | ||
| dative | կովադիացի (kovadiacʻi) | կովադիացների (kovadiacʻneri) | ||
| ablative | կովադիացից (kovadiacʻicʻ) | կովադիացներից (kovadiacʻnericʻ) | ||
| instrumental | կովադիացով (kovadiacʻov) | կովադիացներով (kovadiacʻnerov) | ||
| locative | — | — | ||
| definite forms | ||||
| nominative | կովադիացը/կովադիացն (kovadiacʻə/kovadiacʻn) | կովադիացները/կովադիացներն (kovadiacʻnerə/kovadiacʻnern) | ||
| dative | կովադիացին (kovadiacʻin) | կովադիացներին (kovadiacʻnerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | կովադիացս (kovadiacʻs) | կովադիացներս (kovadiacʻners) | ||
| dative | կովադիացիս (kovadiacʻis) | կովադիացներիս (kovadiacʻneris) | ||
| ablative | կովադիացիցս (kovadiacʻicʻs) | կովադիացներիցս (kovadiacʻnericʻs) | ||
| instrumental | կովադիացովս (kovadiacʻovs) | կովադիացներովս (kovadiacʻnerovs) | ||
| locative | — | — | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | կովադիացդ (kovadiacʻd) | կովադիացներդ (kovadiacʻnerd) | ||
| dative | կովադիացիդ (kovadiacʻid) | կովադիացներիդ (kovadiacʻnerid) | ||
| ablative | կովադիացիցդ (kovadiacʻicʻd) | կովադիացներիցդ (kovadiacʻnericʻd) | ||
| instrumental | կովադիացովդ (kovadiacʻovd) | կովադիացներովդ (kovadiacʻnerovd) | ||
| locative | — | — | ||
Synonyms
[edit]- կովածծուկ (kovaccuk)
Old Armenian
[edit]Alternative forms
[edit]Etymology
[edit]Literally “cow-sucker”, from կով (kov) + -ա- (-a-) + դիեմ (diem). Compare Sanskrit गोधा (godhā́, “Iguana, a species of big lizard”, literally “cow milker/sucker”), Northern Kurdish bizinmij (“monitor lizard”, literally “goat sucker”). The semantics are based on some folk-belief. Later replaced by կովածուծ (kovacuc).
Noun
[edit]կովադիաց • (kovadiacʻ)
- a kind of lizard, perhaps also toad
- Hypernym: մողէզ (mołēz)
- 5th century, Bible, Leviticus 11.30:[1]
- […] եւ մկնաքիս եւ գետնառեւծ եւ կովադիաց (var. կովիդիաց, կովիդեաց, կովադիայ, կովիգեաց) եւ մողէզ եւ խլուրդ:
- […] ew mknakʻis ew getnaṙewc ew kovadiacʻ (var. kovidiacʻ, kovideacʻ, kovadiay, kovigeacʻ) ew mołēz ew xlurd:
- Translation by New English Translation of the Septuagint
- […] field mouse and chameleon and gecko and lizard and blind rat.
- […] եւ մկնաքիս եւ գետնառեւծ եւ կովադիաց (var. կովիդիաց, կովիդեաց, կովադիայ, կովիգեաց) եւ մողէզ եւ խլուրդ:
- 10/13th century, Tʻovmay Arcruni and Ananun, Patmutʻiwn tann Arcruneacʻ [History of the House of Artsrunik] A.3:
- զի մողէզք եւ կովիդեայք, քարաթաթաւշք եւ բնդռունք ի վերայ եկեալ՝ կերան զորս նորա
- zi mołēzkʻ ew kovideaykʻ, kʻaratʻatʻawškʻ ew bndṙunkʻ i veray ekeal, keran zors nora
- զի մողէզք եւ կովիդեայք, քարաթաթաւշք եւ բնդռունք ի վերայ եկեալ՝ կերան զորս նորա
Usage notes
[edit]- In the Bible, translates Ancient Greek καλαβώτης (kalabṓtēs).
Descendants
[edit]- Armenian: կովադիաց (kovadiacʻ)
References
[edit]Further reading
[edit]- Petrosean, Matatʻeay (1879) “կովադիաց”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “կովադիաց”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “կով”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- Martirosyan, Hrach (2010) Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8), Leiden and Boston: Brill, page 373